'Boerenprotesten verliezen in rap tempo bijval'
De boerenprotesten van deze week zorgden voor een ingedrukte deur op het provinciehuis en kilometerslange files in het land. Verspelen de boeren hun krediet, Beter Weters?
Onbeschoft, gevaarlijk en totaal misplaatst
Boeren hebben de afgelopen weken volgens mij best veel begrip kunnen oogsten. De politieke aanvallen zijn in de media goed afgeslagen. Maar deze week ging het totaal mis. De beelden van de acties afgelopen maandag in Groningen hebben mij diep geschokt. Onbeschoft, gevaarlijk en totaal misplaatst. Met deze acties hebben de demonstranten hun missie geen goed gedaan.
Bestuurlijk 'njet'
Het was de dag erna dan ook vooral 'puinruimen' voor de vele boerenwoordvoerders. Jammer! Ik snap namelijk best dat zij grote zorgen hebben. Ook snap ik heel goed dat je hiervoor actie wilt voeren. Maar de uiterst grillige stemming, het geweld en de vernielingen op het Martinikerkhof hebben er ongetwijfeld aan bijdragen dat er in Groningen een bestuurlijk 'njet' te horen was.
Marc Jager werkt als zelfstandig adviseur en was van 2009 tot 2011 gedeputeerde van verkeer, vervoer en energie in Groningen.
De rug recht houden
Toen ik vrijdag hoorde dat in Friesland het college van GS de beleidsregels had ingetrokken na het boerenprotest was mijn eerste gedachte: of er zijn heel slappe knieën daar in Leeuwarden of men heeft ondoordacht besluiten genomen. Beide zaken vind ik laakbaar. Daarnaast zorgde dat ervoor dat de week erna alle provinciehuizen werden belaagd, op de ene plek netter dan op de andere.
Grenzen overschreden
In Groningen werden de grenzen van fatsoen danig overschreden. Hier ging het college niet overstag, hoewel heel verstandig wel werd aangegeven dat de regels niet strenger zouden worden dan landelijk aanbevolen. Het is jammer dat de verschillende overheden op dat punt verschillende signalen afgeven. Vorige week gaf ik aan dat er veel waardering is voor de boeren en dat ze uit moeten kijken dat ze die waardering niet verspelen. Het blijft namelijk ook nodig om woningen te blijven bouwen of vernieuwen.
David de Jong is directeur van het Princenhof in Leeuwarden. Hij was 15 jaar gemeenteraadslid in Groningen voor de ChristenUnie
David de Jong is directeur van het Princenhof in Leeuwarden. Hij was 15 jaar gemeenteraadslid in Groningen voor de ChristenUnie
Geweld is niet de sleutel
De boeren zijn boos, en dat zullen we weten. De boeren hebben een punt gemaakt, en dat zijn wij niet vergeten. Maar de maat is nu wel vol, en de protesten verliezen in rap tempo de bijval en sympathie die er bij velen was. Alle landelijke peilingen laten zien dat de winst die gewonnen leek nu snel geronnen is: geweld is niet de sleutel waarmee de deuren van het krijgen van gelijk geopend worden.
Geschoten in de eigen voet
Het proberen lam te leggen van het leven van heel veel mensen kan niet op veel bijval meer rekenen. Geschoten in de eigen voet. Dat enkele provincies razendsnel toegaven, zonder verder fatsoenlijk democratisch proces, verdient geen schoonheidsprijs. Integendeel. Meewerken aan het uithollen van de democratie is het. Er stond, en staat, heel wat op het spel.
Fokke Fennema was predikant op 't Hoogeland. Hij is lid van D66 en is namens die partij raadslid in Oldambt.
Beeld is chaotisch
Bestuurlijk zijn de problemen rond stikstof in Nederland groot. Landelijk werden er dit jaar hele strenge stikstof richtlijnen uitgevaardigd. De provincies deden daar deze herfst nog een stevige schep bij! Een aantal provincies trokken vervolgens deze zware oregels ook weer in, dit zijn Friesland, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Plotsklaps. En dit maakt het beeld in Nederland chaotisch.
Boeren voelen zich slachtoffer
Trouwens, de regels zijn hier veel strenger dan bij de buren Belgie en Duitsland. Het beleid is dus niet goed. En de boeren voelen zich hele grote slachtoffers. Omdat de bouw ook al op slot zit. Als Groningen zich bij de vier provincies had aangesloten was er bijna op provinciaal niveau een meerderheid in Nederland geweest om het beleid nog eens goed te heroverwegen. En dat laatste lijkt me nodig.
Jan Evenhuis was namens de VVD gemeenteraadslid van de gemeente Groningen. Hij maakte maar liefst 32 jaar deel uit van de raad.
Geen helden
Dit verhaal kent geen helden. Niet de boeren en zeker niet de politici die zichzelf wel heel graag een rechte rug aanpraten. Staghouwer moest namens zijn zogenaamd groene collega's zijn status als voorman van een boervriendelijke partij aan gruzelementen gooien. Hij is vast stikjaloers op zijn collega's van de buurprovincies dat zij wel door de knieën mochten.
Geschrokken van reacties
Zelf schrok ik van de reacties uit mijn politieke omgeving en mijn persoonlijke omgeving op de protesten in de Stad. In die laatste, veelal van Groningers zelf, is er onverminderd veel respect en waardering voor het boerenverzet. In de andere groep is dat precies andersom. En dat is zonde. Want stel je voor dat de trekkers en de klimaatstakers, onderwijzers en thuiszorgers de handen ineensloegen en samen een sociale strijd voor waardigheid en solidariteit voerden. Dan winnen we als nooit tevoren.
Lisa de Leeuw studeert in Groningen en was tot dit jaar voorzitter van ROOD, de jongerenorganisatie van de SP.
Ze voelen zich afgeknepen
Waar sloeg de vlam in de pan? Ik denk bij het 'extern salderen'. De ongebruikte ruimte aan stikstofuitstoot bij de boeren kan volgens de overheden overgeheveld worden naar andere partijen. Boeren voelen zich afgeknepen om de bouw en het transport ongehinderd door te kunnen laten gaan. Zo zet je partijen tegen elkaar op en verminder je de stikstofuitstoot ook nog eens helemaal niet.
Kabinet toont geen visie
Geen wonder dat experts woensdag in een hoorzitting bij de tweede kamer dit scenario aan flarden schoten. De boeren zijn getergd en gedragen zich verhoudingsgewijs toch heel behoorlijk. Het kabinet toont geen visie op een houdbare balans tussen natuur en landbouw. Met opportunistische manoeuvres probeert men een uitweg te vinden. Zoals vaker eindigt dat in chaos.
Willem Smink was namens de PvdA tussen 1992 en 2006 wethouder in de gemeente Groningen.