Hoe groot is de strop van de zuidelijke ringweg?

Een luchtfoto van de aanpak van de zuidelijke ringweg
Een luchtfoto van de aanpak van de zuidelijke ringweg © Aanpak Ring Zuid
Een verwachte miljoenenstrop, onderhandelingen over de oplossing en stevige gesprekken over de betaling ervan. De commissie Hertogh is een jaar actief: waarom is er nog geen helderheid over de kosten van de zuidelijke ringweg?
Er wordt gewerkt en dat gaat meer dan prima, zeggen zowel Bert Kramer van aannemerscombinatie Herepoort als gedeputeerde Fleur Gräper (D66) namens Aanpak Ring Zuid.

Hoe hoog zijn de meerkosten?

Maar de oppositie in Provinciale Staten is daar niet zo mee bezig. Zij wil weten: hoe groot is de financiële scheur in de broek?
Er wordt over heel veel geld gesproken
Bert Kramer - omgevingsmanager
Voor professor Marcel Hertogh van de gelijknamige commissie is het duidelijk: 'Ik verwijs u voor vragen door naar Bert Kramer. De gesprekken lopen, ik kan er geen antwoorden op geven.'
Gevraagd naar dit onderwerp zegt Kramer namens aannemer Combinatie Herepoort: 'De onderhandelingen zijn nog niet afgerond, en het is nog niet bekend hoe lang dat nog gaat duren. Er wordt over heel veel geld gesproken, en de vraag is of het wel voldoende helder is voor iedereen.'
Wat is de commissie Hertogh? De commissie Hertogh onder leiding van professor Marcel Hertogh van de Technische Universiteit Delft, is sinds september van 2018 actief.
De commissie Hertogh werd in het leven geroepen omdat in de zomer van 2018 bleek dat de aanleg van de zuidelijke ringweg met drie jaar zou worden vertraagd. Er was wantrouwen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer en er lag een conflict over de vraag: wie gaat de mogelijke meerkosten als gevolg van die vertraging betalen?
De commissie bestaat uit vijf leden: twee leden namens opdrachtgever Aanpak Ring Zuid, twee leden namens aannemerscombinatie Herepoort en voorzitter Marcel Hertogh.

Piet Muijzert

Luis in de pels Piet Muijzert uit Oude Pekela deed in januari voor een delegatie van Provinciale Staten een voorspelling: de aanleg van Ring Zuid gaat 100 tot 200 miljoen euro extra kosten. Muijzert deelde zijn visie op uitnodiging van de Partij voor het Noorden aan een deel van Provinciale Staten.
Muijzert werkte in het verleden zelf als projectleider aan verschillende infrastructurele projecten in Nederland, zoals de verdubbeling van de spoorwegtunnel bij Schiphol. De Pekelder spreekt regelmatig met bestuurders, maar wordt in bestuurskringen ook als lastig beschouwd.
Aan de kennis van de gepensioneerde Muijzert wordt niet zozeer getwijfeld, wel aan het feit of de verkeerskundige nog bij de tijd is met zijn kennis.
Dat de oppositie in Provinciale Staten Muijzert wilde aanhoren is echter wel een signaal: de oppositie vindt dat het te stil blijft over het geld en Muijzert kan hen een denkrichting verschaffen.
De aanleg van de Helperzoomtunnel, onderdeel van de Aanpak Ring Zuid. (Foto: Aanpak Ring Zuid)

'De gesprekken lopen gewoon'

Gevraagd naar de meerkosten blijft het ook aan het Martinikerkhof stil. Gedeputeerde Fleur Gräper (D66) kan naar eigen zeggen nog geen bedrag noemen, aangezien de onderhandelingen met combinatie Herepoort nog in volle gang zijn.
'De gesprekken lopen gewoon', zegt Gräper. 'Het zijn ingewikkelde gesprekken. Soms is het drie stappen vooruit, soms twee opzij. Zo voelt het. Het zijn gesprekken met grote belangen, die zijn en blijven groot. Aan de ene kant is de bewegingsruimte beperkter geworden. Aan de andere kant is de economische wereld voor bouwbedrijven veranderd, en het belang van het contract dus ook.'

Anderhalf jaar later

In Provinciale Staten gaf Gräper aan voor de begrotingsbehandeling in november duidelijkheid te kunnen verschaffen. 
'Dan zijn we anderhalf jaar aan het praten over dit onderwerp. Mochten we er dan nog niet uit zijn, dan moet je afwegen, kunnen we nog wel verder met elkaar?'
Bij eerdere debatten over de kosten van de zuidelijke ringweg gaf Gräper aan dat de aannemer in principe de kosten als gevolg van de vertraging moet ophoesten. Maar, zo was de veelbetekenende toevoeging van Gräper: 'De wereld is niet zwart-wit.'
Met andere woorden, het spel rond de miljoenen wordt hard gespeeld. Het Rijk betaalt namelijk de aanleg, met een maximum van 642 miljoen euro. Alles wat de aanleg van de Ringweg extra kost, komt voor rekening van de provincie. 
Dit baart mij zorgen
Nico Bakker- Statenlid VVD

Kosten, maar hoeveel?

VVD-Statenlid Nico Bakker baalt dat de onduidelijkheid over de kosten van de zuidelijke ringweg aanhoudt. 
'Dit baart mij zorgen', zegt hij. 'Het enige wat de commissie Hertogh heeft gedaan is zeggen tegen beide partijen: 'Jullie moeten wat vriendelijker tegen elkaar zijn, en de financiën zoeken we later wel uit.'
Bakker is voorzichtig. 'Er zal toch binnenkort duidelijkheid moeten komen. Er is nog steeds geen goedgekeurd ontwerp voor de aanleg van de verdiepte ligging. Het ontwerp loopt in de eindfase, maar als dat ontwerp er ligt, moet je volgens mij inzicht hebben in de kosten.'

Uitgavenpot

De pot voor onvoorziene uitgaven is eind vorig jaar begroot op 73 miljoen euro, zo blijkt uit de laatste rapportage richting Provinciale Staten. Bakker is hoopvol dat deze pot de kosten als gevolg van de drie jaar vertraging kan dekken en denkt nog niet aan het scenario-Muijzert.
'Als je een beetje mazzel hebt, moet je het daarvoor kunnen doen. Zitten er dan nog een aantal tegenvallers in, dan ga je er overheen. Ik ga nog niet direct van een kostenpost van 200 miljoen euro uit. Maar ik heb wel het idee dat een fors deel van de pot onvoorziene kosten wordt opgesoupeerd.'
We zullen met elkaar verder moeten
Bert Kramer - omgevingsmanager

Goede afloop

Namens de aannemerscombinatie wil Kramer vooral kwijt dat er hoop is op een goede afloop van de commissie Hertogh.
'Aan beide zijden is nog steeds de intentie om met elkaar verder te willen. We zullen ook met elkaar verder moeten, want als we met elkaar besluiten te stoppen hebben we een groot probleem. Er moet zoveel worden besproken. Bijvoorbeeld de vertraging van drie jaar, waardoor er drie jaar langer kosten zijn. Waar is dat dan ontstaan? Hoe komt het dat er zoveel vertraging is? Op al die vragen moeten we samen een antwoord vinden.'
Ook de interventie van de commissie Hertogh heeft goed uitgepakt, vindt Kramer.
'Er is door de commissie veel teweeggebracht. We moeten een systeemsprong maken. De opdrachtgever wordt bijna gevraagd mee te denken, dat is heel anders dan twee jaar terug. Er is een andere sfeer ontstaan, een sfeer waarin het besef is dat we het met elkaar moeten doen.'