Stukken bevestigen: Ministerie negeerde jarenlang noodsignalen over CVW

Topambtenaren van het ministerie van Economische Zaken negeerden jarenlang noodsignalen over problemen bij Centrum Veilig Wonen (CVW).
Toenmalig Nationaal Coördinator Groningen (NCG) Hans Alders waarschuwde het ministerie al in de zomer van 2017 dat het bedrijf afspraken niet nakwam en dat Groningers daar de dupe van waren.
Desondanks is al die tijd niet ingegrepen, waardoor de versterkingsoperatie al jarenlang achterloopt. Hoewel het ministerie meerdere malen is gewaarschuwd door de topman van de NCG, ontkent het ministerie dat het destijds wist van de problemen bij het CVW.

'Kolossale blamage'

Het is de herfst van 2019 als minister Wiebes in een interview met RTV Noord het CVW de schuld in de schoenen schuift van de falende versterkingsoperatie. De bewindsman zegt dat het bedrijf afspraken niet nakomt. Een 'kolossale blamage', vindt Wiebes.
Voor Wiebes en zijn ministerie zouden de problemen een 'complete verrassing' zijn. De minister zegt dat CVW een 'black box' was. 'We kwamen daar niet binnen, kenden de getallen ook niet en we wisten niet precies wat daar gebeurde. Dat was echt de NAM.' Het Centrum Veilig Wonen werd aangestuurd door het gasbedrijf. 
Bekijk hier wat Wiebes in oktober 2019 over het Centrum Veilig Wonen zegt

Waarschuwing

Het ministerie beweert pas in mei 2019 écht op de hoogte te zijn van de problemen bij CVW. De NCG vertelt dan dat uit cijfers blijkt dat het bedrijf, dat verantwoordelijk is voor het aardbevingsbestendig maken van woningen in onze provincie, niet presteert en afspraken niet nakomt. 
Het verhaal wordt bevestigd door onafhankelijk onderzoek dat het ministerie heeft laten uitvoeren. Wiebes zegt in het interview dat hij graag jaren eerder op de hoogte was geweest van de problemen bij CVW. 

Zaken niet onder controle

Maar nu blijkt dat zijn ministerie al jarenlang op de hoogte is van alles wat er misging bij CVW. In de zomer van 2017 waarschuwt Alders de ambtelijke top van Economische Zaken en Klimaat (EZK) dat 'NAM/CVW de zaken niet onder controle hebben' en dat 'afspraken niet worden nagekomen'.
Op 17 juli van dat jaar schrijft Alders in een mail aan Maarten Camps, de hoogste baas van het ministerie, dat CVW '1000 inspecties kwijt' is'. Alders: 'Alle tussentijdse rapportages hebben een vertekend beeld laten zien. Tot op de dag van vandaag is CVW niet in staat inzichtelijk te maken welke adressen niet zijn geïnspecteerd, zodat er door de NCG niet met betrokken bewoners kan worden gecommuniceerd over het uitblijven van de inspecties.'

Invloed NAM

Verder waarschuwt Alders voor de invloed van NAM. 'Bij toeval hebben we vastgesteld dat NAM een aantal geïnspecteerde woningen uit het programma heeft gehaald, omdat het van mening is dat bepaalde zaken geen zin hebben of niet binnen hun aansprakelijkheid vallen. Dit gebeurt eenzijdig, zonder dat de NCG hiervan op de hoogte is gesteld. Laat staan dat de afspraken die met de betreffende bewoners zijn gemaakt worden gerespecteerd.'
Een paar maanden later volgt opnieuw een waarschuwing van Alders. 'De afspraken over de VA's (versterkingsadviezen, red.) worden niet nagekomen. Dit betekent dat er tot op de dag van vandaag geen versterkingsadviezen zijn voor mensen die in het voorjaar van 2016 zijn geïnspecteerd.' 

Vertragen en uitstellen

Alders merkt ook op dat de NAM de indruk wekt dat het de boel bewust 'vertraagt en uitstelt', zodat er 'zo min mogelijk hoeft te gebeuren' en 'kosten worden bespaard'.
Hoe kan het dat Wiebes, die in de zomer van 2017 nog geen minister was, niet op de hoogte is van de problemen bij CVW? Is hij niet bijgepraat door de topambtenaren van zijn ministerie? En waarom heeft EZK niet ingegrepen na de noodsignalen van de NCG?

Lastig te bewijzen

Het duurt weken voordat we van het ministerie antwoord krijgen op onze vragen. Een gesprek met minister Wiebes en secretaris-generaal Maarten Camps zit er niet in. Het ministerie houdt het bij een schriftelijke verklaring, waarin het erkent dat er 'eerder signalen uit de regio kwamen over dat het niet goed liep', maar dat het 'lastig te bewijzen was'. 
'Dat wil je met feiten en cijfers eerst echt hard krijgen', aldus het ministerie. Ondanks de mailwisseling uit 2017, die in handen is van RTV Noord, beweert het ministerie nog steeds dat pas in mei 2019 de feiten 'zwart op wit' op tafel lagen. 

Tegenstrijdige signalen

Volgens het ministerie waren de signalen van Alders lastig 'feitelijk en hard te krijgen' omdat er vanuit de regio van verschillende organisaties - soms ook tegenstrijdige - signalen binnenkwamen. Daarnaast laat een woordvoerder weten 'dat het in Den Haag soms even duurt voordat signalen echt doordringen'.
Bovendien is in de ogen van het ministerie wel ingegrepen door op 16 mei 2019 de aansturing van CVW over te nemen en later te beslissen om het bedrijf op te heffen. 'Daar is in de maanden voorafgaand volle bak aan gewerkt', aldus een woordvoerder.

Buitenspel

Volgens het ministerie zijn 'eerdere signalen uit de regio' wel de reden geweest om de gang van zaken bij CVW te onderzoeken. De opdracht voor het onderzoek is alleen pas in het voorjaar van 2019 gegeven, terwijl Alders al twee jaar eerder waarschuwde voor de problemen.
Terwijl Alders in 2015 juist is aangesteld als Nationaal Coördinator Groningen om orde op zaken te stellen. Het was zijn taak om problemen te signaleren en oplossingen te bedenken. 
Het was een publiek geheim dat Alders vond dat hij te weinig ruimte kreeg van het ministerie om zijn taak goed uit te kunnen voeren. In het voorjaar van 2018 stapt Alders gedesillusioneerd op. Naar eigen zeggen is hij 'buitenspel' gezet door Den Haag.