'Hopelijk draagt mijn boek bij aan het begrip voor daklozen'
Als er iemand is die weet wat daklozen doormaken en hoe ze op straat zijn beland, dan is het Stadjer Ritzo ten Cate wel. Die kennis vormde de basis voor zijn eerste roman: 'Donkerder'.
Een sombere titel van een al even somber verhaal.
Het boek gaat dan ook over dakloos worden, vertelt Ten Cate. 'Niet op je dertigste of veertigste, maar op jonge leeftijd al.'
'Ik schrijf over twee jongens die elkaar leren kennen op de lagere school. Daar begint het al. De één komt uit een gezin met allerlei ellende, de ander wordt door hem meegetrokken.'
Wandelen met daklozen
In 2013 richtte Ten Cate samen met een groep Groningers 'Gewoon een Kop Koffie' op, beter bekend als de daklozenwandelingen van Groningen. Daarbij nodigden ze mensen van de straat uit om hun levensverhaal te delen. Op die manier maakten duizenden Groningers kennis met de daklozen en kreeg Ten Cate een inkijkje in hun levens.
Afglijden
Dat mensen door verschillende oorzaken kunnen afglijden naar een bestaan als dakloze, heeft Ten Cate tijdens zijn stadswandelingen uit eerste hand gehoord.
'Het ene moment ben je student, maar dan pleegt je moeder zelfmoord. Je vader kan het allemaal niet meer aan en pleegt drie weken later ook zelfmoord...'
Ik ben afgeperst en serieus bedreigd. Dat gaat in je zitten
Het jarenlange intensieve contact dat Ten Cate zelf met daklozen onderhield, ging hem niet in de koude kleren zitten. Hij werd meegesleurd in de donkere kanten van het daklozenbestaan.
'Er zijn mensen die niet zulke mooie levens hebben en dat af en toe overdragen op andere mensen. Ik ben afgeperst, serieus bedreigd en heb echt heel veel met die jongens meegemaakt. Dat gaat in je zitten.'
Aangedaan door verhalen
Na twee jaar 'koffiewandelen' merkte een vriendin van Ten Cate dat hij zich anders gedroeg. 'Ze vroeg: gaat het wel goed met je? Je bent altijd zo blij en opgewekt, maar je ziet er zo anders uit. Dat bleef wel even bij me. Ik denk echt dat het met de daklozen te maken had.'
Het afbouwen van het contact met daklozen en het schrijven van zijn roman, zorgen vervolgens voor de ommekeer.
'Toen ik mijn boek ging schrijven, gleed het allemaal van me af. De verhalen die ik had opgedaan, kregen een plekje.'
Samen over praten
Dat het boek nu in de winkels ligt, maakt hem trots. Ten Cate hoopt dat het verhaal mensen aan het denken zet.
'Ik hoop dat veel mensen het boek gaan lezen, om het daarna samen over het onderwerp te hebben. Veel mensen lopen langs een dakloze en denken: die moet nodig gaan werken. Nee, het begint vaak veel eerder. Ik hoop dat mijn boek, net als mijn wandelingen, gaan bijdragen aan ons begrip waarom mensen dakloos worden.'
