Grote zorgen om miljoenentekort Eemsdelta: 'Bang dat burger de dupe wordt'

Eemsdelta start met miljoenentekort
Eemsdelta start met miljoenentekort © RTV Noord
Raadsleden uit de drie Eemsdelta-gemeenten zijn geschrokken van het verwachte tekort van 6,1 miljoen euro komend jaar. Het lijkt vrijwel onvermijdelijk dat inwoners te maken krijgen met hogere belastingen.
'We hebben steeds geroepen dat tekorten niet worden afgewend op de burgers, maar dat kun je bijna niet volhouden zo', zegt CDA-raadslid Aagtje Elderman uit Loppersum.

Richting tien miljoen

Het tekort komt voornamelijk door oplopende tekorten binnen de jeugdzorg en de Wmo. Ook veel andere gemeenten hebben hier last van. Het Rijk geeft hier te weinig geld voor aan de gemeenten.
Daarnaast zorgt een nieuw verdeelmodel van het gemeentefonds voor minder inkomsten. Ook neemt het aantal mensen met een uitkering toe vanwege de coronacrisis, wat zorgt voor extra kosten.
Als er niet wordt ingegrepen, loopt het tekort in Eemsdelta in 2025 op tot 9,5 miljoen euro.

Bezuinigen

Burgemeesters en wethouders van de huidige drie gemeenten komen in het najaar, na de verkiezingen, met bezuinigingsvoorstellen. PvdA-raadslid Chris Bultje uit Loppersum had deze voorstellen liever woensdag al gezien: 'Dan hadden we er nu al over kunnen besluiten. Nu lopen we het eerste jaar tegen deuken aan die we later moeten compenseren.'
Elderman: 'Na de presentatie van het nieuwe logo en gemeentewapen vanavond maakten we een sprongetje, maar de teleurstelling is groot als je deze financiële vooruitzichten ziet.'
Volgens burgemeester Koos Wiersma van Appingedam, die namens de drie colleges praat, zullen de nieuwe coalitie en raad keuzes maken om op tijd in te grijpen. Om wat voor bezuinigingen het kan gaan, is nog niet duidelijk. 'Het blijft hartstikke nodig om het Rijk erop te wijzen dat hier iets moet gebeuren, anders krijgen we straks minder voorzieningen of hogere belastingen.

Stijging ozb Loppersum

Daarnaast zijn er grote zorgen om boeren en ondernemers in de huidige gemeente Loppersum. Zij moeten straks tweeënhalf keer zoveel onroerendezaakbelasting (ozb) betalen, als alle gemeentelijke belastingen gelijk worden getrokken. Voor een pand van 500.000 euro betalen ze nu nog 1.500 euro aan ozb, in Eemsdelta wordt dat bijna 4.000 euro.
De gemeentebestuurders stellen voor om hen in de eerste drie jaar te compenseren, waarbij de compensatie elk jaar kleiner wordt. Het Delfzijlster raadslid Edward Stulp van Gemeentebelangen Eemsdelta wil die compensatie verlengen naar vijf jaar. Ook wil hij verschil tussen industrie en landbouw: 'Voor een Akzo Nobel is 20.000 euro niks, maar voor een boer is dat gruwelijk veel geld.'

Toeristenbelasting in hele gemeente?

De toeristenbelasting is een heikel punt. Deze geldt nu nog alleen in Delfzijl. Burgemeesters en wethouders van de drie gemeenten stellen voor om dat komend jaar zo te laten en het vanaf 2022 in de hele gemeente Eemsdelta in te voeren. Ondernemers zouden volgens de colleges tijd nodig hebben om de verandering door te voeren.
PvdA-raadslid Henk ten Brinke uit Delfzijl vindt dat onzin en wil de belasting vanaf 2021 in de hele gemeente al invoeren: 'Ik reis wel eens in Europa en overal betaal ik toeristenbelasting. Mensen schrikken niet van 1,25 euro. Kijkende naar het tekort van 6,5 miljoen en dat dit vijf ton op kan leveren, snap ik niet dat we daar meer dan een jaar op moeten wachten.'

Persoonlijk betrekken

Volgens burgemeester Wiersma is het niet makkelijk om de belasting zomaar in te voeren in de gemeenten waar dat nu nog niet het geval is. 'Het is verstandig om daar goed naar te kijken. Daar moet je ondernemers persoonlijk bij betrekken', zegt hij. In september komen de colleges met een voorstel hierover.
De nieuwe gemeente Eemsdelta gaat op 1 januari 2021 van start. De verkiezingen voor de gemeenteraad zijn op 18 november, als die door kunnen gaan vanwege het coronavirus.