Julia Culp Festival eert The Dutch Nightingale oet Stad

Julia Culp.
Julia Culp. © D’Ora/Groninger Archieven
Begin twintigste eeuw was ze een absolute wereldster: de joodse zangeres Julia Culp uit de Folkingestraat in Stad. Ze zong voor Koningin Wilhelmina, Keizerin Victoria van Duitsland en president Wilson van de Verenigde Staten.
Ook maakte ze tientallen plaatopnames. Komend weekend wordt ter ere van haar het Julia Culp Festival gehouden, onder meer  in de synagoge in de Folkingestraat.
Onderdeel van het festival is een wandeltour over het joodse verleden van de Folkingestraat. Beno Hofman, behalve stadshistoricus ook biograaf van Julia Culp, houdt een lezing over de Groningse zangeres.

Oorspronkelijk uit Oude Pekela

'Hier in het tweede pand is ze geboren op 6 oktober 1880', vertelt Hofman, terwijl hij wijst naar een winkel waar Franse worsten worden verkocht.
Onder in de gevel is een gedenksteen gemetseld die meldt dat dit het geboortehuis is van Julia Culp. 'Ze werd geboren in een muzikale familie die oorspronkelijk uit Oude Pekela afkomstig was. Haar vader speelde samen met twee van zijn broers in het orkest van de Harmonie, de voorloper van het NNO.'
Stadshistoricus en Julia Culp-biograaf Beno Hofman (Foto: René Walhout/RTV Noord)

Krieg, Strauss en Mengelberg

Culp kreeg op haar zevende een viool in handen gedrukt, maar bleek vooral talent voor zingen te hebben. Dankzij financiële steun van familie en vrienden kon de armlastige Culp zangles nemen aan het conservatorium in Amsterdam.
Daar kreeg haar carrière vleugels. Ze gaf concerten door heel Europa en Noord- en Zuid-Amerika. Culp werkte samen met beroemde musici als Edvard Grieg, Richard Strauss en Willem Mengelberg.

Vergelijking

Door haar optredens in Amerika kreeg de Groningse zangeres de bijnaam The Dutch Nightingale. Ze bracht zo'n negentig platen uit die tot in Japan aftrek vonden. 'Ze was een echte wereldster', vervolgt Hofman. 'Ik denk dat je het kan vergelijken met Nederlandse dj's nu. Ze was over de hele wereld een fenomeen. In 1919 besluit ze te stoppen met optreden en als ze in 1970 overlijdt, is ze nog steeds voorpaginanieuws.'

Altijd doodzenuwachtig

De reden dat Culp al vroeg een punt zette achter haar carrière, heeft volgens haar biograaf alles te maken met haar faalangst.
'Ze was vooraf altijd doodzenuwachtig. Ze bleef tot het eind toe altijd bang, ze was erg kritisch op zichzelf en was opgelucht toen ze niet meer hoefde op te treden.'

Julia Culp Festival

Behalve de lezing van Hofman is er op het Julia Culp Festival ook muziek van haar te horen. Het festival wordt zondag 15 maart gehouden in de synagoge in de Folkingestraat en in de Lutherse kerk in de Haddingestraat.