Garnalenvissers woedend over sluiting visgebied bij Schiermonnikoog

Garnalenkotters in de haven van Lauwersoog
Garnalenkotters in de haven van Lauwersoog © Steven Radersma/RTV Noord
Onder de garnalenvissers van Zoutkamp en Lauwersoog is grote onrust ontstaan over de mogelijke sluiting van visgrond boven Schiermonnikoog.
'Ik ben niet boos, ik ben woedend, des duivels! Hoe kunnen ze ons zo iets aandoen?' Voorzitter van de Garnalenvissersbond Matthijs van der Ploeg uit Zoutkamp kan er met zijn hoofd niet bij. Oorzaak van zijn woede is het concept Noordzee-akkoord dat onlangs bekend werd.
Dat akkoord is onder regie van het Overlegorgaan voor de Fysieke Leefomgeving (OFL) tot stand gekomen. Onder voorzitterschap van Jacques Wallage spraken vertegenwoordigers van overheid, natuurorganisaties, visserij en energiebedrijven over de toekomst van de Noordzee.

Veel beslag op Noordzee

Er wordt veel beslag gelegd op die Noordzee: vissers willen er hun netten uitgooien, natuurorganisaties willen er beschermde gebieden aanwijzen en energiebedrijven willen er grote windmolenparken bouwen. Als iedereen zijn zin zou krijgen, zou de Noordzee eigenlijk twee keer zo groot moeten zijn.

Schiermonnikoog

Vorige week werd een kaart gepubliceerd waarop staat aangegeven welke gebieden gesloten zouden moeten worden voor de visserij. Daarop staat een groot gebied boven Schiermonnikoog gearceerd, met andere woorden: daar zou niet meer gevist mogen worden.
Dit is een onmenselijke beslissing
Matthijs van der Ploeg - garnalenhandelaar
'Dat is een onmenselijke beslissing', fulmineert Van der Ploeg. 'Er wordt geen rekening gehouden met de ruim 40 garnalenvissers uit Oostdongeradeel, Zoutkamp, Lauwersoog en Usquert. Dat is hun belangrijkste visgebied, waar ze bijna dagelijks komen. Het is historische visgrond, waar onze voorouders ook al kwamen.'

Geen quotum

Maar Van der Ploeg heeft toch zelf ook bij het overleg gezeten? 'Ja, dat klopt', zegt hij, 'maar toen ging het niet over de kaart, maar over het (Brusselse) geld dat beschikbaar komt voor vissers die er mee willen stoppen. Die regeling geldt niet voor garnalenvissers, omdat er op garnalen geen quotum zit, en op vis wel. Met andere woorden: het saneren van een aantal garnalenkotters hoeft geen invloed te hebben op de totale hoeveelheid garnaal dat gevangen wordt.

'Losse touwtjeswerk'

'Ze willen in Europa wel kijken naar een regeling voor de garnalenvissers, maar die is er nog niet', vervolgt Van der Ploeg. 'Er is dus geen zekerheid. En intussen worden we wel geconfronteerd met de sluiting van een belangrijk visgebied.' Visser Johan Rispens vat het kernachtig samen: 'We voelen ons overvallen en die sanering is allemaal losse touwtjeswerk.'
De havens van Zoutkamp en Lauwersoog kunnen er wel mee ophouden
Peter van der Molen-garnalenvisser
Zijn collega Peter van der Molen van de ZK 8 ziet een zwart scenario als de plannen doorgaan. 'Op Zoutkamp kan dan de hele haven wel dicht gaan en in Lauwersoog kunnen ze er ook mee ophouden want er komt geen kotter meer in de haven. De hele vloot komt dan te liggen in Harlingen of Den Oever of waar dan ook. Dan kun je met z'n allen op een kluitje gaan vissen.'

Verdeeldheid

Wat het onderhandelen over een Noordzee-akkoord niet makkelijker maakt, is dat er veel verschillende belangen zijn binnen de visserij. Garnalenvissers uit Noord-Holland of Friesland zullen zich niet druk maken over sluiting bij Schiermonnikoog als hun eigen visgronden zoveel mogelijk buiten schot blijven. Dat weet ook visser Van der Molen: 'Binnen de visserij heb je verschillende organisaties met verschillende belangen, net als bij de boeren. Eenheid zul je niet vinden. Dat is altijd al zo geweest.'

Actie

Garnalenvoorman Matthijs van der Ploeg laat het er niet bij zitten. 'Dat we iets gaan doen staat vast. Ik hoop dat het op een normale manier kan, dat we geen standbeelden hoeven omtrekken, auto's in brand steken of deuren inschoppen.' Hij heeft voor vrijdagmiddag een bijeenkomst belegd in Zoutkamp, waar de vissers hun strategie gaan bepalen.