Mega-zonnepark bijna twee keer zo groot: 'Ik wil gecompenseerd worden'

De voorbereidingen voor de aanleg zijn begonnen
De voorbereidingen voor de aanleg zijn begonnen © Marten Nauta/RTV Noord
Met 117 hectare zou het 320.000 zonnepanelen tellende veld in de buurt van Vlagtwedde al één van de grootste van Nederland worden. Voor ontwikkelaar Powerfield is het echter niet genoeg: die wil het park laten groeien, en heeft nu plannen voor 200 hectare aan zonne-energie.
'Met die 200 hectare, aangevuld met kleinere parken en panelen op daken is er geen gemeente op dit punt zo groen als de gemeente Westerwolde', jubelt Powerfield-directeur en inwoner Henk Bleker. Hij wil 80 miljoen extra investeren in de panelen. 

Draagvlak

Als die gemeente haar toestemming geeft, althans. 'Qua beleid is er ruimte, maar Powerfield moet eerst zorgen dat er draagvlak is', vindt wethouder Bart Huizing (PvdA).

Bezwaren

Bleker geeft het toe: 'Als die panelen direct in mijn achtertuin kwamen te liggen zou ik daar zelf ook wel bezwaren tegen hebben. Dat hebben heel veel mensen. Maar de gemeente Westerwolde heeft dit als energiegebied aangewezen, omdat er nauwelijks mensen direct op uitkijken.'
Een enkeling woont er, op een afstand van 400 meter, wel relatief dichtbij. Boer Hesse baalt ervan dat de zonnepanelen misschien zijn kant opkomen. 'Het landschap gaat eraan, en de grondprijzen worden misschien hoger. Dat helpt niet als ik wil uitbreiden.'

Geen bebouwing

Meneer Hage, die een stuk verderop woont, is ooit van Den Haag naar Vlagtwedde verhuisd voor de rust. '23 jaar geleden, en ik heb er geen dag spijt van. Ik ben toen nog naar de gemeente Vlagtwedde geweest. De ambtenaren zeiden dat er geen bebouwing zou komen: het was immers agrarisch gebied. Op die voorwaarde heb ik dit huis gekocht.'

Schadevergoeding

Hage wil een schadevergoeding van Powerfield. 'Ik wil mijn uitzicht zo min mogelijk kwijt. Al ben ik blij dat het geen windmolens worden, want die verpesten het hele uitzicht.'
Bleker zegt op zijn beurt open te staan voor een schadevergoeding. 'We gaan met direct omwonenden om de keukentafel zitten, we maken met hen één op één afspraken. Een financiële vergoeding is voor hen een mogelijkheid.'

'Meer terugdoen'

De ontwikkelaar wil behalve dat meer 'terugdoen' voor de inwoners. 'We willen meebetalen aan zonnepanelen op particuliere daken. Inwoners van Harpel krijgen daarbij voorrang, maar het geldt voor de hele gemeente. Ook wil Powerfield 'lokale initiatieven voor kleine zonneparken ondersteunen.'
Dat stuit Hans ter Heijden tegen de borst. Hij woont met zo'n 800 meter iets verder van het toekomstige park af en is fel tegenstander. Samen met zijn vrouw maakte hij de gang naar de rechter voor de 'eerste' ruim honderd hectare aan panelen, maar werd niet als belanghebbende gezien. De 800 meter afstand waarop hun huis staat, is volgens de rechter te ver weg.
'Nu moet Harpel en haar prachtige omgeving tol betalen voor de rest. Dat vind ik niet terecht. Ik snap niet dat de gemeente niet zegt: genoeg is genoeg. Het park van 117 hectare is al een megapark. Maak er geen gigapark van.'

Parc Emslandermeer

Een opvallende optie die Powerfield daarnaast noemt is dat het wil bijdragen aan het zwembad in Vlagtwedde, Parc Emslandermeer. De instandhouding van dat bad is al jaren een heikel punt: de toenmalig gemeente Vlagtwedde legde eind 2017 nog 40.000 euro in om het bad in leven te houden. 
'Mocht het zo zijn dat de gemeente en de stichting die nu eigenaar is het bad in private handen willen overdragen dan staan wij daarvoor open', zegt Bleker. 'Met de garantie dat het openblijft zolang het zonnepark er ligt. Maar kostenverlaging is ook mogelijk, we kunnen ook bijdragen aan de exploitatie.' 

Slimmigheidje

'Zonder twijfel een slimmigheidje om de politiek mee te krijgen', zegt de lokale GroenLinks-fractievoorzitter Eize Hoomoedt. 'En dat doen ze goed', is zijn mening.
Toch is Hoomoedt niet per se voor de uitbreidingsplannen van Powerfield. 'En ik ben ook niet op voorhand tegen. De procedure moet goed gaan, en er moet genoeg ruimte zijn voor kleine initiatieven. Want die juich ik in principe meer toe dat het plan in Harpel. Bovendien moeten inwoners meer meeprofiteren dan ze nu zouden doen.'

Bessenstruiken

De voorbereidingen voor de aanleg van de eerste 117 hectare van het park (daar is de vergunning immers al voor verleend) zijn inmiddels begonnen. De grond wordt geëgaliseerd, en de bessenstruiken zijn geplant. Die moeten de panelen aan het zicht onttrekken. 'En ze zijn goed voor de biodiversiteit, en leveren bovendien werkgelegenheid op', zegt directeur Bleker. 'Vooral in het oogstseizoen.'

Stroomnet

Toch, 200 hectare aan panelen, kan het stroomnet dat wel aan? 'Ja, dat is geregeld', zegt de oud-staatssecretaris resoluut. 'We hebben een oplossing besproken met de bevoegde instanties, en daar investeren we ook in. Er zijn gebieden waar het niet kan, maar hier kan het. Geen probleem.'

TenneT: 'We zijn in gesprek'

Netbeheerder TenneT is iets minder resoluut dan Bleker: 'We zijn met Powerfield in gesprek, maar hebben nog geen toezegging kunnen doen over de beschikbare transportcapaciteit omdat we nog geen zekerheid hebben dat de uitbreiding van het aantal panelen inderdaad doorgaat', schrijft een woordvoerder.
'Er zou zich in de tussentijd natuurlijk een andere partij kunnen melden die die zekerheid al wel kan bieden, bijvoorbeeld omdat die partij al zeker is van het krijgen van subsidie. En subsidie is uiteraard belangrijk voor de businesscase van een zonnepark.'

September

De bouw van de eerste 117 hectare aan panelen start in september. De 'zonneweide' moet een jaar later stroom leveren. Mocht Powerfield een vergunning krijgen, dan wil Bleker in september 2021 ook de andere 83 hectare in werking hebben gesteld.