Man uit Noord-Nederland is miljoen euro kwijt in grootste 'smishing-zaak' ooit

Jongeren worden onder meer via Instagram geronseld als geldezel
Jongeren worden onder meer via Instagram geronseld als geldezel © Jos Schuurman/FPS (Fotobewerking RTV Noord)
Een sms'je waarin stond dat de bankpas bijna verlopen was, kwam een man uit Noord-Nederland drie maanden geleden duur te staan. Er werd in een nacht tijd bijna een miljoen euro van zijn rekening weggesluisd.
Dat meldt het Openbaar Ministerie. De man kreeg een sms die afkomstig leek te zijn van zijn bank. Zijn pinpas zou verouderd zijn en hij kon via de link in het bericht een nieuwe aanvragen. Hij werd doorverwezen naar een nagemaakte website van zijn bank en vulde zijn gegevens in. De volgende ochtend was hij bijna een miljoen euro armer.
'In alle snelheid van het dagelijkse werk is hij erin getuind', licht persofficier Gerben Wilbrink toe.

Grootste schade ooit

Het is de grootste schade ooit in een zogeheten 'smishing-zaak.' Smishing is de sms-variant van phishing: het ronselen van bankgegevens via nepberichten om zo iemands rekening te plunderen.
Om wie het gaat en uit welke provincie de man komt, kan in het belang van het lopende onderzoek niet gezegd worden. De afgelopen drie maanden heeft het Openbaar Ministerie Noord-Nederland samengewerkt met 300 financiële instellingen in 31 landen.

136 geldezels

Het geld van het slachtoffer is weggesluisd naar de rekeningen van 136 zogenaamde geldezels. Dit zijn mensen die hun bankrekening, pasje en pincode beschikbaar stellen voor het wegsluizen van crimineel geld. Hen worden gouden bergen beloofd: snel geld verdienen, tot wel vele duizenden euro's.
Er wordt constant voor gewaarschuwd: trap niet in nepmails van de bank. Of sms'jes waarin wordt gevraagd je betaalpas te verlengen. Toch gebeurt het nog regelmatig dat mensen zich in de luren laten leggen, ziet Moniek de Nooij van de Volksbank. Zij is adviseur veiligheidszaken.
We proberen ook de grote jongens die erachter zitten te achterhalen
Gerben Wilbrink - persofficier OM

Kwetsbare jongeren zijn doelwit

Volgens haar zijn het vaak kwetsbare jongeren die benaderd worden om geldezel te zijn. 'Zij worden geronseld op sociale media, scholen en in jeugdinstellingen. Ze moeten dan hun bankpas en pincode afgeven met de belofte dat ze die snel terugkrijgen en er flink aan verdienen. Maar dat gebeurt niet.' Sterker nog: de jongeren die hieraan meewerken komen in grote problemen.
De pakkans van deze geldezels is 100 procent, omdat banken snel doorhebben dat er ongebruikelijke transacties plaatsvinden. Opvallend is dat er vaak op andere plaatsen dan normaal gepind wordt en dat er vaak grote bedragen bij- en afgeschreven worden. De geldezel draait voor de gevolgen op: geen klant meer bij de bank, geregistreerd als fraudeur en een strafblad. Deze zaak is de grootste 'geldezelvangst' tot nu toe.

Via Instagram en chatgroepen worden jongeren geronseld:

Forse celstraffen

Geldezels worden vervolgd voor witwassen, een misdrijf waar vier tot zes jaar gevangenisstraf voor staat. 'We proberen ook de grote jongens die erachter zitten te achterhalen', zegt persofficier Wilbrink. 'Er zijn een aantal sleutelmomenten. Als het geld gepind wordt bijvoorbeeld, maar we doen ook digitaal onderzoek.'
Hoe dit slachtoffer zijn miljoen terugkrijgt, is nog niet bekend. 'We gaan samen met de bank kijken wat we kunnen doen', zegt Wilbrink. 'Als het niet via de bank kan, dan kunnen we de geldezels erop aanspreken.'
Wanneer deze specifieke zaak ter zitting komt, is nog niet bekend. Het onderzoek naar de geldezels en hun opdrachtgevers is nog in volle gang.