Hoe staat het met het aardgasvrij maken van Nieuwolda en Wagenborgen?

Het is een ambitieus plan: de dorpen Nieuwolda en Wagenborgen volledig aardgasvrij maken. Dat moet onder meer gebeuren met mest en plantaardig afval. De gemeente Oldambt heeft voor het project zo'n 4,8 miljoen euro gekregen.
Het geld is er dus inmiddels, maar hoe staat het met de voortgang van het plan?

Van mest naar groen gas

In Nieuwolda staan vergisters die mest en plantaardig afval uit de levensmiddelen- en voedingsindustrie omzetten in elektriciteit. De gemeenten Oldambt - trekker van het project -, Delfzijl en Dorpsbelangen Nieuwolda voelen er wel voor om de vergisters om te bouwen, zodat er geen groene stroom, maar groen gas geproduceerd kan worden.
Het produceren van groen gas is namelijk stukken efficiënter. Het bedrijf Deeterink, eigenaar van de vergisters, heeft er daarom ook wel oren naar. Tenminste, zolang het er niet financieel op achteruit gaat.
Mocht het zover komen, dan worden de vergisters aangesloten op het lokale aardgasnetwerk.

Veel partijen

Het is een complex project. Alleen al omdat de twee dorpen in twee verschillende gemeenten liggen. Komt bij dat Deeterink moet meewerken en het grootste gedeelte van de ongeveer drieduizend inwoners overtuigd moet worden.
Een woordvoerder van de gemeente Oldambt: 'Daarom proberen wij de inwoners er ook zoveel mogelijk bij te betrekken. Er is een inloopavond geweest en wij hebben twee bijeenkomsten georganiseerd. Uiteindelijk denken wij dat 75 procent van de inwoners mee moet doen om het project te laten slagen.'
Die inwoners worden vertegenwoordigd door Tim van Bostelen van Dorpsbelangen Nieuwolda en Frank Luitjens van Dorpsbelangen Wagenborgen. Van Bostelen is erg enthousiast, Luitjens is wat voorzichtiger.

Geen partij

Luitjens' voorzichtigheid heeft een reden: 'Jaren geleden was er sprake van een zonnepark. Het dorp zou voorstander zijn, maar dat was helemaal niet met de inwoners afgestemd. Degene die het initiatief nam bleek flink wat eigenbelang te hebben. Daar was veel discussie over. Om te voorkomen dat mensen denken dat wij een belang hebben, kunnen wij ons niet aan dit project verbinden. Wij richten ons daarom alleen maar op de communicatie tussen alle partijen.'
Wij hoeven er niet beter van te worden, maar de kachel moet wel branden
Danny Deeterink - directeur Deeterink
Van Bostelen was liever vandaag dan morgen begonnen. 'Ik denk dat dit soort dingen nooit snel genoeg gaan als je enthousiast bent. Je vraagt een subsidie aan en denkt: het geld is binnen, we kunnen los. Maar daar hebben wij ons een beetje op verkeken. Het is een heel groot project.'
Een van de mestvergisters die een rol kunnen spelen bij het aardgasvrij maken (Foto: Marco Grimmon/RTV Noord)

'Niet slechter worden'

De goede wil is er bij meerdere partijen, maar geld speelt een grote rol. Danny Deeterink, directeur van het bedrijf van de vergisters: 'Het is in principe heel simpel. Wij zijn enthousiast, maar wij moeten er financieel niet op achteruit gaan. Wij hoeven er niet beter van te worden, maar de kachel moet wel branden.'
Het bedrijf ontvangt op dit moment subsidie voor het leveren van groene stroom. Die subsidie is vorig jaar verleend en heeft een looptijd van twaalf jaar. Mocht Deeterink besluiten om over te gaan op het produceren van groen gas, dan moet het bedrijf de subsidie voor groene stroom terugbetalen. Vervolgens moet het zich inschrijven op een subsidie voor groen gas, zonder zeker te weten of die ook wordt toegekend. Er zijn dus risico's.
Jaap Buist, namens Deeterink beheerder van het terrein, is duidelijk: 'De machines ombouwen kost weinig moeite, maar er is wel een investering nodig van ongeveer een miljoen euro. Het kost ons dus geld. Daarnaast zijn aardgas, steenkool en olie zo veel goedkoper dan het produceren van groen gas, dat wij gewoon subsidie nodig hebben. Anders kan het zijn dat wij tekenen voor ons faillissement.'

Willen graag over

Uit het potje van bijna 4,8 miljoen kan een deel van het proces betaald worden, maar dat zal niet voldoende zijn. Een woordvoerder van de gemeente: 'Daar is geld voor beschikbaar, maar hoeveel precies is nog even de vraag. Dat is ook afhankelijk van de subsidie die Deeterink eventueel nog kan krijgen.'
Terwijl de partijen zoeken naar geld, staat de wens om groen gas te produceren als een paal boven water. Vooral omdat het veel effeciënter is dan het produceren van groene stroom, vertelt Buist.
'Op dit moment produceren wij veertig procent elektriciteit en zestig procent warmte. Maar met die warmte kunnen wij niks. Die energie gaat dus verloren. Gaan we over op groen gas, dan ontstaat er geen warmte en hebben wij een rendement van bijna honderd procent.'
Het is echt een gigantisch project, maar de voortgang gaat volgens planning
Woordvoerder gemeente Oldambt

'Gigantisch project'

Het project kan dus rekenen op bijval van Oldambt en Dorpsbelangen Nieuwolda. Dorpsbelangen Wagenborgen neemt geen standpunt in, Deeterink wil meewerken zolang het financieel uit kan. Daarbij weet niemand precies hoe de drieduizend dorpsbewoners erover denken. Daar is geen representatief onderzoek naar gedaan.
De stand van zaken is volgens Oldambt geen verrassing. 'Het is echt een gigantisch project, maar de voortgang gaat volgens planning. Hoewel er nog geen schop in de grond is gezet, denken wij het project nog wel gewoon te kunnen uitvoeren.'
Oldambt hoopt dat uiterlijk over twee jaar alles in kannen en kruiken is. Van Bostelen steekt zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken: 'Ik hoop dat het project op 02-02-2022 gerealiseerd is.'