Open monumentendag: een duik in het verleden van de Papiermolen

Een boom die op een op een luchtfoto uit 1953 staat is eigenlijk het enig aanknopingspunt met het verleden. Voor de rest is de omgeving van openluchtzwembad de Papiermolen in de Stad Groningen na de oorlog zo veranderd dat het totaal onherkenbaar is geworden.
Maar dat gaat zaterdag tijdens de Open Monumentendag 2019 veranderen. Dan laten archeologen van de gemeente Groningen de bezoekers van het zwembad een duik naar het verleden nemen.
Met foto's, maquettes en een wandelroute reconstrueren ze de buurtschap de Papiermolen die tot de bouw van het zwembad in de jaren vijftig op deze plek stond.

'Plekken van plezier'

Ieder jaar wordt er in september een open monumentendag georganiseerd, dit jaar met al thema: 'Plekken van plezier'. Tientallen monumenten zijn zaterdag geopend voor het publiek en rond het thema worden bijzondere activiteiten georganiseerd zoals op het terrein van de Papiermolen.
Door de verbouw van de Zuidelijke Ringweg is er de afgelopen jaren veel archeologisch onderzoek gedaan in de omgeving van het zwembad waarbij allerlei sporen van het oude buurtschap terug zijn gevonden.

Molen werklust

De geschiedenis van dit stukje Groningen begon in 1733 toen de molen Werklust hier op de wallen van de Stad werd gebouwd. Vlak bij het Helperdiepje en het Hoornse Diepje was het water erg schoon en geschikt voor de bouw van een papiermolen die papier maakte uit lompen en katoen.
Hoe die molen er uit heeft gezien kan niemand meer uit zijn herinneringen vertellen want hij werd in 1843 al weer afgebroken. Maar archeoloog Rogier Kruisman heeft maquettes gemaakt van molen en zijn omgeving. Die zijn te bezichtigen op het terrein van de Papiermolen.

Wandelroute

'Verder hebben we alle foto's die er in de archieven bewaard zijn gebleven opgesteld op de plekken waar ze genomen zijn in combinatie met verhalen van mensen die er nog herinneringen aan hebben. Zo hebben we een wandelroute gemaakt door het verdwenen buurtschap De Papiermolen.' Aldus Kruisman.
De laatste bewoners van het buurtschap vertrokken hier, zeer tegen hun zin pas in 1958 verteld Froukje Veenman, archeoloog van de gemeente Groningen.

Speeltuintje

'Dat was de familie Kuipers wiens boerderij net buiten het zwembad stond, daar waar nu het speeltuintje is. Die hebben jaren geprocedeerd om te mogen blijven. Uit protest tilden ze hun kinderen ook over het hek van zodat ze zonder kaartje konden zwemmen' We hebben nu een luchtfoto van uit 1953 uitvergroot en opgehangen zodat je kunt zien hoe de situatie vroeger was.'
Tussen 11.00 en 17.00 is de Papiermolen zaterdag geopend voor bezoekers, niet om te zwemmen dit keer maar op een duik in het verleden te nemen.

Programma

Wie zaterdag op stap wil: het volledige programma is hier te vinden.