Door de mand: Kees Vlietstra over sportprijzen en waardering

Columnist Kees Vlietstra
Columnist Kees Vlietstra © RTV Noord
Zomaar een greep uit de sportonderwerpen van de laatste week bij RTV Noord:
•Van Dijk 'Europees Voetballer van het Jaar'
•'Oeuvreprijs' Robben
•Padt 'Speler van de Maand'
•Drs. Vijfje verliest 'Supercup'
•Donar wint 'Bronze Medal Game'
Je kan bovenstaande prijzen in twee categorieën indelen.
1. Concrete beloningen na een wedstrijd (Supercup, Bronze Medal Game) en
2. Juryprijs over een tijdvak (maand, jaar, carrière)
Categorie 1 is duidelijk. De beste wint. Categorie 2 is inherent aan jurysport subjectief. De mening is bepalend in plaats van de harde cijfers. Daar kom je ook niet onderuit omdat het in deze categorie gaat om vergelijken in plaats van meten. En dan ook nog een keer appels met peren vergelijken. Messi met Van Dijk vergelijken. Door keuzes in deze opzet komt er ook weerstand. Denk aan de jaarlijkse ophef bij de verkiezing van Sportman/Sportvrouw van het Jaar. Zo ook bij de uitverkiezing van 'onze' Virgil van Dijk tot Beste Speler van de UEFA. Tuurlijk ben ik trots dat de ex-FC Groningen speler bij Oranje en bij Liverpool het zo goed doet, maar kom op hé, Messi!
Mag er dan nooit een verdediger zo'n individuele titel winnen? Tuurlijk wel. Als verdediger Virgil ook achteloos 24 ballen in de kruising krult of 86 verdwaasde middenvelders door de stokken tikt, koekoek. Ja, dan mag ook een verdediger als Van Dijk die titel winnen. Tot die tijd gewoon standaard alle individuele prijzen naar Messi sturen.
Maar, zeggen de voorstanders van Virgil, hij heeft zo'n goede uitstraling, is een veldheer, een gentleman. En, voegen ze er fijntjes aan toe, het is toch hartstikke knap dat Virgil in het hele vorige seizoen geen één keer voorbij is gedribbeld door een tegenstander.
Ja, dank je de koekoek. In het profvoetbal is dat ook niet zo moeilijk hoor. Ik weet bijvoorbeeld van een voormalig rechtsback van VV Engelbert 3, dat in de diepste krochten van het amateurvoetbal vertoefde, dat hij niet in één seizoen maar in zijn gehele carrière nooit één keer is gepasseerd door een dribbel van een persoonlijke tegenstander. Dat die bewuste rechtsback zijn hele carrière met de kont op de achterlijn stond geparkeerd doet nu niet ter zake.
Enfin, terug naar de prijzen. De sport staat namelijk strak van de prijzen. Ga maar na. Er zijn bekers, vaantjes, ringen, truien, medailles, kransen, schalen, Cups met de Grote Oren, oorkondes en diploma's. En volgens Danielle Overgaag, die lang geleden Studio Sport presenteerde, was er zelfs een Faa Cup.
Tuurlijk, sporters jagen op het beste. Sporters trainen dag en nacht om nog beter te worden, nog sneller, nog harder, nog preciezer. En doen ze dat in wedstrijdverband tegen anderen dan gaat het om winnen. Winnen van een ander. Soms van jezelf. En als je wint krijg je als beloning een prijs. En dan, na een nachtje of een zomer van die prijs te hebben genoten, gaat de sporter op voor de volgende prijs. En de volgende. En de volgende. Van prijs naar prijs. Van titel naar titel. Van record naar record. Een prijzenkast vol.
Donderdag stond op dezelfde site van RTV Noord dat de volle prijzenkast van Jan Uitham naar het Schaatsmuseum van Hindeloopen verhuist. Vond het een mooi bericht.
'De afgelopen twintig jaar werd de prijzenkast van Jan Uitham in de boerderij aan de Groningerweg in Noorderhoogebrug niet geopend. Donderdagmorgen is de kast leeggehaald door zijn familie.'
De Groninger schaatslegende Jan Uitham overleed in april op 94- jarige leeftijd. 'Al voor zijn dood had hij de wens dat zijn bekers en medailles een mooie plek zouden krijgen. Die plek wordt het Schaatsmuseum in Hindeloopen. Vader en zoon Gauke en Pieter Bootsma van dat museum namen donderdag de door Jan Uitham gewonnen prijzen in ontvangst.'
De cirkel is rond. Sporters jagen, trainen, beulen om de beste te worden, te zijn en te blijven. Als dat lukt winnen ze een prijzenkast vol bekers. Om er dan, na hun actieve carrière, jaren niet naar om te kijken. Een beker, een titel, een Cup op zich is namelijk niks. Het gaat om de reis er naar toe. En als uiteindelijk de reis van het leven voltooid is mogen de anderen er zich weer over verwonderen.
Bart Jungman schreef het treffend in zijn boek 'Langs het ravijn': 'Uiteindelijk rest sporthelden niets anders dan voort te leven in individuele geheugens. Een erelijst is een reeks cijfers geworden, hun grootheid wordt bepaald door een serie losse herinneringen.'
Door de prijzen voor de beste FC Groningen speler van de maand, de beste UEFA speler van het jaar, één van de beste spelers van zijn tijd en voor de beste Groninger Schaatser Ooit is de cirkel van het Groninger sportleven rond.
Beste Sergio Padt, Virgil van Dijk, Arjen Robben en allerbeste Jan Uitham: van harte gefeliciteerd en dank voor de herinneringen.