Topman UMCG waarschuwt voor stijgende zorgkosten

Bestuursvoorzitter Ate van der Zee van het UMCG
Bestuursvoorzitter Ate van der Zee van het UMCG © UMCG
'Een spannend en soms moeilijk jaar.' Zo omschrijft bestuursvoorzitter Ate van der Zee van het UMCG 2019.
Het was een jaar van de strijd tegen personeelstekorten, uitgestelde operaties en een bestuurswisseling.

Geen onbekende

Van der Zee nam in november vorig jaar het stokje over van Jos Aartsen als bestuursvoorzitter. Van der Zee is geen onbekende in het UMCG. Na jarenlang te hebben gewerkt als gynaecoloog-oncoloog trad hij in 2013 toe tot de Raad van Bestuur. Deze week geeft hij voor het eerst als hoogste baas van het ziekenhuis een nieuwjaarsspeech.

Personeelstekort

Daarin blikt hij terug op een bewogen jaar. 'Met name als je kijkt naar de arbeidsmarktproblematiek. Er was een tekort aan kritieke medewerkers, zoals personeel op de intensive care en in de operatiekamers. Dat legde heel veel druk op ons personeel.'
Door de tekorten werden operaties uitgesteld, namen de wachttijden voor complexe operaties toe en werden patiënten ondergebracht in andere ziekenhuizen. Aan het eind van het jaar werd het ook bij de kinderafdelingen zó druk dat jonge patiënten soms in het buitenland werden ondergebracht.
Ik denk dat we eind 2020 weer voldoende mensen hebben om op volle capaciteit te draaien
Ate van der Zee-bestuursvoorzitter UMCG

Zelf opleiden

'We hebben vorig jaar heel hard gewerkt om die problemen op te lossen', zegt Van der Zee. 'Samen met het Martini Ziekenhuis, de OZG, Treant en ook de Friese ziekenhuizen zijn we personeel aan het opleiden. En daar plukken we nu steeds meer de vruchten van. Ik denk dat we eind 2020 weer voldoende mensen hebben om op volle capaciteit te draaien.'

Uitbreiden

En dat moet niet alleen voldoende zijn om de bestaande operatiekamers weer te bemensen, het ziekenhuis wil ook OK's bijbouwen. Het ziekenhuis heeft al veel verbouwd de afgelopen tijd, maar de komende jaren staat er nog een reeks verbouwingen gepland.
'Dat is een heel groot proces dat zich gaat uitstrekken over de komende tien tot vijftien jaar. In 2020 maken we een begin met de nieuwbouw van een apotheek. We bouwen een nieuwe spoedeisende hulp op de begane grond en in de ambulancekelder. En daar bouwen we ook zes nieuwe operatiekamers. Daarnaast maken we een start met de nieuwbouw van het universitair centrum voor psychiatrie. Dat was wel echt nodig.'

Zorgkosten

De verbouwingen gaan gepaard met opnieuw miljoenenbezuinigingen. 2019 was financieel een zwaar jaar en Van der Zee verwacht dat 2020 opnieuw moeilijk wordt. 'We gaan ervan uit dat we in 2020 mogelijk uitkomen op een negatief resultaat van een half miljoen.'
De bestuursvoorzitter heeft niet alleen zijn handen vol aan de financiën van zijn eigen ziekenhuis, maar geeft ook een waarschuwing voor de almaar stijgende zorgkosten in Nederland.
'Als de stijging van de zorgkosten zo doorgaat, dan zijn die kosten in 2040 verdubbeld. Door de vergrijzing, maar ook de toegenomen technologische mogelijkheden en duurdere geneesmiddelen, zijn de zorgkosten de afgelopen jaren met ruim twee procent per jaar toegenomen.'
Nederland geeft op jaarbasis miljarden uit aan zorg en welzijn. In 2018 is de grens van 100 miljard euro voor het eerst overschreden. Het gaat dan om zorgkosten in de breedste zin van het woord: van medische zorg tot kinderopvang en welzijn. De uitgaven aan zorg worden voor bijna 83 procent gefinancierd uit verplichte verzekeringen. Bron: CBS

Zorglandschap aanpassen

Het zorglandschap zoals het nu is, moet daarom worden aangepast, denkt Van der Zee. 'Het UMCG moet er, samen met de regio, voor zorgen dat de juiste zorg op de juiste plek wordt gegeven. Als iemand niet per se naar het ziekenhuis hoeft, dan moet de zorg misschien thuis worden gegeven.'
'We moeten met elkaar de capaciteit optimaal en efficiënt benutten en zo de kostenstijging, die nu autonoom lijkt te zijn, een halt toe roepen', besluit Van der Zee.