Waarom gaat een veelbelovend jong bedrijf ten onder?

Innovatiespecilalist en NoordZaken-expert Eelko Huizing legt uit hoe het zo ver kan komen dat een bedrijf als Tvilight het eigen faillissement moet aanvragen.

De belofte van Tvilight is dat het bedrijf straatverlichting slimmer maakt. Het laat lampen feller branden wanneer een auto passeert, lantaarnpalen van Tvilight kunnen ook luchtkwaliteit meten en ze weten wanneer het wegdek bevroren is. Een belofte die helemaal past bij het idee van een smart city.

Maar klanten betalen niet voor een belofte, hoe mooi ook. Ze betalen voor een werkend product of dienst. Startende bedrijven hebben hierbij twee problemen. Ten eerste moeten ze ervoor zorgen dat de belofte een werkend product wordt dat doet wat het moet doen, maar dat het ook full proof en fool proof is.

Het tweede probleem hangt hiermee samen: ontwikkelen en uittesten kost tijd en geld. Bestaande bedrijven gebruiken huidige producten als melkkoe om innovaties mogelijk te maken. Startups hebben financiers nodig die geloven in het mooie verhaal.

'Geloven' want het bewijs kunnen ze vaak pas na jaren leveren. Zo is Tvilight opgericht in 2012 en heeft het sindsdien nog geen winst gemaakt. De hoop (of verwachting) was dat dat in 2020 voor het eerst zou gebeuren.

Klanten moeten bereid èn in staat zijn te betalen voor het product. Hun bereidheid hangt af van hun inschatting van het relatieve voordeel van een product. Hoe waardevol is het als de straatlantaarn het hoofd gladheidsbestrijding meldt dat de Rozenstraat bevroren is?

In veel gevallen is dat minder waardevol dan je eerst zou denken: als het in Finland twintig graden vriest heb je geen slimme lantaarnpaal nodig om te weten dat de weg bevroren is. De uitdaging voor Tvilight is om met een goed onderbouwde business case hard te maken dat slimme straatverlichting geld bespaart en ongelukken voorkomt.

Daarnaast zijn er uiteraard concurrenten: wat maakt jouw bedrijf bij uitstek geschikt om dat briljante idee om te zetten in een succesvolle innovatie? Het antwoord moet meer zijn dan dat jij het idee bedacht hebt. Vaak hebben meerdere mensen een vergelijkbaar slim idee. Ook zijn veel ideeën minder uniek dan de bedenker zelf aanneemt.

Veel producten kennen tegenwoordig 'slimme' varianten, dus waarom geen slimme straatverlichting? Tot slot zijn veel ideeën makkelijk te jatten: het idee van slimme straatverlichting kun je niet beschermen, hooguit de technologie die het mogelijk maakt. Maar vaak bestaat die technologie uit componenten die al langer bestonden, wat bescherming weer lastig maakt.

Tot slot: Tvilight. Is het erg dat het bedrijf is omgevallen? Ja, want het omvallen van een veelbelovende startup waarvoor mensen zich met hart en ziel hebben ingezet en die (zoals Tvilight) hun eerste stapjes deels met overheidsgeld hebben gezet, is altijd jammer.

Anderzijds: mislukken is onderdeel van iets nieuws uitproberen. Bovendien hoeft mislukken niet het eindpunt te zijn: als het idee echt goed is, is er vast wel iemand anders die er geld mee kan verdienen. En wellicht krijgt Tvilight een tweede leven in de vorm van een doorstart met een nieuwe financier.

- Wat een potje en een deksel je leren over vernieuwen
- Fouten maken is niet goed, maar soms ook wel