Nieuwe donorwet op komst: meer Groningers laten zich registreren

Een donor-orgaan gaat op transport
Een donor-orgaan gaat op transport © ANP
Het aantal Groningers dat zich heeft laten registreren in het donorregister is hoger dan vorig jaar. Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Op 2 januari van dit jaar heeft 45 procent van de Groningers van 12 jaar en ouder zich geregistreerd. Dat is duidelijk meer dan in de jaren ervoor.

Nieuwe wet

Deze stijging kan worden verklaard door de nieuwe donorwet die op 1 juli ingaat, zegt woordvoerder Maarten Bloem van het CBS. Deze wet regelt dat alle inwoners van Nederland van 18 jaar of ouder, wanneer zij geen andere keuze vastleggen, in het donorregister worden opgenomen met de vermelding ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’.

Verschil in registratie

Dat 45 procent van de Groningers zich heeft geregistreerd, wil niet zeggen dat ze allemaal daadwerkelijk donor zijn. 19 procent van de Groningers is zonder beperkingen donor. 6 procent is met beperkingen geregistreerd als donor. Dat betekent dat ze voor één of meerdere specifieke organen geen toestemming geven.
15 procent heeft expliciet aangegeven géén donor te willen zijn. Dat percentage ligt ook hoger dan in de voorgaande jaren.
Tekst gaat verder onder de grafiek. Je kunt zien hoeveel procent van de Groningers op welke manier geregistreerd staat in het donorregister

'Keuze maken is belangrijk'

Voor Marion Siebelink, werkzaam bij het Transplantatiecentrum van het UMCG, is het geen verrassing dat het percentage dat geen donor wil zijn, ook stijgt. 'Het kenbaar maken van de keuze is belangrijk. Mensen moeten goed geïnformeerd die keuze maken. Liever een weloverwogen 'nee', dan een slecht overwogen 'ja',' verwoordt Siebelink vrij stellig.
De keuze om in te stemmen met orgaandonatie kan ook troost geven
Marion Siebelink - Transplantatiecentrum UMCG
Daarom benadrukt Siebelink het belang om er nu al over na te denken en het met familieleden te bespreken. 'Want als het onderwerp eerder besproken is en iemand is geschikt als donor, dan weet de familie ook waar zij aan toe is. Dan kan de keuze om in te stemmen met orgaandonatie ook troost geven, omdat duidelijk is dat iemand anders er mee geholpen is.'

Niet vrijblijvend meer

De winst van de nieuwe donorwet is volgens Siebelink dat de vrijblijvendheid van de huidige donorwet er af gaat.
'Bij de huidige donorwet ging men ervan uit dat iedereen zich massaal ging registreren in het donorregister. Dat gebeurde niet. Door de nieuwe wetgeving worden mensen actief aangezet om wél een keuze te maken.' Daar speelt het feit dat geen registratie in de nieuwe wet wordt opgevat als 'geen bezwaar tegen orgaandonatie' een belangrijke rol in.

Hulpmiddel voor artsen

Siebelink benadrukt dat de keuze zélf om wel of geen orgaandonor te zijn, met de nieuwe wet nog steeds volledig vrij is. 'Die kan nog steeds ja of nee zijn. Alleen is het wel van belang dat mensen die dat nog niet gedaan hebben, hier actief over gaan nadenken, en dat ook bespreken met hun naasten.'
Op die manier wordt voor artsen beter zichtbaar wat de wensen zijn van mensen die mogelijk een donor zouden kunnen zijn. Volgens Siebelink maakt een registratie in het donorregister het gesprek met nabestaanden makkelijker.
'Als van een persoon niet bekend is of diegene donor zou willen zijn of niet, dan is het voor nabestaanden moeilijker om in zo'n verdrietige situatie een goede keuze te maken. Dat is logisch, want het is een heel emotionele situatie. Als dan niet actief is besproken of diegene wel of geen donor zou willen zijn, dan zijn nabestaanden terughoudend om alsnog toestemming te geven voor orgaandonatie. Die denken dan: als diegene het had gewild, dan had hij of zij dat wel aangegeven.'

Lange wachtlijst

De nieuwe donorwet moet het gesprek aan de keukentafel over wel of geen donor willen zijn dus verder aanzwengelen. 'Dat is de belangrijkste winst van de nieuwe donorwet', vindt Siebelink. En dat gesprek is hard nodig, want er staan volgens Siebelink nog steeds vele mensen op wachtlijsten voor nieuwe organen.

Donorwet en coronacrisis

De nieuwe donorwet regelt dat wanneer mensen zich niet registeren, dit wordt opgevat als 'geen bezwaar tegen orgaandonatie.' Dit wordt echter vanwege de coronacrisis niet direct al vanaf 1 juli zo geregeld. Mensen die niet staan geregistreerd, krijgen in plaats van op 1 juli pas op 1 september een brief van de overheid met de oproep zich alsnog te registreren. Dit kan ook betekenen dat je expliciet geen toestemming geeft voor orgaandonatie. Als men na deze brief zich niet registreert in het donorregister, dan volgt na zes weken een tweede brief. Als men opnieuw niets invult, dan komt achter hun naam 'Geen bezwaar tegen orgaandonatie' te staan.