17 vragen en antwoorden over het coronavirus

Die vragen - en andere vragen - zijn beantwoord in een speciale aflevering over het coronavirus door RTV Noord. In dit artikel vind je een overzicht.

In de studio zaten Machiel Vonk (GGD-arts infectieziekten), Tom Postmes (hoogleraar Sociale Psychologie RUG), Jouke van Dijk (hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse RUG) en Tristan Braakman (RTV Noord). Eva Hulscher en Erik Hogeboom hadden de presentatie in handen.

Vonk: 'In de statistieken zien we dat weinig kinderen ziek zijn van het virus en dus zijn er ook weinig kinderen die het virus kunnen verspreiden. En om het te verspreiden, moet je echt gaan hoesten en proesten.'

Vonk: 'We hebben tot nu toe geen aanwijzingen dat er op die manier grote overdracht is van de ene op de andere mens. Het zou kunnen, maar het is heel erg de vraag hoe waarschijnlijk het is.'

Vonk: 'Vooral omdat niemand ooit eerder contact met dit virus heeft gehad, dus iedereen is vatbaar. De maatregelen zijn er vooral op gericht niet een heel grote patiëntenstroom tegelijk te veroorzaken, die we in de zorg niet kwijt kunnen. We proberen vooral het virus en de verspreiding daarvan te vertragen. Het virus zal per seizoen terugkomen, uiteindelijk krijgen we er allemaal mee te maken. Sommige mensen worden er ziek van, maar een heleboel mensen ook niet.'

Vonk: 'Het is vooral een praktische grens. Je moet wel een bepaalde massa hebben in een groep, om het virus grootscheeps te verspreiden. Het getal is zeker niet willekeurig, maar het gaat er ook om wat maatschappelijk haalbaar is.'

Van Dijk: 'Ik denk dat honderd een prima grens is. Zet je het op tien, dan komt echt het hele leven tot stilstand. Dan kan er niks meer en kan de samenleving niet meer functioneren.'

Postmes: 'Het inzicht moet er zijn dat iets echt moet. Anders gaan mensen zeggen: Is dat nou wel echt nodig? Bijvoorbeeld als je te vroeg begint. Of ze houden zich er niet aan, dat is ook niet zo verstandig. Maar wij debatteren als het ware mee met de keuzes die het RIVM en andere partijen maken. Dat is ook wel een heel Nederlands fenomeen. Dat ging in China - een heel ander land - anders.'

Van Dijk: 'Er zijn in Nederland allerlei regelingen voor ziekte en dat geldt hier natuurlijk ook. Wat dat betreft is dit niet anders dan als je gewoon griep krijgt.'

Vonk: 'In een winkel als IKEA schuift iedereen toch kort langs elkaar. Daar heb je andere risico's.'

Vonk: 'Je hoeft in elk geval geen mondkapje te dragen. Leken die er één dragen, lopen volgens onderzoeken juist een risico sneller besmet te raken. Dat moet je niet doen. Je gaat eraan frunniken met je vingers, terwijl die niet meer schoon zijn. En dan besmet je jezelf nog sneller dan zonder mondkapje. Mondkapjes zijn voor professionals die in de zorg werken.'

'Houd enige afstand tot de mensen waar je komt, was zo vaak mogelijk je handen. Blijf met je vingers van je gezicht. Dat is trouwens heel moeilijk, want hoe meer je erover nadenkt, hoe meer je dat gaat doen.'

Vonk: 'Ik zou de mensen weren die gezondheidsklachten hebben. Niet de mensen met COPD, maar mensen die aan het hoesten en snotteren zijn moeten niet komen. Maar als je helemaal wilt voorkomen dat ze ziek worden, moeten ook de mensen met COPD niet komen.'

Vonk: 'We hebben geen gegevens dat het voor hen extra risico's oplevert.'

Vonk: 'Nee. Wij zijn van de publieke gezondheidszorg. Bedrijven gaan over hun werknemers. Het is aan het bedrijf zelf wat zij risico's vinden. En daar is een bedrijfsarts voor. Die moet daarover adviseren en eventueel actie ondernemen.'

Van Dijk: 'Je moet vooral een beetje praktisch zijn. In sommige bedrijven moet je gewoon zijn, denk ook aan ziekenhuizen. Dan moet je mensen accepteren met wat grotere risico's, ook al zijn ze een beetje verkouden. Maar ik denk dat het niet zo veel zal oplossen om iedereen te testen.'

Vonk: 'Omdat we op dit moment heel erg zuinig moeten zijn op de testfaciliteiten en de menskracht om het uit te voeren. We kijken goed wie wel of niet een een serieus risico gelopen heeft op het oplopen van dit virus.'

Vonk: 'Alle inspanningen zijn erop gericht om de verspreiding van het virus af te remmen, zodat we niet tegen dat probleem aanlopen. Of zo kort mogelijk. We hebben in Nederland maar een beperkte capaciteit, boven wat we dagelijks nodig hebben. En beademingsplekken op de IC hebben we nog veel minder in Nederland.'

Vonk: 'We hebben de laatste jaren veel concurrentie gehad in de zorg, de marktwerking. Dan ga je marginaler werken en heb je minder reserves.'

Van Dijk: 'Het is heel duur als je grote overcapaciteit hebt die je eigenlijk nooit gebruikt. Blijkbaar hebben we dat er niet voor over.'

Vonk: 'Het is denkbaar, maar de kans dat je er ziek van wordt, is niet zo heel erg groot. Maar wat je er zelf aan kunt doen, is proberen ervoor te zorgen dat je binnen niet verder verspreidt wat je buiten mogelijk oploopt aan bacteriën en virussen. Dus eerst je handen wassen en dan pas andere dingen gaan doen.'

Vonk: 'Dat is wel de hoop en de verwachting. Maar dat weten we natuurlijk niet helemaal zeker. Want we kennen dit virus nog niet. Het is wel hoe vergelijkbare virussen zich gedragen.

Vonk: 'Je kunt besmet zijn zonder dat je het doorhebt. En er is ook een kans dat je niet ziek wordt. Maar dan ben je ook niet besmettelijk. Althans, dat komt praktisch niet voor.'