Gemeenten boos op provincie om compensatie windpark N33: 'Onthutsende wanverhouding'

Een impressie van hoe Windpark N33 eruit komt te zien
Een impressie van hoe Windpark N33 eruit komt te zien © Essent en Innogy windpower
Het provinciebestuur heeft nauwelijks oog gehad voor de belangen van bewoners rondom windpark N33 bij Meeden. 'De verhoudingen tussen de lusten en de lasten van het park zijn volstrekt zoek.'
Dat schrijven de gemeenten Midden-Groningen, Veendam en Oldambt in een boze brief aan het provinciebestuur. 
De colleges van de gemeenten zijn 'geschrokken' van de doorrekeningen van de verdeling van lusten en lasten. Die werden afgelopen maandag door de Noordelijke Rekenkamer gepubliceerd in een rapport. Daaruit bleek dat omwonenden nauwelijks baat hebben bij het windpark, dat jaarlijks met miljoenen euro's gesubsidieerd wordt door het Rijk.
De initiatiefnemers van het windpark storten - als het windpark eenmaal draait - ieder jaar ruim 156.000 euro in een gebiedsfonds voor de omgeving, terwijl de winst voor de eigenaren van het park in het eerste jaar dat het park draait door de Noordelijke Rekenkamer geschat wordt op ruim tien miljoen euro.
Stroomdiagram met geschatte geldstromen in het eerste jaar na oplevering bij windpark N33. Tekst gaat verder onder de diagram.
Bron: Noordelijke Rekenkamer
'Deze wanverhouding is onthutsend,' aldus de drie gemeenten. 'De lusten (opbrengsten van het park, red.) lijken in grote omvang vooral eenzijdig terecht te komen. En dat mede dankzij overheidsgeld', schrijven de gemeenten in ongebruikelijk harde bewoordingen. 

Kan de provincie compensatie wel afdwingen?

Volgens de Noordelijke Rekenkamer ontbreekt het de provincie aan juridische mogelijkheden om compensatie voor omwonenden van windparken (en ook zonneparken) af te dwingen. Er zijn wel mogelijkheden om vóórdat de vergunningen verleend worden dwingende afspraken te maken met de initiatiefnemers, maar dat gaat volgens de Rekenkamer dan om puur ruimtelijke afspraken. 
'Als de provincie deze bevoegdheden gebruikt voor financiële afspraken over compensatie, dan loopt die juridisch op glad ijs,' zei Linze Schaap van de Noordelijke Rekenkamer maandag al. 'De provincie gebruikt dan haar bevoegdheid op een manier waarvoor die niet bedoeld is.'

'In Drenthe wel extra geld in gebiedsfonds'

In reactie hierop wijst Joost Koedam, woordvoerder namens de drie gemeenten, erop dat rondom het windpark Drentse Monden Oostermoer wél mogelijk was om tot extra compensatie te komen. Zo heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat op verzoek van de Gedeputeerde Staten van Drenthe een financiële bijdrage geleverd aan het gebiedsfonds van het Drentse windpark, naast het bedrag dat de provincie Drenthe zelf ook al bijdroeg. 
'Het rapport van de Rekenkamer laat helder zien dat er alles voor te zeggen is dat het Rijk en de provincie Groningen voor windpark N33 op dezelfde manier te werk gaan,' aldus de gemeenten in de brief. 
Begin juli riep de DorpenAlliantie Oost Groningen de provincie Groningen ook al op om een extra bijdrage in het gebiedsfonds. Daar ging de provincie toen niet op in. Gedeputeerde Homan zei toen: 'Bij de afspraken die in 2012 gemaakt zijn voor Windpark N33 is ook niet afgesproken dat de provincie bijdraagt aan het gebiedsfonds. Wij ondersteunen en de ontwikkelaars betalen. En eventueel ook de grondeigenaren.' 

Conpensatie draagt niet bij aan draagvlak

Midden-Groningen, Veendam en Oldambt willen dus extra compensatie voor een eerlijkere verdeling van de lusten en de lasten. Dat financiële compensatie niet perse voor meer draagvlak zorgt voor windparken, zoals de Noordelijke Rekenkamer maandag stelde, maakt volgens Koedam niet veel uit. 'Die conclusie bestrijden we niet, maar als je niets doet en achteruit blijft leunen, dan verandert er helemaal niets. Mensen willen echt wel een bijdrage leveren aan de energietransitie, maar dat moet wel gaan met een evenredige verdeling van de lusten en de lasten.'
Volgens de gemeenten is dat dus onvoldoende gebeurd.

Podcast Turbulente Tijden

Het Windpark N33 ligt erg gevoelig in Groningen. Daarom maakte RTV Noord hier vorig jaar een vijfdelige documentaireserie (een podcast) over. Je hoort het ontstaan van het park, de woede, de oorsprong van de woede en hoe je een windpark wél zou moeten ontwikkelen. Hieronder vind je aflevering 1: Windmolenparken, waarom eigenlijk?
Wil je ook de andere vier afleveringen beluisteren? Doe dat dan via Soundcloud, of abonneer je via Google PodcastApple Podcast of Spotify op Turbulente Tijden. Dan kun je waar en wanneer je maar wilt alle afleveringen beluisteren en je verdiepen in de gevoeligheden van dit windpark.
Werkt onderstaande player van de eerste aflevering niet goed? Klik dan op deze link om de serie te beluisteren.