Inspectie legt Lentis dwangsom op vanwege 'ernstige risico's' in zorg

Het pand van Lentis in stad Groningen.
Het pand van Lentis in stad Groningen. © Lentis.nl
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd legt ggz-instelling Lentis een dwangsom op van vijfduizend euro per week.
De zorg in een kliniek van Lentis in Groningen is niet op orde en de instelling is niet in staat om snel genoeg verbeteringen door te voeren.

Tik op de vingers

Begin vorige maand kreeg Lentis een eerste tik op de vingers van de inspectie voor de zorg in Kliniek Groningen aan de Hereweg in de stad. De kliniek is een soort intensive care voor mensen met psychische problemen. Volgens de inspectie zijn er 'ernstige risico's' voor de continuïteit en veiligheid van zorg.
De kritiek van de inspectie op Lentis richt zich vooral op behandelplannen en dossiers van patiënten. Het lukt de ggz-instelling niet om ervoor te zorgen dat alle nieuwe patiënten binnen 24 uur lichamelijk worden onderzocht.
Daarnaast wordt de lichamelijke toestand niet goed meegenomen in de diagnostiek. De risico's worden daarbij onvoldoende afgewogen en in behandelplannen opgenomen. Dat is een 'risicovolle situatie' voor patiënten, schrijft de inspectie.

Contraproductieve maatregel

Lentis maakt geen bezwaar tegen de dwangsom van de inspectie en onderschrijft de problematiek. Toch is de Raad van Bestuur ook kritisch over de maatregel.
'We denken dat deze maatregel contraproductief kan werken, omdat mensen op de werkvloer het als straf kunnen ervaren', zegt Arien Storm van de Raad van Bestuur. 
En dat is niet de bedoeling, zegt Storm. 'We willen absoluut niet dat het personeel in staat van beschuldiging wordt gesteld. We weten hoe hard het personeel werkt, en deze dwangsom is vooral kritiek op ons als bestuur. Dat trek ik me persoonlijk aan.'

Wat staat er in het rapport?

Uit het inspectierapport blijkt dat Kliniek Groningen van Lentis met personeelstekorten kampt. Op dit moment zijn er geen vaste psychiaters werkzaam. Er werken twee tijdelijke zzp'ers, maar die gaan op korte termijn weg. Ook de verpleegkundig specialist en de psycholoog vertrekken; de maatschappelijk werker is al niet meer in dienst.
Het verpleegkundig team is aardig compleet, maar door hoog ziekteverzuim staat de bezetting onder druk. Dat is voor de kliniek als geheel 6,7 procent; op de afdeling high intensive care is twaalf procent ziek. Daarnaast vertrekken veel verpleegkundigen.

Onvoldoende geschoold

De inspectie concludeert verder dat het personeelstekort maakt dat medewerkers onvoldoende worden geschoold. Het bestuur van Lentis 'draagt geen zorg voor het op peil houden dan wel uitbreiden van de deskundigheid en bekwaamheid van medewerkers'.
Volgens de inspectie heeft de onrust in de het personeelsbestand impact op de kwaliteit van zorg. Zo is er onduidelijkheid over werkafspraken en zien patiënten veel verschillende behandelaren.

Wat hebben patiënten gemerkt van de tekortkomingen?

'Eigenlijk weten we niet heel goed wat de onrust in de kliniek betekent voor patiënten, dat is juist het probleem', zegt Storms collega Tom Kuipers, terugtrekkend interim-bestuurder.
'Als we in het begin van een opname geen goed lichamelijk onderzoek hebben gedaan, weten we niet wat er nog speelt bij een patiënt. Dus als een incident verkeerd afloopt - een zelfmoord bijvoorbeeld - kunnen we niet traceren of dat niet was gebeurd als wij dingen anders hadden gedaan. En dat moet natuurlijk anders.'
Storm vult aan: 'Wat patiënten wel direct merken, is dat ze veel verschillende behandelaren hebben. Dat komt door de krapte in het personeel en dat moeten we oplossen.'

Geen verrassing

De dwangsom van Lentis komt voor het bestuur dus niet als verassing. Ze hadden zelf om een bezoek gevraagd, omdat ze wisten dat de kliniek in Groningen problemen had. 
Je wil na een verward persoon 's nachts niet nog uren bezig zijn met het invullen van een dossier
Tom Kuipers - terugtrekkend interim-bestuurder Lentis
Volgens Kuipers komt dat doordat werkafspraken, die routine horen te zijn, langzamerhand 'in het slop zijn geraakt'. Dat heeft meerdere oorzaken. Zo zijn er grote personeelstekorten in de ggz. Landelijk zijn er dagelijks driehonderd vacatures voor een psychiater. 
Daar komt bij dat het opbouwen en onderhouden van een dossier, waar de inspectie dus kritiek op heeft, een tijdrovende klus is. 'Onze mensen lopen tegen allerlei technische problemen aan, dat je bijvoorbeeld een tekst slecht kunt knippen en plakken. Dat haalt de moraal ook onderuit.'
Storm, zelf ook psychiater, geeft een voorbeeld: 'Ik draaide die diensten ook. Stel je voor, je bent in het midden van de nacht bij een verward persoon. En daar gaat al je aandacht naartoe. Dan wil je niet nog uren bezig zijn met het invullen van een dossier.'

Hoe nu verder?

Lentis heeft een pakket aan maatregelen genomen om te voldoen aan de eisen van de inspectie. De komende twee jaar geeft de instelling de touwtjes uit handen aan een commerciële maatschap van psychiaters en gespecialiseerde verpleegkundigen. In de tussentijd probeert Lentis het eigen personeelsbestand weer op orde te krijgen. 
Daarnaast zijn er noodmaatregelen genomen om ervoor te zorgen dat werkafspraken worden nagekomen. 'Het gaat bijvoorbeeld om managers die extra checks doen om te kijken of dossiers goed worden ingevuld', zegt Storm.
'Maar dat is natuurlijk alleen de eerste stop: de acute zorg op orde krijgen. Verder proberen we de kliniek op orde te krijgen, werkmethodiek aan te passen en te borgen. Daarnaast zijn we ook in gesprek met partners. Want we zijn allemaal afhankelijk van elkaar.'

Resultaat boeken

De bestuurder kan geen eenduidig antwoord geven op de vraag of Lentis binnen de termijn voldoet aan alle eisen. 'We zijn verplicht resultaat te boeken, maar ik kan niet voorspellen of het lukt. We doen er in elk geval alles aan.'
Zolang Lentis niet aan alle eisen van de inspectie voldoet, krijgt de instelling over twee weken per week een boete van vijfduizend euro. Met een maximum van twintigduizend euro. Kortom, Lentis heeft nog zes weken de tijd om de problemen op te lossen. En het lijkt erop dat de inspectie er wel vertrouwen in heeft dat hiervoor voldoende beweging komt bij Lentis.