Hoogleraarschap niet langer voorbehouden aan toponderzoekers

© Rijksuniversiteit Groningen
Wetenschappers moeten niet meer hoofdzakelijk worden beoordeeld op hun onderzoeksprestaties. Dat stellen de Nederlandse universiteiten die daarom hun loopbaanbeleid aanpassen.
Nu is vooral het aantal publicaties in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften bepalend voor je carrière aan bijvoorbeeld de Rijksuniversiteit Groningen. Hoogleraar worden kan alleen als je op gebied van onderzoek presteert. Dat gaat veranderen, zegt rector magnificus Cisca Wijmenga. Het huidige systeem is volgens haar te ver doorgeschoten.

Onderzoek met een reden

'Je doet wetenschappelijk onderzoek met een reden, en die reden is een beetje uit het oog verloren. Het was alleen afturven hoeveel van de publicaties heb je geproduceerd. En het liefst in de toptijdschriften zoals Nature en Science.'Wijmenga vindt dat er ook belanghebbend onderzoek bestaat waarvoor tijdschriften als Nature en Science geen belangstelling hebben.
Je doet wetenschappelijk onderzoek met een reden, en die reden is een beetje uit het oog verloren
Cisca Wijmenga, rector magnificus
Wijmenga: 'Bijvoorbeeld het onderzoek naar het effect van de aardbevingen op de waardedaling van de huizen in het aardbevingsgebied. Dat heeft inzicht opgeleverd dat belangrijk is voor beleidsmakers en dat belangrijk is voor bewoners. Die worden gesterkt in hun opvatting dat hun huizen minder waard zijn.'
Voor de maatschappelijke impact van onderzoek komt nu meer aandacht.

Onderwijs, leiderschap en impact

Naast onderzoek zijn straks prestaties op gebied van onderwijs, leiderschap, impact en patiëntenzorg (bij UMC's) graadmeters voor iemands presteren.  'Als iemand heel sterk is in patiëntenzorg en daarmee ook veranderingen teweeg brengt voor patiënten, dan is dat ook impact. Dat ga je meenemen. Maar het blijft altijd een combinatie van, waarbij onderwijs en onderzoek primair zijn.'
Wijmenga verwacht geen weerstand binnen de universiteit, ook niet bij hoogleraren die wel aan de publicatieplicht hebben moeten voldoen om zover te komen. De publicatiedrift is immers één van de oorzaken van de hoge werkdruk. Vragen zijn er wel.

Handvatten

'Iedereen wil handvatten hebben voor hoe ze iemand moeten beoordelen. Want je moet wel uit kunnen leggen waarom de ene wel bevorderd wordt en de andere niet.' De universiteiten gaan komend jaar samen werken aan een beoordelingssysteem.
De plannen worden ook ondersteund door de onderzoeksfinanciers.