'Organisatieadviseurs zijn echt niet allemaal mooipraters'

Bij de organisatie van het tweede Kennisfestival van Het Noorden, eind september in Groningen, kreeg ik een opvallende reactie van iemand die ik had uitgenodigd. Hij zei: 'Beste Engbert, ik kom niet weer, ik ben wel klaar met ex-profvoetballers, zelfbenoemde goeroes en workshops die tot doel hebben organisaties te veranderen. We hebben hier zo lang ik hier werk vijf keer een organisatieverandering meegemaakt en ik doe nog steeds hetzelfde werk. Ik draag dus niet meer bij aan het vullen van de zakken van deze mooipraters en de organisatoren van zo'n festival.'

Dat is klare taal vond ik. Houd ik wel van. Onmiddellijk dacht ik ook: dat snap ik en dat hoor ik vaker bij koffieapparaten en in wandelgangen. Soms zelfs in managementteams. Bovendien: ik denk dat zelf ook wel eens: wat is nou de zin van organisatieverandering? Mijn antwoord werd:

'Dank je voor je reactie. Ik werk al jaren als adviseur op dit terrein en voel met je mee. Ook ik vraag me regelmatig af: wat is de heilige graal van organisatieverandering? Ik zoek deze bij de essentie van werk: waarom doe je mee of niet? Maar de zoektocht gaat altijd door: anderen en hun verhalen helpen mij daarbij. Dit is één van de redenen dat ik het festival mede-organiseer. Kortom, jouw zienswijze begrijp ik en denk er ook nog bij: mooi verhaal voor het Kennisfestival eigenlijk.'

Daarna dacht en voelde ik er verder over na. Waarom ga ik door met dit werk, waarom bestaat ons bureau Pentascope nog na dertig jaar? Als de missie 'organisaties mensgericht maken' is, en iedereen staat achter dit streven, waarom is dat ideaal dan nog niet bereikt?

Er is kennelijk nog heel wat werk te doen. Ik word blij van zelfsturende organisaties in de thuiszorg, van een school die het super doet of van de geweldige service van CoolBlue of het Kadaster. Van al die innovatieve organisaties waar mensen met plezier werken. Waar klanten dik tevreden over zijn.

Tegelijkertijd zit er nog zo veel vast in oude patronen. Raken medewerkers diep ongelukkig en lopen klanten of burgers huilend weg. Gevallen van 'werkvrede-breuk'. Jaren geleden al schreef ik daar het 'scenario van de hoop' voor.

Strekking daarvan: er is een scenario van de horror en een scenario van de hoop. Welk scenario wil je voeden? Ik koos voor dat van de hoop en stelde mij als doel om met hoofd en hart verbonden te werken. Innerlijke vrede te ervaren. Of gewoonweg: lol in je werk hebben. Het gevoel hebben dat je iets voor een ander kunt betekenen. En dat wens ik iedereen wel toe. Of dat nu met betaald of onbetaald werk is.

Daarom hebben we met Pentascope in 2014 het 'belachelijke' doel: Wereldvrede in 2025 bedacht. Wereldvrede bereiken door innerlijke vrede. Onze stelling is: innerlijke vrede van mensen leidt tot vrede in organisaties en vredige organisaties leiden tot wereldvrede.

Naïef? Misschien wel, maar ik werk liever aan een droomscenario dat gaat over de bedoeling, dan aan een scenario dat leidt tot nog meer verspilling, milieuschade en niet in de laatste plaats tot nog meer menselijk leed in de vorm van burn-outs en machtsmisbruik in organisaties.  

Levende organisaties veranderen als het goed is continu. Slim en prettig veranderen volgt bepaalde patronen en vraagt aandacht en liefde. Sommige mensen zijn er goed in dergelijke veranderingen te begeleiden, hebben zinvolle ervaringen te delen en gaan graag met jou in gesprek.

Dus mijn conclusie is: als je er voor open staat en actief zoekt om met plezier letterlijk en figuurlijk zaken voor elkaar te krijgen, is zo'n festival zo gek nog niet. Je kunt je er laten inspireren met nieuwe en frisse manieren van kijken.

Er zullen altijd mensen zijn die vinden dat organisatie-innovatie onzin is. Ik hou liever vast aan mijn waarheid van 'organisatie-innovatie leidt tot wereldvrede'. Ik blijf gaan voor de hoop en blijf inspiratie tanken én uitdelen waar ik kan. Tevreden?