Burgemeester Velema: 'Ik lig wel eens wakker vanwege Ter Apel'

Dat zegt Velema, die terugblikt op zijn eerste jaar als burgemeester.

Vooral bij onverwachte gebeurtenissen ligt hij wakker. Eén van die momenten was de commotie rondom het politiebureau in Ter Apel. De politie wilde de werkwijze bij het bureau aanpassen, maar dat ging tegen afspraken van de gemeente in. Toen Velema dat hoorde 'voelde het als een overval', zegt de burgemeester. 

Inwoners van Ter Apel ondervinden overlast van een groep asielzoekers uit veilige landen die onder meer winkeldiefstallen pleegt. Afgelopen jaar zijn er zogenaamde ketenmariniers aangesteld om overlastgevers in de gaten te houden en te straffen. Ook is er een regeling die ervoor zorgt dat winkeliers een vergoeding krijgen wanneer een asielzoeker steelt. 

Maar voor Velema is dat niet voldoende. Hij vindt dat er de komende tijd meer moet gebeuren. 'We moeten de oorzaak van het probleem wegnemen. Er komen mensen naar Nederland waarbij het ze niet gaat om het aanvragen van asiel, maar meer om het gebruik van bed-bad-brood', duidt hij. 

Volgens hem moeten er twee dingen gebeuren: 'Ik heb al vaker gezegd: zorg voor een tweede aanmeldcentrum zodat er minder druk op Ter Apel ligt', vertelt Velema.

'Ook moet er een versoberde opvang komen voor asielzoekers, bij wie het zeer aannemelijk is dat ze niet in aanmerking komen voor asiel.' Op die manier wil Velema het voor kansloze asielzoekers zo onaantrekkelijk mogelijk maken om naar Nederland te komen.

Voormalig staatssecretaris Mark Harbers heeft in april vorig jaar aangekondigd zo'n aparte opvang te onderzoeken. Voor de burgemeester van Westerwolde kunnen de maatregelen niet snel genoeg ingevoerd worden. 

'De staatssecretaris heeft zo'n aparte opvang al heel vaak aangekondigd, maar we zien er nog te weinig van', zegt Velema. Ook ziet Velema te weinig vorderingen in de plannen voor een extra aanmeldcentrum.

Velema is de eerste kroonbenoemde burgemeester van de gemeente Westerwolde. Een streek waar hij is opgegroeid. Zijn eerste jaar was dan ook een gevoel van thuiskomen: 'Na 35 jaar van afwezigheid heb ik hier nog steeds het oude vertrouwde gevoel.'

De gemeente Westerwolde bestaat nu twee jaar en is ontstaan uit Bellingwedde en Vlagtwedde. Dat brengt ook een erfenis met zich mee. Op dit moment heeft de gemeente twee gemeentehuizen, namelijk in Sellingen en Wedde. Dat betekent dat ambtenaren moeten pendelen tussen de twee.

Een pijnpunt? Volgens de burgemeester niet, maar: 'Het is op de langere termijn niet gewenst.' Uit een onderzoek blijkt dat beide gemeentehuizen samen 'te veel vierkante meters zouden hebben'.

Op de vraag wat dit voor de toekomst gaat betekenen, blijft Velema vaag en verwijst hij naar een 'visie'. En ook op de vraag waar hij liever werkt zegt hij: 'Daar heb ik geen..., nou dat is niet waar. Daar heb ik wel degelijk een mening over, maar die is niet relevant.'

Voorganger Leendert Klaassen was er stelliger over: 'Het pendelen is gewoon inefficiënt', zei hij in 2018. De kans dat er in de toekomst maar één gemeentehuis komt is 'behoorlijk groot'.

De termijn van burgemeester Velema loopt nog vijf jaar. In de aankomende jaren wil hij de gemeente sterker neerzetten: 'Er wordt nu nog vaak teruggekeken naar hoe het in voormalig Bellingwedde of Vlagtwedde ging. Het gevoel bij onze nieuwe gemeente moet nog ontstaan. Dat is waar ik hard aan werk.'

Als het aan de burgemeester ligt, vangt Ter Apel ook over vijf jaar oorlogsvluchtelingen op. 'Ik hoop dat de situatie dan weer is zoals het in 2010 was. Waar we als gastvrije gemeente specifiek voor oorlogsvluchtelingen de eerste plek in Nederland zijn waar men welkom wordt geheten.'

'Er moet dan wel een goede oplossing zijn op de overlast. Dat moet binnen vijf jaar gerealiseerd worden', aldus Velema. 

In 2025 kan Velema eventueel herbenoemd worden. Zelf wil hij in ieder geval die eerste termijn volmaken en 'mogelijk ook nog een periode daarna'.