'Een baas die goed luistert vermindert het ziekteverzuim'
LSD, NIVEA en OMA. Wat die met goed luisteren te maken hebben, weet werkcoach Sandra Sanders.
Nee, dit is geen blog waarin ik het gebruik van hallucinerende middelen op de werkvloer propageer. Deze blog gaat over de waarde van goed luisteren. Iemand die als leidinggevende zijn vak verstaat, zou goed moeten kunnen luisteren naar degenen die hij of zij leiding geeft. Dat vermindert ziekteverzuim. Honderd procent zeker.
Een werknemer klopt bij zijn leidinggevende aan om een probleem aan te kaarten: 'Ik lig wakker van mijn werk.' 'Moet je niet doen', zegt zijn baas. 'Dat doe ik ook niet.' Ik verzin het niet zelf, dit soort voorbeelden hoor ik in mijn praktijk.
Achter zo’n reactie zit doorgaans echt geen slechte intentie, maar het slaat zo’n gesprek uiteraard wel dood. Gelukkig zocht deze werknemer zelf verder naar adequate hulp, zodat hij op een andere manier met de omstandigheden leerde omgaan die hem spanning gaven, en weer lekker sliep.
Gebruik LSD
Waar deze baas wel wat van had kunnen gebruiken, was LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen. Goed luisteren is heel wat meer dan horen wat de ander zegt. Het vraagt een open blik, nieuwsgierigheid en de vaardigheid om eigen gedachten en invulling even opzij te zetten. Je denkt soms te weten wat een ander ergens mee bedoelt, maar wat jij erbij denkt zegt meer over jezelf dan over de ander.
Smeer NIVEA
Dus hier komt de tweede afkorting: smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander. Vat in plaats daarvan samen wat de ander heeft verteld, verifieer of je het goed hebt begrepen, en vraag daarna door. Geef de ander je volledige aandacht en stel open vragen, zoals – in het eerste voorbeeld – 'Wat is er dan aan de hand?', 'Hoe komt dat?', 'Wat houdt dat in?'.
Stel een vraag en wees stil
Op een open vraag kun je niet met ja of nee antwoorden. Stel een vraag en wees stil. Dus niet eerst een open vraag stellen en direct daarna een meerkeuzemenu van twee of drie antwoorden voorschotelen, zoals je interviewers vaak op tv hoort doen. Want dat maakt het weer een gesloten vraag.
Dan krijg je ook niet precies te horen wat er bij de ander leeft. Zorg dat je te weten komt wat bij de ander speelt en wat diegene nodig heeft. Cultiveer een houding van onwetendheid en wees nieuwsgierig.
Laat OMA thuis
De eerste reflex die mensen hebben als een ander met een probleem komt is om OMA tevoorschijn te halen: Oordelen, Meningen, Adviezen. Herkenbaar? Wie direct in de adviesmodus springt, heeft wederom geen slechte intenties.
Veel mensen willen graag de ander helpen. Maar realiseer je dat die adviezen bij je eigen leef- en denkwereld passen, niet per se bij die van de ander. De ander zit ook niet altijd te wachten op advies.
Die wil misschien alleen zijn of haar verhaal kwijt en wellicht een beetje medeleven voelen of begrip voor een lastige (thuis)situatie. Dus vraag liever of en waarmee je de ander kan helpen. Wat heeft diegene nodig?
Serieus nemen
Met goed luisteren en adequaat inspringen op de behoeftes van de ander voorkom je een deel van psychisch verzuim op het bedrijf. Het betekent uiteraard niet dat je de wensen van de ander altijd zult kunnen inwilligen, maar kijk in welke mate je eraan tegemoet kunt komen. Het maakt niet uit of het om werkgerelateerde- of privéomstandigheden draait, of om wensen omtrent werkzaamheden tijdens een reïntegratie. Neem de behoeftes van de ander serieus. Zeker ook in coronatijd.
Mijn tips voor goed luisteren:
– Maak werk van goed luisteren: wees open, nieuwsgierig en stel open vragen
– Onderzoek wat datgene wat de ander te berde brengt precies inhoudt. Denk niet dat je dat wel kunt raden
– Houd je eigen mening en adviezen voor je en vraag waar de ander behoefte aan heeft of waar je hem of haar mee kunt helpen. Als dat advies is, kun je die alsnog geven
– Kom later nog eens terug op het gesprek.
