'Ondernemer, wapen je met nieuwe technologieën'

Uit de cijfers uit de laatste Noord-Nederlandse Innovatiemonitor blijkt dat de Noordelijke MKB-ers de afgelopen twee jaar hun bedrijfsprocessen flink hebben gedigitaliseerd. Ze hebben klantregistratie en -communicatie, distributieplanning, en productie ermee verbeterd en versneld.

De focus van deze digitalisering ligt in het Noorden sterk intern. Het is helaas niet genoeg. Noordelijke ondernemers hebben (nog) te weinig oog voor hoe de klant beter bediend kan worden en hoe er met nieuwe businessmodellen op een andere manier geld verdiend kan worden.

Het digitaliseren van de interne bedrijfsvoering is een logische eerste stap. Daar zie je als bedrijf direct de kostenbesparingen en je hebt de volledige controle over hoe je de technologie inzet. Een volgende is het inzetten van technologieën om nieuwe markten en klanten beter te bedienen. Met nieuwe technologie kan een bedrijf ook een nieuwe rol in de waardeketen verwerven. Maar deze tweede stap is wel een stuk risicovoller.

Digitalisering is vergelijkbaar met het reduceren van CO2-uitstoot: er zitten grenzen aan. In het begin is reductie gemakkelijk, maar elke volgende verbetering wordt steeds moeilijker – en duurder. Veel ondernemers digitaliseren met hun bestaande processen en activiteiten als startpunt: hoe verbeteren we onze huidige service met digitale middelen en zijn er nog kostenbesparingen mogelijk?

Op een gegeven moment werken deze digitale upgrades niet meer en moeten bedrijven 'omdenken' en digitaal transformeren. Dit vereist een frisse blik die verder kijkt dan de optimalisatie van bestaande processen. Hoe kun je technologie zó inzetten dat klanten er iets aan hebben. Daarvoor moet je vaak alles loslaten wat je tot dan toe deed.

In de komende tien jaar zullen ondernemers steeds vaker gedwongen worden vanuit de nieuwe technologie te denken. Ze moeten daarbij niet te veel vasthouden aan hun bestaande activiteiten en identiteit, maar durven te accepteren dat de wereld verandert en dat er nieuwe competenties en rollen nodig zijn.

Uiteraard zijn er hier in de regio voorbeelden te vinden van bedrijven die een extra stap hebben gezet. Elfskot, gevestigd in Drachten, is een goed voorbeeld van een bedrijf dat digitaal is getransformeerd. Elfskot is bekend van haar Product Configurator waarbij maakbedrijven hun complexe producten met minimale menselijke ondersteuning snel en foutloos kunnen bestellen, produceren en verkopen. Elfskot doet dit voor meerdere fabrikanten uit verschillende industrieën.

Met slimme online vraag- en antwoordlijsten en productvisualisaties helpt Elfskot klanten te achterhalen wat technisch haalbaar is en hoe het eindproduct eruit zal zien.

Doordat fabrikanten met de opkomst van CAD, CAM en ERP-systemen flexibeler kunnen produceren, hebben zij minder behoefte aan 'dure' verkopers en dealerships. Deze gecreëerde ruimte wordt nu handig ingevuld door Elfskot.

Ik verwacht dat steeds meer MKB-ers handig gebruik gaan maken van de kansen die technologie biedt, zoals Elfskot die toepast. Gewapend met digitale technologieën, big data, analysetechnieken en ondernemingszin zullen ze voor hun regio, maar ook steeds meer daarbuiten, op zoek gaan naar nieuwe activiteiten.

Om goed voorbereid te zijn op de toekomst zijn er twee dingen nodig: ervaring met nieuwe technologieën en digitale expertise. Vanuit de Noord-Nederlandse Innovatiemonitor blijkt dat het gebruik van opkomende technologieën zoals sensortechnologie, internet of things, big data, robotisering, en kunstmatige intelligentie sterk is toegenomen. Maar helaas blijft het nog teveel steken in ermee experimenteren. Ook omdat de expertise bij personeel en directie vaak ontbreekt.

Zo is de aanwezigheid van digitale experts, die nodig zijn voor digitale transformatie, beperkt. Slechts drie van de tien bedrijven hebben een digitale specialist of afdeling, die de digitale strategie van de organisatie aanstuurt.

Wat dit betreft is de Noordelijke regio niet uniek, gezien een recente nulmeting van het Nationaal Register, Nederland ICT en VNO-NCW onder de top van het Nederlandse bedrijfsleven. Het geeft eens te meer aan dat er werk aan de winkel is om deze digitale experts op te leiden.