Wat doet een groep Japanners op een basisschool in Pekela? (update)

Niemand lijkt meer precies te weten hoe het gekomen is, maar in Japan is interesse ontstaan voor dit type onderwijs. Het Nederlandse opleidingscentrum zit in Echten en één van de opleiders is ook directeur van de St Willibrordusschool. En zo wil het dat de Japanners in Oude Pekela terecht zijn gekomen.

Jenaplanonderwijs is volgens St Willibrordusschool-directeur Marion Setz 'samen het leven leren'. Kinderen van verschillende leeftijden zitten bij elkaar in de klas, ze leren aan de hand van onderwerpen dicht bij huis en werken veel samen. Nu de Japanners er zijn leren ze over Japan. De kinderen hebben zelf vragen bedacht, zoeken zelf de antwoorden en presenteren dat aan elkaar.

Totaal anders dan het traditionele onderwijs in Japan, toch? Zeker, zegt student Shumpei Yamaguchi. 'In Japan kijken de leerlingen allemaal naar de leraar die klassikaal wat uitlegt. Het lokaal ziet er ook heel anders uit. Alles is anders eigenlijk.'

Hij zag acht jaar geleden een documentaire over jenaplanonderwijs en het greep hem. 'Ik was toen student op een heel strikte school. Ik moest en zou het jenaplanonderwijs met eigen ogen zien in Nederland.'

Koji Kitagawa is al leraar in Japan. Hij wil iets van de jenaplanmethode meenemen naar huis. Hen beiden valt op hoe gelukkig de Nederlandse kinderen lijken. Shumpei Yamaguchi: 'Het ziet er vrolijk uit!' Koji Kitagawa: 'Wat kinderen willen, vinden ze belangrijk. Daarom is er een kind dat met Lego bezig is, een kind dat iets opzoekt en een ander maakt een tekening. Respecteren wat kinderen willen is jenaplanonderwijs, denk ik.'

De groep van in totaal twaalf Japanners logeert tijdens de stageperiodes bij kinderen van de verschillende jenaplanscholen. Shumpei en Koji verblijven op de boerderij van Wietse en Evelien Duursma en hun drie kinderen in Bellingwolde. Moeder Evelien Duursma haalt de twee 's middags op van school als ze ook zoontje Semme meeneemt. Volgens haar sluit het gastgezinschap precies aan bij jenaplanonderwijs.

'Jenaplanonderwijs zegt: je kan een boek lezen over Japan. Of je kan Japan bij je uitnodigen of naar Japan gaan. Dit is een mooie kans die bij ons langskwam.' Sumpei en Koji kijken hun ogen uit; het uitzicht op de koeien en landerijen vinden ze mooi. Koji: 'Dit gezin is heel warm.' Shumpei voelt zich zelfs meer ontspannen dan thuis. 'Nederlandse mensen zijn aardig voor me. Alles is goed voor me en beter dan in Japan.'

Na drie maanden zijn de Japanners bevoegd om jenaplanonderwijs te geven. In Nagano is onlangs onder Nederlandse begeleiding de eerste jenaplanschool geopend. Binnen twee weken had de school al zeventig kinderen, maar de beginfase is niet makkelijk. Marion Setz: 'Ik ben er geweest toen de school twee weken draaide. Het is wel heel spannend want die kinderen zijn het totaal niet gewend. Ze komen van heel individueel onderwijs en moeten ineens dingen samen gaan doen.'

Shumpei Yamaguchi denkt de tijd rijp is voor verandering in het Japanse onderwijs. 'Het kan tegenwoordig wel.' Koji Kitagawa ziet ook kansen. Hij wil de jenaplanmethode gebruiken op de school waar hij al lesgeeft: 'Wat de Japanse curriculum-richtlijn wil bereiken, is gelijk aan wat jenaplan beoogt. Dus ik geloof dat het mogelijk is om jenaplanonderwijs bij een openbare school uit te voeren.'

Marion Setz: 'De grootste uitdaging daar is begrip krijgen in de maatschappij. Ik hoop dat het gaat lukken.'

De video die bovenin staat, is aan dit artikel toegevoegd als een update.