Echte zzp'ers, wie zijn dat eigenlijk?

Frank Alfrink
Frank Alfrink © RTV Noord
Ze worden nogal eens op één hoop gegooid: zelfstandigen aan de onderkant en zzp'ers die een volwaardig ondernemersbestaan leiden. Maar dat schaadt de positie van de 'ware zzp'er', zegt NoordZaken-opiniemaker een zzp-voorman Frank Alfrink.
Het wordt hoog tijd dat helder wordt vastgelegd wat een echte zzp'er is, vindt hij.

Door Frank Alfrink

Een minimumtarief voor zzp'ers en een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) helpen de échte zzp'er niet. Ja, zelfstandigen met een laag perspectief op gezond ondernemerschap, zoals fietskoeriers die een paar uur per week werken, zijn er misschien mee geholpen.
Maar al die andere zelfstandigen die een fatsoenlijk uurtarief kunnen vragen en prima voor zichzelf kunnen zorgen, zitten er niet op te wachten. Toch wil de overheid ook hen die verplichtingen opleggen.
De politiek spreekt voortdurend over 'de zzp'er' zonder dat goed duidelijk is wie nou precies zzp'er is. Een groep die volgens de KvK inmiddels uit 1,4 miljoen personen bestaat. Die groep is zo divers dat je er geen algemeen geldende afspraken voor kunt maken. Laat staan dat je deze groep kunt definiëren in een paar zinnen. Juist het ontbreken van een goede definitie brengt de echte zzp-ondernemer ernstige schade toe.

Minimumtarief

Dat de politiek zich druk maakt over werkenden met wat heet 'een laag verdienvermogen' is begrijpelijk, want aan de onderkant van de arbeidsmarkt zijn er nogal wat ondernemers die eigenlijk die titel niet verdienen. Zo geldt nu voor hen een minimum zzp-tarief van16 euro. Daarmee worden de 'zwakke ondernemers' beschermd.
Ze zijn vaak afhankelijk van één opdrachtgever, werken tegen een tarief waar ze eigenlijk geen bestaan van kunnen opbouwen en hebben nauwelijks perspectief op gezond zelfstandig ondernemerschap. Op dat niveau is er ook een grote diversiteit aan flexibele arbeidscontracten.

Gezond verdienvermogen

Deze categorie mag niet worden verward met de bewust zelfstandige ondernemers met een gezond verdienvermogen. In de media en door de politiek worden studenten met een bijbaan van een paar uurtjes bij Uber of Thuisbezorgd ook zzp'ers genoemd.
Verplichtingen zetten een rem op ondernemerschap
Frank Alfrink – directeur ZZP Nederland
Deze vermenging in publieke beeldvorming is slecht voor het imago en de rechtszekerheid van zelfstandige ondernemers. Het houdt de discussie over schijnconstructies nodeloos in stand. Dergelijke (bij)baantjes hebben niets met ondernemerschap te maken. We zien de rechtspositie van deze groep werkenden zelfs verslechteren. Hun afkalvende sociale bescherming vormt een toenemend maatschappelijk risico.

Met rust laten

De overheid moet daarom stevig investeren in het arbeidspotentieel van de mensen met een (te) laag verdienvermogen door middel van passend onderwijs en loopbaanbegeleiding. Dat is een maatschappelijke verantwoordelijkheid van de overheid. Dan kunnen ze de echte ondernemers met rust laten.
Als 'zzp'ers' aan de onderkant niet zelfstandig kunnen zorgen voor het afdekken van risico's en continuïteit van het inkomen, dan heeft dat ook gevolgen voor zzp'ers met een gezonde bedrijfsvoering. Want het gevaar loert dat de overheid ook hen opzadelt met verplichtingen, zoals de verplichting een AOV af te sluiten. Dat zet een rem op ondernemerschap.
Ondernemers willen niets liever dan met hun vak en hun klanten bezig zijn. Politiek is voor hen een nare bijkomstigheid.

Frank Alfrink is directeur van zzp-belangenorganisatie ZZP Nederland.