Bedrijven teleurgesteld over uitblijven versoepeling, diepe zorgen voor lange termijn

'Zuur', noemt landelijk werkgeversvoorman Hans de Boer van VNO-NCW het uitblijven van een opening van de economie. Door voor tientallen brancheverenigingen protocollen op te stellen voor 'coronaveilig werken', sorteerde de ondernemersorganisatie alvast voor op meer openheid.

De persconferentie van Rutte zette een dikke streep door al die hoop. Aan het financieel lijden van de zwaar getroffen kappers en horeca-eigenaren, met hun volledig drooggevallen inkomstenstroom, komt dus voorlopig nog geen eind.

Voordat de horeca op 15 maart sloot en kort daarop ook de kappers dicht moesten, waren veel sectoren al zwaar getroffen door corona-uitbraken in andere (Europese) landen. Transportbedrijf Reining in Hoogezand, lijmenfabrikant Cordial in Winschoten en het stad-Groninger Bano, dat stands bouwt op beurzen en evenementen, zagen toen al hun omzet kelderen.

NoordZaken interviewde hen begin maart, toen de coronapandemie in China juist over het hoogtepunt leek en die in Italië op uitbarsten stond. We bellen ze nu opnieuw. Ze hadden graag weer los willen gaan, zeggen ook zij. Maar met inventief zijn redden ze het op dit moment. Hun grootste zorg is hoe het goed komt op de langere termijn.

''Waar gaat dit heen?', vroeg ik me in maart af. En ik weet het nog steeds niet', zegt Margot Dinges van Bano. Het familiebedrijf verloor begin maart in een paar dagen tijd vrijwel alle opdrachten voor beurzen in Milaan, Parijs, Madrid, Barcelona en andere Europese steden. Honderdduizenden euro's aan omzet gingen in rook op.

De hoop dat er nu voorzichtig weer wat handel gedreven kon worden, had Dinges al opgegeven. 'We hadden eerst de focus op 1 juni liggen. Nu mogen pas in september weer evenementen gehouden worden. We stellen onze verwachting telkens bij.' Ze vindt dat het kabinet met het uitstel ondernemers tekort doet en er te weinig oog is voor de economie.

Bano komt de tijd door met het verzorgen van virtuele streams van bijeenkomsten. Maar dat haalt natuurlijk niet de omzetten van de gebruikelijke werkzaamheden. 'We bestaan al 55 jaar en hebben meer crisissen meegemaakt', verklaart Dinges. 'Maar deze is absoluut de ergste. Desondanks zijn we zeer gedreven om dit te doorstaan. Een ondernemer gaat nou eenmaal niet bij de pakken neerzitten.'

Om de schade wat te beperken heeft Bano een beroep gedaan op de NOW-loonkostensubsidie. 'Fijn dat die er is', reageert Dinges.'Maar de vaste kosten blijven.'

'Het zal niet een fantastisch winstgevend jaar worden', voorziet ze. 'We kunnen het echt nog wel even volhouden, zolang het maar niet langer dan een jaar of twee duurt.'

Maar daar zit juist ook de zorg van Bano, want stel dat beurzen weer georganiseerd mogen worden. 'Dan kan het best zijn dan bedrijven dan nog steeds niet willen dat hun medewerkers ze bezoeken', denkt Dinges.

Lijmenproducent Cordial zat begin maart al midden in de coronastorm. Grondstoffen kwamen niet meer binnen uit China en klanten in Europa plaatsten hun orders in de ijskast. Voordat het woord noodfonds inhoud kreeg, deed Cordial-manager Chris Haze toen al een oproep om zo'n steunregeling in het leven te roepen.

Toch wist Cordial de afgelopen weken het hoofd boven water te houden zonder een beroep op noodsteun te doen. 'We hebben wel een flinke dip in de volumes en we moeten hard werken om de cijfers goed te houden, maar de productie draait door', aldus Haze.

Dankzij het sterk internationale karakter van het Winschoter bedrijf, dat leveranciers en klanten in de karton- en papierindustrie over de hele wereld heeft, voelt Cordial de lijn nu weer stijgen. Vanuit Azië is de grondstoffentoevoer wat genormaliseerd en in enkele Europese landen wordt het handelen een beetje makkelijker, zegt Haze. 'Zo is de grens met Italië niet meer volledig dicht voor ons.'

'De versoepeling die ik in andere landen zie, is er in Nederland nog niet', gaat Haze verder. Wat hem het meest dwarszit is de vraag wat achter de huidige crisis vandaan komt. Hij vreest een brede en langdurige economische dip, met als gevaar dat de afzet van Cordial structureel kan dalen.

Directeur Gerrit Hes van Reining transport deelt die gedachte. Wandelend op de dijk bij Termunterzijl laat hij telefonisch weten dat hij een langdurigere vraaguitval verwacht, waardoor de vraag naar transport zal afnemen.

'We hebben zo'n vijftien procent omzet ingeleverd', legt Hes uit. 'Wat we nu beleven zie ik als een eerste fase. Maar de klanten waar wij voor transporteren zullen bij een langere neergang minder produceren. Dat zullen wij ook gaan voelen.'

Van de NOW-regeling heeft Reining geen gebruik kunnen maken. Doordat het bedrijf hard groeide in 2019 en de omzet in januari wordt gepeild, voldoet Reining niet aan de criteria.

In Duitsland krijgt Reining opvallend genoeg wél overheidssteun voor werktijdverkorting. Het ergert Hes. Het was goed geweest wanneer het in Europa niet zo'n lappendeken aan regelingen was geweest, oppert hij.      

Wat er in andere EU-landen wordt besloten over afbouw van maatregelen raakt Reining meer dat het Nederlandse beleid. Elders gaan de teugels wat losser.

'Ik had verwacht dat Nederland landen zoals Duitsland en Frankrijk zou volgen. Daar is het allemaal wat minder scherp geworden. Ik reken nu op een versoepeling halverwege mei', besluit hij.