Hoe groot is de kans op aardbevingen bij kleine gasvelden?

Schade door een aardbeving
Schade door een aardbeving © Jos Schuurman/FPS
Verwaarloosbaar klein. Dat zijn volgens minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat de risico's van gaswinning uit de kleine velden. Maar klopt dat wel?
Vriend en vijand zijn het er over eens. De gevolgen van gaswinning uit kleine velden zijn aanzienlijk kleiner dan die van het supergrote gasveld in Groningen.

Beving Roswinkel

Toch zijn er in de loop der jaren wel degelijk aardbevingen geweest rond kleine gasvelden. Met die bij het Drentse Roswinkel in 1997 als voorbeeld. Die had een kracht van 3.4 op de schaal van Richter. Dat is dezelfde sterkte als de twee zwaardere aardbevingen van de laatste tijd in Groningen, die Wiebes deed besluiten de gaskraan daar versneld verder dicht te draaien.
De zwaarste aardbeving in Friesland tot nu toe was tien jaar geleden bij De Hoeve in de omgeving van Noordwolde. Die beving van 2.8 wordt overigens toegeschreven aan waterinjectie in gasvelden daar. Gasconcern Vermilion wil in dit gebied na veertien jaar weer gas gaan winnen.

Zes bevingen

In 2018 heeft zich een zestal aardbevingen rond kleine gasvelden voorgedaan. Zo was er een beving van 2.0 op de schaal van Richter bij het Drentse Dalen. De zwaarste vorig jaar in de omgeving van kleine gasvelden: eentje van 2.5 bij Warder in Noord-Holland.
Onderzoeksinstituut TNO deed drie jaar geleden onderzoek naar aardbevingen bij kleine velden. Tot dan toe hadden zich daar dertig aardbevingen voorgedaan. In tien gevallen kwamen die boven de 2.0 op de schaal van Richter.
Over de gevolgen daarvan meldt TNO: 'Een aantal van de bevingen heeft lokaal schade aan huizen veroorzaakt. Er zijn bij deze bevingen geen situaties of incidenten gerapporteerd waarbij de veiligheid in het geding was.'
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) bevestigt dat laatste. 'Bij deze velden zijn mogelijke aardbevingen niet van dien aard dat we ons zorgen maken over de veiligheid. Maar we houden het uiteraard wel scherp in de gaten', verzekert hoofd ondergrond Wouter van der Zee van de toezichthoudende instantie.

Minder risico's

Onafhankelijk geoloog Peter van der Gaag waarschuwde begin jaren negentig al voor zware aardbevingen in Groningen. Ook hij benadrukt dat de risico's bij kleine gasvelden veel minder groot zijn. 'Het gas zit in veel dunnere lagen. Dat is niet vergelijkbaar met dat grote veld in Groningen.'
De risico's zijn wel groter als kleine gasvelden vlak bij elkaar liggen. 'Of als ze voor een deel in lagen onder elkaar liggen, zoals bijvoorbeeld in de omgeving van Emmen. Daar moet je echt geen gas meer winnen. Dat is vragen om problemen.'