'Het voelt alsof je er als boer niet meer toe doet'

De landbouw wordt steeds verder de hoek in gedrukt. Letterlijk en figuurlijk. Tussen 1980 en 2018 nam het areaal landbouwgrond met ongeveer 250.000 hectare af. Een oppervlakte zo groot als de provincie Drenthe. Landbouwgronden worden opgeslokt door woningbouw, industrie, wegen, energieproductie, nieuwe natuur en recreatie.

Jaarlijks wordt er zo'n 3.000 hectare landbouwgrond omgezet in woningbouw. Dit alleen al betekent dat jaarlijks ruim 100 boeren vanwege woningbouw het veld moeten ruimen. Geen wonder dat de biodiversiteit achteruit gaat.

Weliswaar is nog steeds ruim 60 procent van het grondareaal in handen van agrariërs, de druk op ruimte in Nederland blijft onverminderd doorgaan. Logisch dus dat er hiervoor meestal naar de landbouw wordt gekeken. De vraag is of dit erg is en hoe erg dit is.

In de meeste gevallen is de overdracht van landbouwgrond naar een andere bestemming niet alleen maar een zakelijke transactie. Er gaat vaak lange tijd overheen voordat er overeenstemming is en er komen veel emoties bij kijken. Vaak zit het bedrijf al generaties lang op dezelfde plek en is er dus een emotionele binding met de grond.

Een brief van de gemeente of andere partij waarin op een kille manier wordt verzocht om mee te werken aan een bedrijfsverplaatsing valt hen die het overkomt dan ook rauw op het dak. Helemaal wanneer zij voor zichzelf nog een lange toekomst zien als agrariër. Niet zelden draait een bedrijfsverplaatsing uit op onteigening.

Waar ik mij zeer aan erger, en daar ben ik zeker niet de enige in, is de arrogante en denigrerende houding die bepaalde politici hebben ten opzichte van de landbouw in Nederland en daarmee het ruimtegebruik.

D66, Groenlinks en PvdD winden er geen doekjes om. Ze zijn de huidige manier van landbouw liever vandaag dan morgen kwijt. Zolang de woningbouw (in het kader van de stikstofproblematiek) maar door kan gaan zijn alle middelen geheiligd. Met name de veehouderij moet hiervoor worden geslachtofferd.

Het is logisch dat in een dichtbevolkt land waarin de druk op ruimte steeds groter wordt keuzes gemaakt moeten worden. Daar komt bij dat de stikstofproblematiek lelijk roet in het eten heeft gegooid voor wat betreft het voltooien van vele bouwprojecten.

De toon van het debat echter en de polariserende werking die hiervan uitgaat, maakt dat veel boeren zich letterlijk en figuurlijk in een hoekje gedrukt voelen. Er worden zo veel onwaarheden de media ingeslingerd waar geen genuanceerd antwoord tegen opgewassen lijkt.

Voor veel boeren, die dag in dag uit bezig zijn goede, eerlijke voedselproducten te maken, is de maat vol. Het voelt alsof je er eigenlijk niet meer toe doet en dat maakt het werk er niet leuker op.

Het zijn niet slechts incidenten van de laatste tijd die het ongenoegen voeden. Het gaat over jarenlange opgekropte frustraties door een opeenstapeling van incidenten en beleid. De voorgestelde halvering van de veestapel ten faveure van woningen en goedkoop vliegen is hierin de druppel voor een landelijke protestactie op 1 oktober.

Wat nodig is, is een visie op wat we met de Nederlandse landbouw willen. Een van de domste dingen die je als land kunt doen is je afhankelijk maken van voedselimport. De Nederlandse landbouw heeft door onder meer zijn gunstige ligging een zeer goed ontwikkelde landbouw, haalt hoge producties en heeft dierenwelzijn hoog in het vaandel staan.

Ook is Nederland een proeftuin voor efficiënte en schonere productie waarbij de uitstoot van CO2 en stikstof de afgelopen dertig jaar enorm is gedaald. In tegenstelling tot hoe het in andere sectoren is gegaan. Laten we dit dan ook verder benutten en doorontwikkelen in plaats van er met de botte bijl in te gaan. Laat iedereen zich realiseren dat het produceren van voedsel voor een steeds groter wordende stedelijke bevolking niet vanzelf gaat.

– 'Bouw geen zonneparken op landbouwgrond'
– 'Zonder steunfonds zullen jonge boeren kopje onder gaan'
– 'Het platteland drijft op de gezinsbedrijven. Houd ze overeind'