Uitvaart live uitzenden steeds populairder: 'Ik film ook in de kist'

Een uitvaart in tijden van corona
Een uitvaart in tijden van corona © Ramon Mangold/ANP
Maximaal dertig aanwezigen, geen hand of knuffel mogen geven en anderhalve meter afstand houden. Uitvaarten zijn wezenlijk veranderd door de uitbraak van het coronavirus.
En wie mogen de dienst bijwonen? Een lastige vraag voor nabestaanden. Het live uitzenden van een uitvaart kan uitkomst bieden. 'Bij zeker vijftig procent van onze uitvaarten hebben wij nu een livestream', zegt Edwin Rakers, uitvaartverzorger bij Algemeen Belang DELA Groningen.

Inspelen op de vraag

Het was voor het bedrijf - dat afgelopen jaar exact 722 uitvaarten in Stad en Ommeland verzorgde - wel even schakelen. 'We merkten dat de vraag naar een live-verbinding toenam, dus moesten we kijken hoe we dat konden faciliteren. We hebben besloten dat volledig uit te besteden aan een zzp'er.'
De man in kwestie is Marcel Jonkman uit Veendam. 'Marcel de Videomaker', is de toepasselijke naam van zijn bedrijf. Waar hij vóór de coronacrisis vooral druk was met promotiefilmpjes en speelfilms, vormen uitvaartvideo's en livestreams nu de hoofdmoot.

Filmmaker Marcel Jonkman
'Toen we twee weken geleden hiermee begonnen, moesten we veel testen. Wat voor techniek gebruik je? Je wilt toch dat de emotie goed overkomt. Dat was even puzzelen.'

Verloop

Zeker een half uur voordat de uitvaart begint, komt de videomaker aan op locatie. Het programma hoeft hij niet meer door te nemen; dat zit helemaal in zijn hoofd. 'Ik weet precies wie gaat spreken en wat er gaat gebeuren. Anders kun je niet filmen.' In het uitvaartcentrum hoeft Jonkman alleen nog verbinding te maken met de wifi.
Als de kist open is, dan verwacht men dat je in de kist filmt
Marcel Jonkman - filmmaker
Tijdens de dienst manoeuvreert hij met zijn camera langzaam door de zaal, terwijl hij het publiek zo min mogelijk probeert te storen. 'Ik sta niet stil. Dan wordt het een statische boel. Mensen thuis moeten het gevoel krijgen dat ze er echt bij zijn.'
'Ik dacht van tevoren dat het lastig zou zijn om de emotie over te brengen', vervolgt Jonkman. 'Dat valt best mee. Het ligt natuurlijk ook aan wat voor uitvaart het is. Laatst had ik een Arubaanse begrafenis in Appingedam, dat ging er heel feestelijk aan toe. Die emoties vang je een stuk makkelijker.'
Zijn er ook dingen die hij niet mag filmen? 'Dat ligt eraan', antwoordt de filmmaker. 'Als de kist open is, dan verwacht men dat je in de kist filmt. Dat weet je, anders was de kist wel dicht. Dus dan film ik dat. Laatst kreeg ik een verzoek om dat liever niet te doen, maar dat is heel uitzonderlijk.'
We zien dat oudere mensen het lastig vinden
Edwin Rakers - uitvaartverzorger

Linkje

Genodigden kunnen via een linkje toegang krijgen tot de livestream, die in een aparte rouwkaart of e-mail wordt bijgesloten. Het vervolgens verbinding maken, gaat volgens uitvaartverzorger Rakers nog weleens mis.
'De link moet exact worden overgenomen. We zien bij oudere mensen dat ze dat toch wel lastig vinden. Nu werken we met een kortere link. Dat gaat een stuk beter. Ook horen we soms dat ze geen geluid hebben. Maar dan ligt het in 99 procent van de gevallen aan de instellingen van de laptop of telefoon.'
Tijdens de livestream kunnen thuisblijvers in een chat een condoleancebericht achterlaten. De uitvaartverzorger deelt deze berichten dan achteraf met de nabestaanden. Ook kunnen familieleden die fysiek bij de dienst aanwezig zijn, na afloop zien welke genodigden digitaal waren aangehaakt.

Bezwaar

Toch kiest niet iedereen voor een live uitzending van een uitvaart. Dat heeft dan vooral met privacy te maken, vertelt Rakers. 'Als een familie beslist om een stream te doen, wil dat niet zeggen dat genodigden het ook prettig vinden. We zeggen het wel altijd als we filmen tijdens een dienst. Mensen in de zaal kunnen dan alsnog bezwaar maken.'