'Stikstof is een papieren tijger'

'De vraag is: hoeveel verbruik van grondstoffen kan de aarde op delen nog verdragen? Daar is heel veel onduidelijkheid over. Het lijkt wel of men het heeft over geloofsartikelen. Binnen de linkerflank in de politiek en de maatschappij roept men nogal eens dat de uitputting van de aarde nabij is. Aan de rechterzijde van het spectrum kan men tegenovergestelde visies horen; uitputting wordt soms ontkend.'

'De eerste maatregelen die men internationaal moet treffen, zijn zeer grondige, waardevrije onderzoekingen op grote schaal over de max aan winningen en de veiligheid van kernenergie. Vervolgens is het van groot belang dat men de ingewikkelde consequenties overziet van het vrij plotsklaps stoppen met winningen. Dus niet van het gas af zonder dat men afdoende beleid heeft over alternatieve energie.'

'Ik ben benieuwd wat dit kabinet aandurft. Ik denk dat de vele dagen dat het Malieveld bezet werd door boeren en bouwers best wel indruk heeft gemaakt. Daarnaast is het hard nodig om in Nederland jaarlijks vele duizenden woningen te bouwen en veel van die plannen liggen nu stil. Slecht voor de bouw en slecht voor woningzoekenden.'

'Wat mij betreft is de zorg voor onze schepping belangrijk genoeg om ook onorthodoxe maatregelen te nemen. Eerst voor de korte termijn, maar zeker ook voor de lange termijn. We mogen daarbij ook best als land het goede voorbeeld geven, want we weten op heel veel terreinen aan de wereld aan te geven wat goed is voor mensen. Laten we dat hier dan ook doen. Dus 120 waar het kan en 100 waar het moet. 130 was eigenlijk altijd al een beetje dom.'

'Wat heel normaal klinkt, namelijk de grootste vervuilers het meeste belasten, is volgens de politiek niet uit te leggen. En wat volgens mij niet uit te leggen is, namelijk gezinnen en gemeenschappen op laten draaien voor de crisis die ze niet veroorzaakt hebben, is in de politiek volstrekt normaal. Wanneer die kloof tussen machthebbers en het volk zo groot is, kom je met waanideeën als autoloze zondagen en andere pesterijen van verenigingen, families, arbeiders, kleine ondernemers en anderen die onze samenleving draaiende houden.'

'Terwijl het allemaal vrij simpel is. Er is niets radicaals aan om grote bedrijven te belasten voor de schade die ze aanrichten. Er is niets radicaals aan dat de Quote 500'ers hun eerlijk steentje bijdragen aan fatsoenlijke huurhuizen. Er is niets radicaals aan de markt beteugelen in het voordeel van onze toekomst. Dat is dus niet heppiedepeppie zondagmiddagskeeleren op de A7 of onze gezinsbedrijven naar de gallemiezen helpen, maar de oplossingen halen bij de veroorzakers van het probleem.'

'Stikstof is een papieren tijger. Dit kabinet geeft toe aan een handjevol klimaatdrammers. En daardoor staat de hele economie stil. Behalve Zandvoort, want de elite in dit land mogen we hun speeltje niet afpakken. Landen om ons heen lachen zich te barsten hoe dit land zich verkneukelt om het geneuzel om de stikstof. Ons land moet blijkbaar weer eens voorop lopen ten koste van onze welvaart.'

'Zal mij benieuwen welke maatregelen dit kabinet te voorschijn tovert. Helder is wel dat alle burgers moeten bloeden. Als we vandaag lezen dat ook het CDA de boeren in de steek laat, is het wel duidelijk hoe ver we gezakt zijn in dit land. Alle maatregelen ten spijt; het zal de stikstofhoeveelheid niet verminderen. O ja, op papier wel. En dan kan dit kabinet rustig verder slapen. VVD, CDA, CU en D66: jullie verloochenen jullie achterban.'

Al jaren worden maatregelen aangekondigd en even zo vrolijk niet uitgevoerd: pijnlijk, lastig, electoraal moeilijk: struisvogelpolitiek. Ook natuurlijk gedrag, maar niet bedoeld voor bestuurders! Bij het tikken van dit stukje dacht ik nog dat er morgen een aantal snelle maatregelen zouden worden gepresenteerd om in ieder geval de bouwstop los te trekken… fout. Wordt een weekje later. Hopen we.'

'Kijk, ik begreep destijds de hysterie al niet bij het verhogen van de maximumsnelheid in ons land naar 130: dat zou het kenmerk zijn van de ultieme vrijheid. Een vervuilende maatregel (want dat wisten we toen echt ook al), voorspelbaar meer ongelukken (lagen ook rapporten voor) en in Nederland een minimale tijdwinst. Tjonge: echt reden voor een feestje. De werkelijkheid is: als iedereen op de snelweg 100 rijdt, lijkt het minder langzaam, wordt er wel degelijk winst geboekt op de stikstofuitstoot en kan er weer gebouwd worden.'

'Maar vooral richting de veehouderij zal er iets moeten gebeuren, trekkers of geen trekkers. Zelfs het CDA schijnt dat nu eindelijk te erkennen. Boeren hebben recht op en plicht tot een gezonde bedrijfsvoering, voor henzelf en voor de omwonenden. Minder vee, meer kwaliteit, hogere prijs. Dan dalen we wat stapjes op de wereldexportladder, maar daar staat een enorme maatschappelijke winst tegenover! Zoals ook bij het loslaten van intimidatie en oorlogstaal: bij zulke grote problemen past overleg, niet het recht van de sterkste.'

'Het probleem rondom stikstofuitstoot is toch vooral dat eigenlijk niemand wat merkt van die uitstoot. Het is een abstract fenomeen voor velen. Prikkende ogen? Droge keel? Luchtgebrek? Uitslag? Stank? Zeg het maar, maar het is gewoon niet tastbaar of voelbaar of wat dan ook als het om zintuigen gaat. Maar het is er wel!'

'Nu het dus niet tastbaar is, is het te abstract voor mensen. Waarom is die uitstoot zo erg? Geen boer die het begrijpt. Geen bouwer die er nog iets van snapt. En maar demonstreren, en maar steeds hetzelfde ministerieel riedeltje daar tegenover zetten.'

'Welke maatregelen de overheid ook wenst te nemen, het staat of valt met begrip onder de mensen voor de ernst van de zaak. Dus? Voorlichting, begrip kweken, simpele woorden gebruiken, dat soort dingen!'