Hoe bestrijd je de stress van de coronacrisis?

NoordZaken-expert en werkcoach Sandra Sanders heeft er geen pasklare oplossing voor. Maar ze heeft wel een goede suggestie: kijk waar je wel invloed op hebt en doe iets van betekenis.

Op 20 februari om twintig over acht 's avonds opende mijn nichtje haar eerste horecazaak. Ze was er in haar hoofd al lang mee bezig en nu deed zich een uitgelezen kans voor. Wat kan er misgaan met zo'n mooi startmoment: 20-02-2020, 20.20 uur?

Drie weken later moest ze de deur sluiten vanwege de coronacrisis. Er is in het leven meer níet dan wél onder controle. Daar worden we in deze coronatijden hard mee geconfronteerd.

We hebben er geen invloed op wanneer we schipbreuk lijden maar we kunnen wel beslissen wat we met de wrakstukken doen, las ik deze week.

Restaurants kijken of ze met thuisbezorgen nog iets kunnen verdienen, horecaondernemers met voorraden in hun koelkasten en diepvrieskisten geven voor hun deur verse producten weg aan mensen die het niet breed hebben.

Deze twee manieren illustreren hoe je iets minder stress kunt ervaren als zich een calamiteit voordoet. In het eerste voorbeeld door te kijken waar je wél invloed op hebt: wat doe je met de brokstukken.

In het tweede voorbeeld maak je er het beste van door iets voor je medemens te doen. Je bent van betekenis, wat een goed gevoel geeft. Restauranteigenaar Marinus Bothof uit Capelle aan den IJssel combineert de twee: hij ging gelijk experimenteren met het bezorgen van eten aan ouderen (Trouw, 17 maart 2020).

De overheid lijkt te doen wat zij kan om ondernemers te ondersteunen zodat zij deze tijd zo goed mogelijk doorkomen en faillissementen waar mogelijk te voorkomen: met liquiditeitssteun, arbeidstijdverkorting, uitstel van belastingbetaling en gemakkelijkere toegang tot de bijstand.

Het ervaren van steun, of het nu van de overheid is of van de mensen in je directe omgeving, is cruciaal bij het kunnen hanteren van stress. Trek je niet terug in je schulp, maar vraag die steun ook.

Een kanttekening bij bovenstaand verhaal is dat het een beroep doet op ratio en creativiteit, terwijl we juist in situaties van hevige stress vooral door emoties worden geregeerd. Wie anticipeert, alert is en voorbereid op mindere tijden, is dan in het voordeel.

Welke obstakels voorzie ik en wat doe ik als ik die tegenkom? Het stellen van die vragen is onderdeel van stresshantering. Natuurlijk is dat geen oplossing voor elk probleem. Wie zijn halve jaarsalaris als zanger moet verdienen in de Passietijd, ziet die nu in rook opgaan. Daar doe je niks aan.

Maar wellicht ontstaat er ruimte om in de overige elf maanden iets nieuws neer te zetten. In zijn boek 'Maak er wat van! Vindingrijk zijn in lastige situaties' hanteert Joep Schrijvers vier vuistregels, waarvan één luidt: herdefinieer je situatie. Hij haalt daarbij de wereld van de kunst aan als voorbeeld hoe je dat kunt doen:

Nee, gemakkelijk is het niet en stressvol is het zeker, maar kijk waar je invloed zit. Zodat je tenminste iets van autonomie ervaart als je wordt overvallen door iets waar je geen grip op hebt.