Hoogleraar staatsrecht: 'Mensen accepteren dit niet'

Brouwer kan een hele lijst opsommen van maatregelen die de overheid volgens de grondwet helemaal niet mag opleggen.

'Men beperkt eigenlijk alles. Vergadervrijheid, vrijheid van onderwijs, inbreuk op privacy, recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, er is een bezoekersverbod voor bejaarden. Dat kan eigenlijk allemaal niet.'

Volgens Brouwer kunnen al dat soort zaken niet met behulp van een noodverordening geregeld worden, zoals nu al wel meerdere weken het geval is.

'Ik zeg niet dat die maatregelen foutief zijn, in de zin dat ze niet het juiste doel nastreven, alleen je kan het niet baseren op een noodverordening. En ik ben bang dat mensen dat ook niet langer accepteren.'

'Nood breekt wetten' staat er duidelijk in het wetboek. 'Maar wel met uitzondering van de grondwet', zegt Brouwer. 'Daar kun je geen beperkingen in aanbrengen, afgezien van een paar kleine uitzonderingen.'

In de praktijk leiden de huidige noodverordeningen volgens de hoogleraar tot situaties die eigenlijk niet door de beugel kunnen.

'Neem het verbod op samenkomsten, ook in woningen. Je kunt niet zomaar bij een groep studenten in hun woning binnenlopen en zeggen 'dit mag zo niet'. Dat gaat niet. Als je dat wilt, moet je met ander geschut komen. Daar trek ik tegen ten strijde.'

Het feestje bij Vindicat dat onlangs afgebroken werd door de politie vindt hij een ander verhaal. 'Het gebouw van Vindicat is een soort café. Daar kun je die maatregel wel toepassen.'

De maatregel dat mensen onderling anderhalve meter afstand moeten houden, kan wel op Brouwers goedkeuring rekenen. Daar mogen best forse boetes voor uitgedeeld worden.

'Sterker nog, we hebben zelfs gepleit voor een strenger verbod op dit punt. Volgens de noodverordening moet je die afstand houden als je met twee of meer personen bent. Oudere mensen mailen me dan dat ze zich zo onvoldoende beschermd voelen. Zij willen dat de afstand ook één op één gerespecteerd wordt.'

Een discussiepunt als het gaat om coronamaatregelen was het sluiten van kerken. Dat druist normaal gesproken in tegen de vrijheid van godsdienst.

'Daar kun je volgens de grondwet geen paal en perk aan stellen. Maar bij godsdienstige bijeenkomsten zijn wereldwijd veel mensen besmet geraakt. Daarom is er een list bedacht. De overheid heeft de plicht om de volksgezondheid te beschermen. En dat weegt in dit geval zwaarder. De vraag is wel of je die afweging nu nog kunt maken.'

Brouwer spreekt verder de vrees uit dat de voorzitters van de verschillende Veiligheidsregio's niet zo snel van hun bevoegdheden af willen, als de coronacrisis achter de rug is.

'Waar ik bang voor ben is dat zij dit soort bevoegdheden breed gaan toepassen. Daar moet je toch tegen ten strijde trekken. Dat hebben we niet voor niets vastgelegd in de wet.'