Column: 't Het nog nooit zo donker west…

© RTV Noord
De mist hangt als een grijze deken over het Groninger land.  Mijn auto voelt als een vliegtuig dat door een onmetelijke wolk vliegt. Wildervanksterdallen staat op een blauw bord dat plotseling opdoemt in de ochtendnevel.
Het is woensdagmorgen. Ik ben op weg naar Drenthe. Naar een mooi stee midden in het bos. Naar een huisje met een rieten dak en een warme kachel. In het huisje wonen lieve mensen. Mensen die het goed met de wereld voor hebben.   
De N33 naar het land van Bartje is niet langer dan ik ver kan kijken. Het zal vandaag niet meer echt licht worden. Ik krijg het donkere-dagen-voor-kerstgevoel. Het het nog noeit zo donker west, glipt in mijn hoofd. 
Op de autoradio kwedelt de stem van Jurgen van den Berg, mijn oud-collega van Noord en nu de anchorman van Radio 1. Hij heeft het over boeren. Boeren die jaren heel veel moesten slikken. Boeren die in een paar weken in het verdomhoekje zijn beland. En daar willen ze niet in. Ze willen eruit. Met alle macht.
Na de immense trekkerkonvooien en een vleug Groningse brutaal protest is er iets nieuws bedacht. 'De boer dat is de keerl'. Dat is een lied van Normaal. Een lied over het leven van de hedendaagse boer in een notendop. 
Hi-j warkt deur zommer en winter
Hi-j zwoegt deur 't hele joar
Moar de bankschuld warkt 't hardsten
En drukt op alles zwoar
Hi-j warkt ook op zondag, hi-j warkt altied deur
Hi-j dich vaak bi-j zichzelf: 'Woar doe ik 't veur?'
De boeren willen als ultiem protest dat 'De boer dat is de keerl' op nummer 1 in de Top 2000 komt, zo zegt de radio. En daar gaan ze heel hard hun best voor doen. 'Mag dat wel?', denk ik. En op het moment dat ik aan de actie denk om ooit Ede Staal in de Top 2000 te krijgen, denkt Jurgen van den Berg dat ook. Hardop.
In 2007 riep - naar ik meen naar een idee van de huidige hoofdredacteur Evert van Dijk - de krant van het Noorden de Groningers op om voor de Top 2000 massaal te stemmen op 'Ede's 't Het nog nooit zo donker west'. 
De actie werd een groot succes. Het Gronings oerlied kreeg zoveel stemmen dat het op nummer 1 van de Top 2000 zou komen. En Bohemian Rhapsody voorbij zou steken. Zou, want de zenderbaas van Radio 2 stak er een stokje voor. 
Kees Toering, nota bene oud-medewerker van Radio Noord, schrapte ''t Het nog nooit zo donker west' van Ede Staal hoogstpersoonlijk uit de lijst der lijsten. Stemacties voor liedjes konden niet door de beugel, zei Toering gedecideerd. 
En nu willen de boeren het twaalf jaar later proberen met de 'De boer dat is de keerl'. De Radio 1-presentator denkt dat omdat het met Ede toen niet ging het nu met 'De Boer dat is de keerl' ook moeilijk zal worden.
Een kwartier later loopt de huidige zenderbaas van Radio 2, Jurre Bosman, spontaan en hijgend de studio in van Jurgen van den Berg. Hij geeft in een adem door op de radio tekst en uitleg over wat nu wel of niet mag bij de stemming voor de Top 2000.
Bosman zegt dat de boerenliedjesactie geen enkel probleem is. De tijden zijn veranderd. Volgens de zenderbaas horen nu ook liedjes in de Top 2000 thuis die een uiting zijn van maatschappelijke ontwikkelingen. Ik weet niet wat ik hoor. Het mag dus gewoon.
Och man. Ik zie het voor me. Dat wij als Groningers twaalf jaar na dato massaal gaan stemmen op ''t Het nog nooit zo donker west'. Dat wij onze gram gaan halen van alle onrecht, van al onze ellende die over ons heen is gestort. Van al die jaren dat wij Groningers letterlijk en figuurlijk zijn leeggezogen. Dat wij Groningers decennia lang zijn gegasnaaid.
Wij deden niet moeilijk. Wij deden onze mond nauwelijks open. Wij deden gewoon. Omdat we Groningers zijn.
Wat zou het dan toch mooi zijn dat we een keer met ons allen, een keertje, laten zien hoe we er als Groninger over denken. Dat wij ''t Het nog nooit zo donker west' laten voelen, zoals wij het voelen.
Volgende week zondag gaan de stembussen van de Top 2000 open. 
Aander week gaai ik stemmen, ie ook? 

Erik Hulsegge

Intussen rijd ik in het Drentse bos. De stralen van de ochtendzon glijden door de bomen en lichten de berijpte heide als in een ansichtkaart.  
.….of t wer altied wel weer licht.