'Honderdduizend zzp'ers zullen aankloppen voor hulp'

Het leek er aanvankelijk op dat de regering alleen oog had voor de problemen van bedrijven met personeel in dienst. Dat werd nog eens benadrukt door minister Wiebes die stelde dat zzp'ers zelf verantwoordeljik waren voor hun situatie omdat ze er zelf voor hadden gekozen.

Die kort-door-de-bocht-redenering leverde hem een berg kritiek op, ook vanuit de politiek, waar de opinie was dat zelfstandigen zonder personeel evengoed steun verdienen. Maandagavond lag er daarom een pakket noodmaatregelen waar ook de kleine zelfstandige wat aan heeft.

'Er is adequaat gehandeld', zegt directeur Frank Alfrink van ZZP Nederland, met 47.000 leden de grootste zzp-belangenorganisatie van het land en gevestigd in Groningen. 'Het voorziet in een behoefte.'

Alfrink zegt dat het ministerie verwacht dat honderdduizend zzp'ers een beroep zullen doen op de vernieuwde BBZ-regeling (Besluit Bijstandverlening Zelfstandige). ZZP'ers die (bijna) niets meer verdienen kunnen via deze regeling bij hun gemeente een uitkering van drie maanden krijgen. De voorwaarden ervoor zijn sterk versoepeld.

'Het betreft dus tien procent van de één miljoen zzp'ers in ons land', rekent Alfrink voor. 'Heel veel sectoren zijn de klos, maar met name in de cultuur en de logistiek is het erg. Je zult maar taxichauffeur zijn. Dan sta je nu gewoon op nul met je omzet.'

De uitkering van drie maanden is een gift en er is geen vermogens- of partnertoets. Ook de toets op levensvatbaarheid van het bedrijf is eraf. Prima, vindt de ZZP Nederland-voorman. Minder gelukkig is hij met de hoogte van het uitkeringsbedrag dat ligt op het sociaal minimum. 'Wij hebben gepleit voor het wettelijk minimumloon, wat toch zo'n 400 euro hoger ligt.'

Ook plaatst hij vraagtekens bij de termijn waarop een uitkering wordt verstrekt. Die is weliswaar van dertien naar vier weken gegaan. 'Maar voor iemand in acute nood is vier weken gewoon te lang. Voor dat soort gevallen moet de uitkering gewoon snel en zonder terughoudendheid worden versterkt.'

Daarnaast vraagt hij zich af of gemeenten wel in staat zijn de regeling adequaat uit te voeren omdat er zeker gemeenten zijn die er de menskracht niet voor zullen hebben.

De ochtend na de aankondiging van het noodpakket zochten veel zzp'ers contact met het kantoor van de belangenclub. Opvallend was dat een veelgestelde vraag kwam van Nederlandse zzp'ers die in Duitsland wonen en niet weten waar ze hun uitkering moeten aanvragen, omdat dat moet bij de gemeente in Nederland waar je woont.

De details van de regeling worden nu ingevuld en zzp'ers in de knel moeten nog even wachten met aanvragen.

En andere coronamaatregel die zzp'ers met een forse terugval in inkomen kunnen benutten is de eenmalige uitkering van € 4.000. 'Maar het is een wat onduidelijke regeling', verklaart Alfrink. 'Hij geldt voor ondernemers die hun bedrijf buitenshuis hebben, bij wie de kosten doorlopen en die nu geen omzet hebben.'

Hoe zit het dan met een zelfstandige concertdirigent? Vraagt Alfrink zich af. 'Daarvan hebben we circa vijfhonderd als lid. Hun bedrijf is meestal gevestigd op het woonadres, maar ze moeten wel bijvoorbeeld hun leaseauto doorbetalen bij een weggevallen omzet. Ook hier zeg ik daarom: wees ruimhartig met toekennen.'

Beperkte toetsing is goed, vindt Alfrink, maar opent ook de weg naar misbruik. Hij zegt daar  zorgen over te hebben, maar het is volgens hem uiteindelijk goedkoper een aanvraag op basis van globale toetsing toe te kennen. 'Dat is beter dan een apparaat van tientallen ambtenaren optuigen om een enkel misbruikgeval op te sporen.'

Zzp'ers in geldnood mogen ook hun belasting later betalen en de rente op belastingschulden gaat van 4 naar 0 procent.

De Garantie Ondernemersfinanciering-regeling is geen maatregel waar veel zelfstandigen een beroep op zullen doen. Dit instrument is bedoeld voor leningen tussen de 1,5 en 50 miljoen euro. De overheid stelt zich via de regeling garant voor de helft van het leningbedrag.

'Slechts een enkele zzp'er is zo kapitaalintensief. Denk aan een hoefsmid, die heeft boxen, stallen en machines. Daarvan zijn er toch een paarhonderd lid.'

Kleine ondernemers of starters die wel willen lenen kunnen nu dankzij het noodpakket onder gunstige condities een microkrediet aanvragen bij Qredits. De rente op deze leningen gaat omlaag en de aflossing wordt uitgesmeerd. Maar zzp'ers financieren sowieso niet veel via leningen, weet Alfrink. 'Het merendeel heeft een laptop en een auto. Dat regelt men veelal zonder financiering.'

Het grootste gedeelte van de 10 tot 20 miljard die het kabinet uittrekt om bedrijven te helpen gaat naar Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Dat is een regeling die voor zzp'ers niet van belang is.

Bedrijven die minimaal 20 procent minder omzet verwachten, kunnen bij uitkeringsinstantie UWV werktijdverkorting aanvragen voor hun personeel. De overheid betaalt dan 90 procent van het salaris, dat was 75 procent.

Alfrink: 'Maar we hebben ook al een enkele vraag gehad van zzp'ers met een bv, die dus bij zichzelf in dienst zijn en zich afvragen of ze werktijdverkorting kunnen aanvragen. We hebben het bij het minsterie neergelegd.'