Onderzoek laagfrequent geluid bij Windpark Drenthe ‘weggegooid geld’

Een momentopname van de bouw van het windpark Drentse Monden en Oostermoer
Een momentopname van de bouw van het windpark Drentse Monden en Oostermoer © ANP
Geluidsdeskundigen verwachten weinig van onderzoek naar laagfrequent geluid bij Windpark Drentse Monden Oostermoer. De 190.000 euro die daarvoor wordt uitgetrokken noemen ze ‘zonde van het geld’.
Dat blijkt uit gesprekken die RTV Noord en RTV Drenthe met hen voerde.
Het onderzoek
De gemeenten Borger-Odoorn, Stadskanaal en Aa en Hunze hebben LBP|Sight en DGMR de opdracht gegeven om onderzoek te doen. Dat betekent dat de bedrijven laagfrequent geluid meten vóór dat de 45 windturbines gebouwd zijn tot het moment dat alle molens in bedrijf zijn. Op deze manier moet duidelijk worden of er laagfrequent geluid van windmolens afkomstig is. Kosten: 190.000 euro.
Op elf locaties rondom het (toekomstige) windpark is geluidsapparatuur geplaatst die achttien maanden lang het geluid opvangt dat in het gebied geproduceerd wordt. Door zo’n lange periode te meten, moet duidelijk worden welke invloed de windmolens gaan hebben op de productie van laagfrequent geluid, ook wel bromtonen genoemd. Door de geluidsmetingen van verschillende momenten in deze periode met elkaar te vergelijken wordt hopelijk duidelijk of en hoeveel laagfrequent geluid van windmolens afkomstig is.

'18 maanden meten onnodig lang'

Maar meerdere geluidsdeskundigen twijfelen over de effectiviteit van dit onderzoek.
Die kritiek spitst zich onder meer toe op de vraag of de duur van dit onderzoek zinvol is. Volgens Henk Hasper, gepensioneerd natuurkundige van de Rijksuniversiteit Groningen, is dat niet het geval. 'Het hele onderzoek duurt 18 maanden. Die zijn bedoeld voor de hele periode dat het park wordt opgebouwd, dus van nul- tot eindsituatie. Gezien het doel van de metingen zou je met minder tijd kunnen volstaan.’
Iets dat LBP|SIGHT, een van de bureaus die dit onderzoek uitvoert, ontkent. 'De lange meettijd is onder meer ook nodig om de verschillende seizoenen te meten met verschillende mate van bladeren aan bomen', aldus Mike Dijkstra van LPB|SIGHT.
Als de hoeveelheid laagfrequent geluid toeneemt, wie heeft er dan gelijk?
Frits van den Berg - geluidsdeskundige
Ontbreken van bewonersmonitoring
Een ander kritiekpunt is het ontbreken van een bewonerspanel. Geluidsdeskundige Frits van den Berg zegt hierover: ‘Als je een bewonerspanel hebt kun je meteen als zich klachten voordoen een verband proberen te eggen met het laagfrequent geluid.’
Hij is bang dat de onderzoeksresultaten verschillend kunnen worden uitgelegd. ‘Als de hoeveelheid laagfrequent geluid toeneemt, hebben dan de tegenstanders gelijk, die vinden dat er dan sprake is van meer ongezond geluid? Of hebben de exploitanten gelijk, die dan zeggen dat het totale geluid onder de norm blijft?'
Technische aspecten
Ook de technische aspecten van het onderzoek zijn omstreden. Van den Berg vindt het jammer dat infrageluid (geluid onder de 20 Hertz) niet wordt gemeten. ‘Windmolens produceren specifiek infrageluid van onder de 10 Hertz.’
Omwonenden vrezen dat dit infrageluid schadelijk is voor hun gezondheid. Van den Berg denkt dat dat meevalt, maar vindt het ontbreken van meetgegevens wel een hiaat in het onderzoek.
De deskundigen maken zich ook zorgen over de manier waarop de onderzoeksresultaten straks geinterpreteerd worden. Als wordt uitgegaan van bestaande geluidsnormeringen, bestaat het risico dat hinderlijk laagfrequent geluid onder de radar blijft. Dat kan ook gebeuren als de onderzoeksresultaten niet tot in detail gepresenteerd worden..
'Bijdragen aan toekomstige normeringen'
Wethouder Freek Buijtelaar van de gemeente Borger-Odoorn noemt in reactie het onderzoek nog steeds zinvol. 'Juist omdat er geen wettelijke normen zijn rond laagfrequent geluid is het belangrijk dat er harde meetgegevens verzameld worden. Daarmee hopen we er in de toekomst aan bij te kunnen dragen dat die normen er wél komen.'
Verspild geld vindt hij dit onderzoek niet. Wel ziet hij ruimte om bewoners bij het onderzoek te betrekken. Hij benadrukt dat de windmolens niet meer kunnen worden tegengehouden, 'maar het geeft wel meer inzicht in de relatie tussen wat omwonenden eventueel voor overlast ervaren en wat er daadwerkelijk gemeten wordt.'

Uitgebreidere uitleg

Zowel laagfrequent geluid als het Windpark Drentse Monden Oostermoer zijn gevoelige en ingewikkelde dossiers. Daarom kun je hier een uitgebreidere uitleg lezen van de twistpunten van het geluidsonderzoek. Daarin komt ook LPB|SIGHT aan het woord om te reageren op de kritiek van de onafhankelijke geluidsdeskundigen.