‘Samenwerken is noodzaak, want hier gaat niks vanzelf’

Deze week bestaat de Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE) 45 jaar. Een jubileum dat door de bedrijvenvereniging wordt aangegrepen om duidelijk te maken dat de Eemsdelta zich momenteel op een keerpunt bevindt.

Niet alleen omdat de industrie- en energiebedrijven de boodschap willen uitdragen dat ze het pad van vergroening zijn ingeslagen, zoals blijkt uit de Industrie Agenda die de SBE publiceerde en waarin een drastische vermindering van de CO2-uitstoot wordt aangekondigd. Maar ook omdat de 120 bedrijven op zoek zijn naar een andere verhouding met de omgeving.

Een pijnpunt. Want ondanks alle groene ambities rijst er bij de Eemsdelta toch al snel het beeld van milieubelastende industrie en van zwarte roetwolken door blazers van het bedrijf ESD-SIC. ‘Er moet aandacht zijn voor overlast’, zegt directeur Frans Alting van de Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta.

‘We doen het niet perfect, maar we wíllen het wel op de goede manier doen’, voegt Alting eraan toe. Dat betekent dat SBE op zoek is naar een nieuwe dialoog met de omgeving. Om dit te benadrukken valt daarom deze jubileumweek bij 28.000 mensen in de regio een publicatie in de bus waarin de groene ambities nog eens worden benadrukt.

45 projecten staan er op de SBE-vergroeningsagenda, waaronder een warmtenet in de stad Groningen, Delfzijl en Appingedam dat gebruik maakt van restwarmte van industriebedrijven. Een ander project is de productie van plastics uit groene grondstoffen door het consortium Avantium.

Het thema verduurzaming was bij de oprichting van SBE in 1975 nog niet echt in zwang. Het was eerder de vraag of het überhaupt wel zou lukken Delfzijl en de Eemshaven te transformeren tot een industrie- en havengebied van nationale allure.

In Delfzijl stond de fabriek van Akzo - nu Nouryon - Aldel was er en de Eemshaven lag er net een paar jaar, maar was nog een barre vlakte. Bedrijven stonden niet te springen om zich er te vestigen. Daar kwam nog de oliecrisis overheen.

Twee jaar na die economische dip stelden Akzo en kartonfabriek de Eendracht in Appingedam samen vast dat het met de Eemsdelta niks zou worden wanneer de bedrijven er niet samen de schouders onder zouden zetten.

‘Het kwam in de Eemsdelta niet op gang’, blikt SBE-directeur Alting terug. ‘Niks gaat hier vanzelf. Het besef was er dat er wat moest gebeuren wilden we hier niet alleen maar velden met konijnen houden.’

De ontwikkeling in de regio kwam mede dankzij gezamenlijk optreden van de bedrijven op gang.

Alting: ‘Wat er nu aan bedrijvigheid staat, is nauw met elkaar verbonden. Veel bedrijven gebruiken elkaars producten of diensten.’ Wat Nouryon van zout maakt is weer de grondstof voor bedrijven als Teijin en BioMCN.

Dat voorspoed in noordoost-Groningen vanzelf komt is ook nu nog een illusie, zoals sociaal geograaf Floor Milikowski in haar binnenkort te verschijnen boek ’Een klein land met verre uithoeken’ constateert. Samenwerking tussen de ondernemingen is dus nog steeds van groot belang, onderstreept Alting.

‘Ze beseffen dat wanneer het goed gaat met de een, de ander er ook voordeel van heeft’, zegt Alting. ‘Met in je eentje opereren red je het als bedrijf hier niet. In Rotterdam heb je wel bedrijven die het prima alleen kunnen, zo groot zijn de bedrijven hier niet.’

De komende jaren staat het thema vergroening hoog op de agenda. De SBE-bedrijven zijn erin geslaagd daar met de Industrie Agenda een gezamenlijk plan voor te maken.

‘Daar is heel wat discussie aan vooraf gegaan’, zegt Alting. ‘Voor veel bedrijven is het een enorme omschakeling, maar ze hebben de stap durven zetten. De Eemsdelta stoot in 2050 geen CO2 meer uit en zal volledig circulair zijn.’