Ook in Delfzijl merken ze de gevolgen van de Amsterdamse afvalcrisis

De fabriek van Energy from Waste in Delfzijl
De fabriek van Energy from Waste in Delfzijl © Archief RTV Noord
Iedere week wordt er vierhonderd ton rioolzuiveringsslib vervoerd vanuit Amsterdam naar Delfzijl om hier te worden verbrand. Daarnaast ligt er nog eens tweeduizend ton slib opgeslagen, wat ze in de hoofdstad niet kwijt kunnen. En elders eigenlijk ook niet.
Vierhonderd ton per week, twee vrachtwagens per dag, schat Gert Jan Bennink. Hij is hoofd Verkoop bij EEW in Delfzijl. Bij dit bedrijf verbranden ze afval. Met de vrijkomende warmte wordt elektriciteit opgewekt. De stoffen die na verbranding overblijven, worden onder meer gebruikt in de betonindustrie.

Milieuvriendelijker

'Die stroom wordt vervolgens afgenomen door grootverbruikers als Nouryon en PPG', zodat die minder (Gronings) aardgas hoeven te gebruiken', legt Bennink uit. 'Daarmee dragen we bij aan een circulaire economie. Bovendien is verbranden milieuvriendelijker dan storten.'
EEW beschikt over drie 'verbrandingslijnen'. Normaal gesproken wordt hier huisafval en bedrijfsafval verwerkt. Maar sinds enige tijd wordt daar dus ook Amsterdams rioolzuiveringsslib verbrand. 'We mengen dat slib met het andere afval. Als dat goed gaat, dan gaan we proberen de capaciteit te verhogen. Maar ik verwacht dat de grens ligt bij zeshonderd ton per week.'

De Amsterdamse afvalcrisis

Bij afvalverwerkingsbedrijf AEB in Amsterdam werden in juli vier van de zes verbrandingslijnen buiten gebruik gesteld, omdat de installaties onveilig bleken. Dit is het gevolg van jarenlang verwaarloosd onderhoud. Andere afvalverwerkers in het hele land is gevraagd bij te springen.
Bij EEW is de veiligheid niet in het geding, verzekert Bennink. 'Veiligheid gaat boven alles. Al staat de markt in brand, onderhoud mag je nooit uitstellen.'

EEW heeft plannen voor het opzetten van een vierde verbrandingslijn, speciaal voor het verwerken van rioolzuiveringsslib. Maar die is er niet van vandaag op morgen. Bennink: 'We hebben daarvoor een jaar geleden een startnotitie opgesteld voor de provincie. Die is het bevoegd gezag. Dit is dus al in gang gezet, voordat de problemen in Amsterdam naar buiten kwamen.'

Krap

Dat geeft eens te meer aan dat de capaciteit voor de verbranding van rioolzuiveringsslib en ander afval in ons land sowieso al krap was. Dit komt onder meer doordat het slib niet meer als meststof in de landbouw mag worden gebruikt. In het slib zitten namelijk stoffen die schadelijk zijn voor het milieu, zoals bijvoorbeeld chemicaliën en medicijnresten.
Tot twee jaar geleden mocht het slib nog naar Duitsland worden uitgevoerd om daar over de akkers te worden uitgereden. Ook bij de oosterburen is dat niet meer toegestaan. Eén van de opties die overblijven is dus verbranden. Daardoor is druk op de afvalverwerkers toegenomen. De problemen in Amsterdam maken het er niet beter op.
De eigenaar van het slib is het Amsterdamse Waternet, dat niet alleen drinkwater levert, maar ook rioolwater zuivert. Daarbij blijft dagelijks 250 ton rioolzuiveringsslib over. Normaal gesproken wordt dat aangeleverd bij de buurman, afvalverwerker AEB. Maar dat kan dus niet meer en daardoor neemt de berg afvalslib snel toe.
De brancheorganisatie van Nederlandse afvalbedrijven stelde eerder dit jaar in een brandbrief aan het Amsterdamse gemeentebestuur dat de problemen bij de hoofdstedelijke afvalverbrander gevolgen heeft voor heel Nederland.

Ook het Groningse afvalverwerkingsbedrijf Stainkoeln heeft te maken met de noodsituatie in de hoofdstad. Op het terrein van de vestiging in Delfzijl ligt vierduizend ton rioolzuiveringsslib tijdelijk opgeslagen, wat in Amsterdam niet kan worden verbrand.

Maximaal drie jaar

'We hebben daarvoor twee depots gemaakt', zegt directeur Gelmer Haveman. 'Er lag al tweeduizend ton opgeslagen, voordat de problemen bij AEB ontstonden. En daar is nu nog eens tweeduizend ton bijgekomen. Meer kunnen we niet bergen.'
Wij zijn met zeventien miljoen mensen die allemaal naar de wc gaan, daar moet wel iets mee gebeuren
Gert Jan Bennink - EEW

'Het slib mag hier maximaal drie jaar liggen. Daarna moet het hier weer weg zijn', aldus Haveman. 'Wij doen er verder niks mee. Het is aan de eigenaar om te beslissen wat ermee gebeurt.' Volgens De Volkskrant is het de bedoeling dat het slib naar Zeeland wordt vervoerd om in Terneuzen weer te worden opgeslagen. Haveman kan dat niet bevestigen.

Noodmaatregel

Opslag (tijdelijk 'depot' in jargon) van rioolzuiveringsslib is niet wenselijk, zegt Bennink van EEW. 'De bedoeling is dat het wordt verbrand. Dat het nu wordt opgeslagen, is een noodmaatregel. Er is een tekort aan verbrandingscapaciteit. Voor ons is het geen probleem, maar voor de waterschappen is dat wel het geval.'
'Ze doen hun best de hoeveelheid slib te beperken. Maar dat schijnt technisch nog niet zo eenvoudig te zijn. Wij zijn met zeventien miljoen mensen die allemaal naar de wc gaan. En daar moet wel iets mee gebeuren.'
Overigens is het overschot aan Amsterdams rioolzuiveringsslib maar een onderdeel van het afvalprobleem, zegt Haveman van Stainkoeln: 'Er moet daar wekelijks ook circa 15.000 ton brandbaar afval worden omgebogen.
Naast verbranden of storten is er nog een andere manier om rioolzuiveringsslib te verwerken, namelijk 'ontwateren', oftewel indrogen. Deze methode wordt bijvoorbeeld toegepast door waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa's bij hun gezamenlijke rioolwaterzuiveringsinstallatie in Garmerwolde.
Dat levert jaarlijks 46.000 ton slibkoek op, afkomstig van 26 zuiveringsinstallaties. De slibkoek wordt opgeslagen in een bunker en droogt daar verder in. Het eindproduct is granulaat dat als brandstof of grondstof wordt gebruikt in de Duitse cementindustrie.