Waarom Groningen de hyperloop krijgt en Zeeland niet

De Zeeuwse gedeputeerde Jo-annes de Bat is er eerlijk over. Verliezen is balen. 'De teleurstelling was groot. Je werkt niet voor niks zo lang en zo hard aan een dossier.' Zeeland was samen met Groningen nog als laatste in de race om de vestiging van het European Hyperloop Center.

Voor de zomer waren er nog vier mogelijke plekken die Hardt Hyperloop op het oog had voor de drie kilometer lange testbuis voor de hyperloop: Flevoland, Zuid-Holland, Zeeland en Groningen.

Van die provincies leek Flevoland verreweg de beste papieren te hebben. De mogelijkheden en de locatie voor het hyperlooplab zijn van A tot Z doorgelicht door TNO. Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur trok eind 2017 al haar conclusie op basis van het TNO-rapport. Ze liet de Tweede Kamer weten dat Flevoland de meest geschikte locatie was voor het testcentrum.

De testbaan van maximaal vijf kilometer zou ergens tussen Almere en Lelystad passen. Van daaruit zou ook de eerste commerciële verbinding gelegd kunnen worden van Lelystad Airport naar Schiphol, een traject van 57 kilometer.

Het weerhield Zeeland er afgelopen zomer niet van contact te zoeken met Hardt. De buizenfabrikant Herstako uit Middelburg, dat contacten onderhield met Hardt, wees het provinciebestuur op de belangstelling van het bedrijf voor vestiging in Zeeland.

'Wij zijn kort na de zomer zelf naar Delft gegaan', zegt gedeputeerde De Bat. 'We hebben kennis gemaakt met Hardt en daarna hebben we een bidbook uitgebracht.'

Groningen vernam pas kortgeleden ook serieus in beeld te zijn. Dat bleek toen Hardt eind oktober de provincie vroeg een aanbieding te doen voor een testlocatie.

Met de lobby vanuit Zeeland en de voorkeur van de minister in het achterhoofd schatte Groningen de kansen op het European Hyperloop Center niet bijster groot in. Het verzoek viel door afwezigheid van Economische Zaken-gedeputeerde Patrick Brouns ook nog in een soort bestuurlijk vacuüm.

De beleving in Groningen veranderde na een bericht van Hardt waarin het bedrijf de geruchten rond Flevoland als vestigingslocatie ontzenuwde. Hardt liet weten dat die provincie het in elk geval niet zou worden. Zuid-Holland was ondertussen ook al afgevallen.

Vanaf dat moment werd de urgentie van het verzoek uit Delft volop duidelijk. Delegaties uit Groningen reisden een aantal keer naar Delft. Ook Groningen stak een bidbook in elkaar, glossy en op A3-formaat. Als locatie werd een traject langs het Slochterdiep, ten noorden van de nieuwe woonwijk Meerstad aangewezen.

Een week voordat Hardt Hyperloop definitief een beslissing nam, kreeg een delegatie van de onderneming Groningen nog eens van zijn beste kant te zien. De goede lunch in het Prinsenhof en de rondleiding in het splinternieuwe Forum gaven de Hardt-leiding misschien wel het beslissende duwtje.

Dat stad en provincie Groningen ook veel energie hebben gestoken in de planologische procedure die Hardt moet doorlopen zal ook hebben geholpen bij het over de streep trekken van de Delftse techneuten.

Het bedrijf weet nu vrij goed waar het aan toe is en wat het aan procedures kan verwachten. Zekerheid over het tijdpad vindt het bedrijf prettig. Al is het nog wel afwachten wat het verzet van omwonenden in Meerstad en Lageland tegen de drie kilometer lange buis gaat betekenen.

De Zeeuwse bestuurder De Bat vraagt zich ondertussen af waar nou precies het verschil heeft gezeten, want ook hij legde - net als Groningen - de door Hardt gevraagde drie miljoen euro op tafel. Geld dat in Groningen uit de pot van Zuiderzeelijnfondsen komt.

'Wij vonden het ook bijzonder dat de financiën werden genoemd als factor', stelt De Bat. 'Ik denk dat je het in het hele plaatje moet zien. Groningen heeft inderdaad een universiteit en Zeeland niet. Maar Zeeland ligt wel dichter bij de Randstad, Antwerpen en het Europees economisch centrum.'

Over het 'activisme' dat in Groningen spontaan ontstond onder een groepje ondernemers zegt De Bat: 'Wij zaten er inderdaad wat nuchterder in.' Die ondernemers onder aanvoering van Stef van der Ziel en oud EZ-wethouder van Stad Joost van Keulen zetten in een oogwenk een Hup-Hyperloop-campagne op social media op touw.

Het is nauwelijks een pleister op de wonde en de Zeeuwse politicus brengt het ook wat bedremmeld. Maar Zeeland krijgt nog nadere uitleg van Hardt over de keuze voor Groningen.