Kopen of kaufen: 'Duitsers zijn prijsbewust, maar ze gaan wel voor kwaliteit'

Duitsers komen voor onder meer medicijnen en koffie, Nederlanders gaan bijvoorbeeld voor drank
Duitsers komen voor onder meer medicijnen en koffie, Nederlanders gaan bijvoorbeeld voor drank © RTV Noord / Sjoerd Halma
Het is een bekend fenomeen: hordes Groningers die naar Duitse grensplaatsen als Leer en Bunde trekken om onder meer wijn, sterke drank en goedkope drogisterij-artikelen te kopen. En de tank nog even vol te gooien.
Andersom staan Duitsers in de rij om bij ons bijvoorbeeld koffie, frisdank, bleekmiddel en medicijnen in te slaan. Voor een deel maken we van zulke tripjes een dagje uit. We zijn even weg van onze dagelijkse beslommeringen. Het nuttige wordt met het goede (of goedkope) gecombineerd.
Natuurlijk zit er ook een financiële kant aan. Want als drank in Duitsland duurder zou zijn, dan kochten we het hier wel. En als ook in Duitsland de paracetamol in de supermarkt te krijgen was, dan kwamen zij wellicht minder snel onze kant op. Maar hoe komt dat nou? Waarom zit er zo veel verschil in prijzen bij zaken die soms maar een paar kilometer van elkaar liggen en die enkel gescheiden worden door een onzichtbare landsgrens?
 

Kaffeesteuer

Een goede verstaander roept direct: accijnzen! En dat is ook wel terecht. Zo zorgt de Duitse koffiebelasting er voor dat Bert Stuut, eigenaar van de Coop in Bad-Nieuweschans, veel Duitse klanten over de vloer krijgt die bij hem in de winkel Duitse koffie kopen. Je leest het goed: Duitse koffie.
Duitse koffiemerken zijn hier goedkoper dan in Duitsland zelf
Bert Stuut - eigenaar Coop Bad Nieuweschans
'De Duitse koffiebelasting is best wel hoog', legt Stuut uit. 'Een paar jaar geleden wel ruim twee euro per kilo. Maar als ik in grote hoeveelheden Duitse koffie insla, dan betaal ik die belasting niet. Over de grens gaat die belasting er in feite af.' Stuut hoeft die belasting dus ook niet aan zijn klanten door te berekenen. 'De Duitse koffiemerken zijn daardoor hier goedkoper dan in Duitsland zelf.'
Waarom is die koffiebelasting er eigenlijk in Duitsland? Volgens Hinrich Kuper, journalist bij de Reiderland Zeitung, heeft dat te maken met dat koffie in Duitsland vroeger een luxeproduct was. Joss Voss, sectorspecialist Retail en Groothandel bij de Rabobank, haalt er bovendien nog wat anders bij: 'De koffiebelasting wordt wel eens vergeleken met het Kwartje van Kok. Dus dat het bij de oosterburen ingevoerd is uit budgetoverwegingen.' Met het Kwartje van Kok doelt Voss op het begin van de jaren '90, toen het eerste kabinet Kok hier een accijns op brandstof invoerde om de tekorten op de rijksbegroting terug te dringen.
Vorig jaar moest ik een boete betalen, omdat ik in een Duitse krant met medicijnen had geadverteerd
Bert Stuut - eigenaar Coop Bad Nieuweschans

Medicijnen

Naast koffie slaan onze oosterburen ook vaak medicijnen als paracetamol en Ibuprofen in. 'In Duitsland krijg je medicijnen op recept, dat hoort ook zo,' vindt Stuut. 'Hier kan iedereen het kopen, zonder doktersadvies.' Stuut heeft er in Duitsland wel eens mee geadverteerd, maar kreeg daar wel wat gedoe mee.
'Ik adverteer al twintig jaar met medicijnen in een Duitse krant. Vorig jaar kreeg ik ineens een lange brief, waarin stond dat ik een boete moest betalen van 450 euro, omdat ik met medicijnen had geadverteerd. Na onderzoek bleek dat ik niet mag adverteren met paracetamol waar vijftig stuks in zitten. Twintig stuks mag wel. En dat terwijl vuurwerk en sterke drank gewoon in de winkel liggen. Waar heb je het over?' Die boete heeft Stuut overigens gewoon betaald. 
Duitsers zijn prijsbewust, maar willen geen rommel
Jos Voss - sectorspecialist Retail en Groothandel bij de Rabobank

Prijsbewust

Volgens Kuper speelt de prijs voor Nederlanders een sterkere rol om over de grens boodschappen te doen dan voor Duitsers. 'Ook bij hen speelt prijs voor een deel natuurlijk wel mee, maar er zijn ook gewoon veel producten die Duitsers niet kennen, zoals drop, frikandellen en chloor.'
Voss noemt Duitsers zonder meer prijsbewust. 'Het is niet voor niets dat veel discounters, zoals de Aldi, de Lidl of de doe-het-zelf-zaak uit Duitsland komen en zijn overgewaaid naar Nederland. Maar wat bijzonder is: ze zij dan wel prijsbewust, maar willen geen rommel. Ze gaan wel voor kwaliteit.' Hij is het overigens met Kuper eens dat Nederlanders nog prijsbewuster zijn. 'Zij zijn sneller bereid om voor de laagste prijs met minder kwaliteit genoegen te nemen.'
Stuut haakt daar op in: 'Wat ik vaak hoor: Nederlanders zijn best materialistisch. Ze willen best wat uitgeven voor een nieuwe auto of een vakantie, enzovoorts. Waar ze dan op bezuinigen is op eten. Dat is bij Duitsers wel anders. Die willen gewoon goed eten en drinken. En wat er dan nog over is, wordt aan andere dingen besteed.'

Lees ook: