Een corona-app die anonimiteit garandeert? Die bestaat niet

Het waarborgen van anonimiteit is lastig bij gebruik van een corona-app
Het waarborgen van anonimiteit is lastig bij gebruik van een corona-app © Koen van Weel/ANP
Het is nog lang niet zover, maar het kabinet kijkt heel voorzichtig naar mogelijkheden om de 'intelligente lockdown' (deels) te beëindigen.
Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid overweegt daarbij de inzet van een 'corona-app'. Maar hoe zit het met de privacy?

Nauwkeurig monitoren

Het idee achter zo'n app is dat de verspreiding van het virus nauwkeurig kan worden gemonitord. Als een persoon is besmet, kunnen de mensen die eerder in zijn of haar buurt zijn geweest, worden gewaarschuwd en het verzoek krijgen uit voorzorg ook in quarantaine te gaan.

Hoe werkt zo'n corona-app?

Diverse landen hebben al zo'n app. Zuid-Korea bijvoorbeeld heeft er succes mee geboekt bij het indammen van het virus. Maar moet je als samenleving accepteren dat de overheid je dag en nacht kan volgen?
Het kan ook minder radicaal, zegt een aantal Nederlandse bedrijven. Zij zijn bezig met het ontwikkelen van een app, die gebruik maakt van de bluetooth-technologie. Het komt hier op neer: iemand die positief is getest op het coronavirus, kan dat aangeven in de bewuste app.
Die gaat dan na hoeveel mensen de afgelopen periode bij de besmette persoon in de buurt zijn geweest. Dat zijn mensen die op hun telefoon ook bluetooth hadden ingeschakeld. De privacy zou gewaarborgd zijn, doordat de app-gegevens niet zijn gekoppeld aan persoonsgegevens.
Om de app te kunnen laten werken, moet een groot deel van de bevolking bereid zijn mee te werken. Kan de privacy van iedereen daarbij worden gewaarborgd, zoals ook de minister wil?

Anonimiteit is onmogelijk

'Privacy is een grondrecht', zegt juridisch adviseur Iris de Groot. Zij werkt bij ICTRecht, een Gronings adviesbureau dat gespecialiseerd is in ict-wetgeving. 'We leven in een democratische samenleving. Je moet erop kunnen vertrouwen dat de overheid dat respecteert. Maar een corona-app die niet herleidbaar is tot personen? Volstrekte anonimiteit is onmogelijk. Je hoeft maar een paar gegevens te hebben en te koppelen om iemand te achterhalen.'

Dilemma

Voor beleidsmakers is het een duivels dilemma, beseft De Groot: 'Je wilt zo snel mogelijk uit de crisis, met zo weinig mogelijk slachtoffers. Als zo'n app daarbij kan helpen, en je zelf de regie houdt over je gezondheidsgegevens, is een lichte inbreuk op je privacy misschien toegestaan. Maar wat als die gegevens worden gehackt?' Dat blijft een groot dilemma.