Gasdossier is voormalig gedeputeerde niet in de koude kleren gaan zitten

Zijn telefoon lag altijd naast het bed. Voor het geval dat er een aardbeving of iets anders groots gebeurde. 'Onlangs was ik mijn telefoon vergeten. Dat zou mij als gedeputeerde nooit gebeuren', zegt Eikenaar.

Ook op vakantie zit het gasdossier in zijn hoofd. 'Je staat vierentwintig uur per dag aan', zegt hij. Zelfs als hij met zijn kinderen bezig is. 'Dan stond alles meteen weer in het teken van de aardbevingen. Dat is niet leuk voor mijn vrouw en kinderen.'

'Familieleden vroegen weleens of mijn gedachten altijd bij het werk zitten', zegt Eikenaar. 'Eigenlijk was ik een waakvlam. Als er wat gebeurde was ik meteen gefocust.'

Doordat de boog continu op spanning staat, trekt dat een zware wissel op Eikenaar. Met stressklachten tot gevolg: 'Mijn nek en schouders zaten vast. Nu ik een paar weken geen gedeputeerde meer ben, merk ik pas hoe het is om te ontspannen.'

Zijn klachten gaan verder dan dat. Eikenaar: 'Ik heb ook een chronische ziekte opgelopen. Hoewel dat verband moeilijk één op één te leggen is.' Meer wil hij er niet over kwijt. 

Hoewel je in het leven niet alles op een weegschaal hoeft te leggen, relativeert Eikenaar zijn problemen als hij ze vergelijkt met de inwoners van het aardbevingsgebied. 'Er zitten mensen in zulke dikke ellende, dat is niet te bevatten. Dit is echt de grootste schande van Nederland.'

Als Eikenaar erover praat, windt hij zich direct weer op. 'Eigenlijk heb ik gemerkt dat ik vooral vier jaar lang boos ben geweest. En nu nog steeds eigenlijk.' 

Die gevoelens steekt hij als gedeputeerde ook niet onder stoelen of banken tijdens overleggen met bijvoorbeeld de minister die over de gaswinning gaat. Maar dat komt hem ook op kritiek te staan. Dat hij zich te veel gedraagt als een actievoerende SP'er in plaats van een bestuurder.

'Maar ik was ook een SP'er', countert hij. 'Ik zit daar niet om vriendjes te worden met de minister of met de mensen van de Shell. Dat zijn geen grappenmakers hoor. Alleen als je de druk opvoert, kun je er wat beweging in krijgen.'

Knokken, strijden en de druk opvoeren. Dat tekent de stijl van Eikenaar als gedeputeerde. Het zorgde ook binnen het college van Gedeputeerde Staten voor wrevel. Hij raakte meer en meer geïsoleerd. 

Tussen Commissaris van de Koning René Paas en Eikenaar leek soms wel dag en nacht verschil te zitten. Paas kwam juist in de ogen van sommigen te weinig voor de Groningers op en bij Eikenaar mocht het af en toe een onsje minder.

Toch kijkt Eikenaar tevreden terug op samenwerking met Paas. 'Inhoudelijk waren we het meer met elkaar eens, dan dat het soms van de buitenkant leek.'

Na het verlies tijdens de laatste Statenverkiezingen halveerde de partij van Eikenaar. Een nederlaag die hem nog altijd pijn doet. Toch is naast het zuur ook plaats voor opluchting. Na vier jaar kan de waakvlam eindelijk weer even uit. 

Maar, als de SP had gewonnen, dan was Eikenaar doorgegaan als bestuurder. Zelfs met het gasdossier onder zijn hoede. 'Als de plicht roept, dan doe ik dat. Zonder tegenzin trouwens.'

Gelukkig voor zijn gezin krijgt zijn rol als gasgedeputeerde geen gevolg. Niet iedereen stond er thuis om te springen als hij er nog eens vier jaar aan vast plakte.

'Haha, dat klopt', zegt Eikenaar lachend. 'Maar ze kennen mij ook en ze weten dat ik niet van de makkelijkste weg ben.'

Meteen na de verkiezingen dooft het vuur als gedeputeerde. 'In afwachting van het nieuwe provinciebestuur doe je eigenlijk al niet meer mee', zegt hij.

Maar het zwarte gat is hij nog niet tegengekomen. 'Ik ben thuis niet gaan dakstaren, maar ben bezig gegaan met klusjes aan het huis en ik heb vrienden en familie opgezocht die ik al veel te lang niet meer had gezien.'

Inmiddels is het ook tijd om vooruit te kijken. 'Ja, ik moet solliciteren', zegt hij.

Maar is hij niet bang dat mogelijke werkgevers hem afwijzen, omdat hij een publiek figuur is.

'Ik kan inderdaad stevig zijn in mijn bewoordingen. Tja, dat zal sommigen misschien afschrikken, maar anderen ook niet', zegt hij nuchter. 'Bovendien weten veel mensen ook dat ik achter de schermen best een kalme jongen ben.'

Eikenaar staat voor nog een uitdaging. Als gedeputeerde reed hij vier jaar lang in een riante auto met chauffeur. Dat kwam goed uit, want een rijbewijs heeft hij niet.

'Dat is er nog niet van gekomen omdat ik altijd druk was met andere dingen en op plekken woonde, waar het niet nodig was', zegt hij.

Maar nu moet het er toch van komen. 'Morgen heb ik mijn eerste rijles', zegt hij. 'Dus ik raad iedereen in Groningen aan om binnen te blijven als ik de weg op ga', zegt hij lachend. 

Naast nieuwe uitdagingen is het ook tijd voor meer ontspanning. Door bijvoorbeeld te zeilen. 'Als je op een boot zit, denk je verder nergens aan en kom je met een leeg hoofd terug', zegt hij. 'De laatste jaren ben ik daar te weinig aan toegekomen, daar moet nu weer verandering in komen.'

Na het gesprek stapt Eikenaar in zijn één-persoons-zeilbootje voor een tochtje over het Paterswoldsemeer. Maar de wind schittert door afwezigheid, waardoor de oud-gedeputeerde doelloos ronddobbert op het water.

De vergelijking met het gasdossier is snel gemaakt: er zit geen vaart in. 'En de wind komt hier ook telkens van de andere kant', besluit hij.