Het geloof in de karton is helemaal terug

met fabrieken in Groningen en Drenthe en het hoofdkantoor in Oude Pekela.

De verkopende partij is Aurelius, een Duitse investeringsonderneming die Solidus in 2015 kocht voor circa veertig miljoen euro. Aurelius is spekkoper. Met een verachtvoudiging van de aanschafprijs boekt het bedrijf een droomrendement.

Decennialang was het een kwestie van overleven in de karton. In een sfeer van stakingen, saneringen en reorganisaties probeerden bedrijven tot een jaar of tien geleden het hoofd boven water te houden. Maar kijk nu eens. De fabrieken in Groningen draaien op volle toeren en investeerders staan in de rij.

De verkoop van Solidus Solutions is in de fase van afronding en CEO (Chief Executive Officer) Richard Houben gaat ervan uit dat in september de handtekeningen zijn gezet. Dat kan pas nadat ook de Ondernemingsraad akkoord is met een adviesaanvraag.

Dat Centerbridge Partners honderden miljoenen wil betalen voor de Gronings-Drentse kartonfirma zegt veel over verwachtingen die de Amerikanen hebben. Want investeerders kopen alleen met in het vooruitzicht een hogere verkoopprijs. Centerbridge denkt dus de waarde van 330 miljoen verder op te kunnen schroeven.

Hoe? 'We zijn marktleider in de EU', zegt Solidus-directeur Houben. 'Maar we zijn nog geen marktleider in ieder lánd. Er zijn dus nog landen waar we kunnen uitbreiden. Er is ruimte voor verdere investeringen en acquisities van bedrijven. Doe je dat goed, dan kun je als investeerder veel geld verdienen.'

Centerbridge is weer een maatje groter dan Aurelius en past bij de huidige omvang van het bedrijf. Het stelt Solidus in staat nog grotere overnames en investeringen te doen.

Voor Solidus Solutions breekt nu groeifase twee aan. De eerste periode begon in 2015. Toen werden de massiefkartonfabrieken van het Ierse Smurfit Kappa onder druk van mededingingsregels van de EU afgesplitst van het concern en verkocht aan Aurelius. Die zette de fabrieken onder de naam Solidus Solutions voort.

De verkoop gaf een flinke slinger aan de massiefkartonfabrieken. 'We behoorden niet meer tot de kernactiviteiten binnen Smurfit Kappa', zegt Houben. 'De zelfstandigheid en de pure focus op de markt van massiefkarton heeft ons geen windeieren gelegd. We zijn fors gegroeid.' De resultaten van 2015 werden verviervoudigd naar vijftig miljoen euro vorig jaar.

Na de overname kon Solidus een investeringsprogramma in gang zetten. Machines werden verbeterd, er ging geld naar automatisering en Solidus ging op overnamepad. Het kocht de bedrijven Fibor Packaging in Zutphen, Northern Paper Board (GB) en Abelan South in Spanje.

Hoewel er voldoende voorbeelden zijn van investeringsmaatschappijen die als 'sprinkhaankapitalisten' bedrijven kopen om ze vervolgens financieel uit te kleden en berooid achter te laten, heeft Houben waardering voor de inbreng van Aurelius: 'Het is een goede aandeelhouder geweest. We zijn in vier jaar tijd met meer dan vijftig procent in omzet gegroeid, er is meer in het bedrijf geïnvesteerd dan ooit tevoren en we konden acquisities doen. We zijn zeker niet gestript.'

Die groei was nooit gerealiseerd wanneer de markt voor karton zich niet zo goed had ontwikkeld. Karton is namelijk bezig met een opmars. Deels komt dat door de 'war against plastics'. Karton wordt steeds meer gebruikt in plaats van kunststof en ook piepschuim-verpakkingen. 'Op milieugebied wint karton van plastic, hout en piepschuim', aldus Houben.

Los daarvan stijgt de afzet van kartonnen verpakkingen, omdat consumenten door de gegroeide economie meer kopen. 'Alles zit in een doosje', aldus Houben. 'En dan heb ik het nog niet over de verkopen via internet. Ook bij mij thuis komen de schoenen alleen nog maar via een bezorger.'

Het verhaal van directeur Rienk Jan van der Kooi van Eska is wat minder goedgeluimd dan dat van Houben. Eska heeft de bakens moeten verzetten nadat de markt van grafisch karton, dat gebruikt wordt in bijvoorbeeld ordners, is gedaald. Het bedrijf richt zich nu op bijvoorbeeld luxe verpakkingen en op alternatieve markten zoals de automobielindustrie waar karton wordt gebruikt in onderdelen als dashboards.

Bovendien is het bedrijf aanzienlijk minder groot, waardoor het een potentiële overnameprooi is. Van der Kooi hint er wel op, maar wil er niet te veel over zeggen: 'Wij zijn een kleine speler. We volgen nauwkeurig wat er in de markt speelt. Doen er zich gelegenheden voor, dan zullen we het gesprek aangaan. Ook wat betreft acquisities om de positie van Eska te versterken. Dat er linksom of rechtsom in de industrie wat gaat gebeuren dat is zeker, maar we zijn er nu niet mee bezig.'

Eska is volgens Van der Kooi 'kerngezond'. 'De markt biedt mogelijkheden, we investeren en de onderhoudsstaat van de machines is tip top.'

De kartonbedrijven in Noord-Nederland doen het dankzij investeringsprogramma's en kostenbesparingen relatief goed in Europa. Er is in de EU echter nog een overcapaciteit aan massiefkartonfabrieken. Bestuurder Albert Kuiper van de vakbond FNV zegt dat daarom het proces van opkopen van kleinere bedrijven van de afgelopen jaren, de komende tijd nog wel zal doorgaan. Er zullen nog meer kleine bedrijven verdwijnen of worden opgeslokt door grotere concerns.

'Het gevecht op de markt zal alleen maar groter worden', aldus de vakbondsman. 'Het is zaak om bij de top vier van grootste bedrijven te blijven. Grote spelers zullen nog groter worden. Ik verwacht daarom dat zowel Eska als Solidus de komende jaren nieuwe overnames zullen doen, maar wel buiten Nederland.'

Op de golfkartonmarkt is die druk minder, aldus Kuiper. Daar is de hele herschikking van de markt min of meer afgerond, met Smurfit Kappa als een van de grote winnaars.

Kuiper zegt vertrouwen te hebben in het perspectief van zowel de massief- als de golfkartonbedrijven in Nederland. 'Een bedrijf als Eska zit in een krimpende markt, maar weet wel te innoveren', aldus Kuiper. 'Het investeert in schonere productiemethoden en ontwikkelt nieuwe producten. Ik geloof er wel in.'

Dat de kartonbedrijven in handen zijn van buitenlandse zogeheten private equity investeerders is wat de vakbondsman betreft wel een punt van zorg. 'De meeste van die bedrijven hebben niks met karton. Ze willen gewoon rendement. Maar als ze zien dat een strategie van een concern werkt, dan steunen ze die. Tegelijkertijd weten we dat we tegenwoordig niet meer aan de inbreng van deze investeerders ontkomen. Zonder had Aldel bijvoorbeeld niet meer bestaan.'

Tegenwoordig is het nou eenmaal zo dat bedrijven via constructies met private investeerders overeind worden gehouden, stelt Kuiper. En in de karton heeft het tot nu toe goed gewerkt.

In hun streven naar vooruitgang en winst worden de kartonbedrijven ondersteund door brancheorganisatie Vereniging van Nederlandse Papier- en Kartonfabrieken (VNP). Die lobbyt stevig voor 'realistische en betaalbare' maatregelen voor CO2-reductie die Den Haag de Nederlandse industrie heeft opgelegd.

Verder zegt directeur Gerrit Jan Koopman van de VNP: 'Bedrijven kunnen nog wel een slag maken. Er is ruimte om te verduurzamen, om minder energie en water te gebruiken en alternatieve grondstoffen te benutten. Het is cruciaal om de Nederlandse bedrijven concurrerend te houden. We dagen ze uit er in te investeren. Wij willen dat de Nederlandse fabrieken de beste van de EU zijn. We behoren al tot de top twintig van de wereld en we willen naar de top tien.'