Mogelijk 'excellent cameratoezicht' in winkels en bussen rond Ter Apel

De 'ketenmariniers', die de oren en ogen van staatssecretaris Broekers-Knol (VVD) moeten zijn in Ter Apel, ontwikkelen momenteel een aanpak voor de overlastgevers. Dat zijn voornamelijk veiligelanders: asielzoekers uit veilige landen in Noord-Afrika en Oost-Europa.

De landelijke ketenmarinier, die samenwerkt met twee regionale functiegenoten, stelt de komende tijd een lijst op met daarop de namen van de zwaarste groep overlastgevende asielzoekers.

De personen op de lijst moet in ieder geval 'duidelijk gemaakt worden dat hun overlastgevende en/of criminele gedrag in Nederland niet wordt getolereerd', schrijft de staatssecretaris in een brief aan de Tweede Kamer.

Het meest bekende voorbeeld van de overlast is een incident in een bus bij Ter Apel. Een aantal asielzoekers kreeg eind april een aanvaring met beveiligers in lijn 73, die toen nog bij halte 'AZC' stopte.

Welke maatregelen Broekers-Knol wil nemen tegen de asielzoekers die overlast veroorzaken weet ze nog niet, wel noemt ze een aantal opties. Zo oppert ze gebiedsverboden en winkelverboden, maar ook vrijheidsbeperkende of vrijheidsontnemende maatregelen.

Een vrijheidsbeperkende maatregel kan bijvoorbeeld zijn dat een asielzoeker zich alleen in een bepaald gebied rond een asielzoekerscentrum mag begeven.

Ook wordt in de brief gesproken over het (tijdelijk) ontzeggen van de opvang aan overlastgevers. Die asielzoekers kunnen dan als straf niet meer op het azc terecht. Voorwaarde is volgens de staatssecretaris wel dat het ontzeggen van de opvang de eventuele terugkeer van een asielzoeker naar het land van herkomst niet in de weg zit.

Het ontzeggen van de opvang kan ook nu al gedaan worden door het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers). 'Bij het toepassen van deze maatregel wordt ook overwogen of overplaatsing naar een EBTL of specialistische locatie misschien meer in de rede ligt', staat in de Kamerbrief. EBTL's zijn speciale azc's voor asielzoekers die overlast veroorzaken, ook wel 'aso-azc's' genoemd.

Voormalig staatssecretaris Harbers van Asielzaken, die eind mei opstapte, opperde voor zijn vertrek nog de mogelijkheid dat asielzoekers uit veilige landen voortaan in een apart asielzoekerscentrum kunnen worden opgevangen.

'De mogelijkheden daarvoor worden bekeken', schrijft Harbers' opvolger nu. Zo'n opvang, die sober moet worden, moet ervoor zorgen dat Nederland minder aantrekkelijk wordt voor veiligelanders. Het moet dus een afschrikkende werking krijgen. Er wordt bekeken welke locaties binnen Nederland geschikt zijn voor zo'n 'veiligelanders-azc': Broekers-Knol zegt hier in het najaar meer duidelijkheid over te geven.

De eerste ervaringen van de proef met een aparte buslijn voor alle asielzoekers in Ter Apel zijn volgens de staatssecretaris positief. 'Er hebben zich geen incidenten voorgedaan in de eerste anderhalve maand dat de bus rijdt.' Na drie maanden volgt een evaluatie, 'waarbij het kostenaspect van de pendelbuslijn wordt meegenomen.'