Aardbevingsnieuws mei 2020: Beving van 2.5 bij Zijldijk en een bezoek van de Koning

Koning Willem-Alexander met  burgemeester Hoogendoorn van Midden-Groningen
Koning Willem-Alexander met burgemeester Hoogendoorn van Midden-Groningen © Martijn Klungel/RTV Noord
Een harde knal en gekraak. In de nacht van vrijdag 1 op zaterdag 2 mei was het weer eens zover: een aardbeving. Dit keer lag het epicentrum in Zijldijk. De kracht: 2.5 op de schaal van Richter.
Zo'n zware beving hadden we niet gehad sinds 9 juni 2019, toen de bodem bij Wirdum trilde. Ook die beving had een kracht van 2.5 op de schaal van Richter. De dag na de aardbeving in Zijldijk kwamen 92 schademeldingen binnen.
De Groningse vlag hangt halfstok in Zijldijk
De Groningse vlag hangt halfstok in Zijldijk © ProNews
Maar de dag was nog niet voorbij of Groningers werden opnieuw opgeschrikt: zaterdagavond rond elf uur was het raak bij Scharmer. Deze beving had een kracht van 1.2 op de schaal van Richter.

Open brief aan premier Rutte

De aardbeving bij Zijldijk doet de Groninger Bodembeweging (GBB) besluiten een open brief aan minister-president Rutte te schrijven. Het advies van het kabinet om in de coronacrisis 'veilig thuis te blijven', heeft voor Groningers namelijk een dubbele lading. 'Hier moeten huizen worden versterkt omdat deze niet veilig zijn vanwege de aardbevingen. Gedwongen thuiszitten geeft veel Groningers daarom een dubbel gevoel van onveiligheid', schrijft GBB-voorzitter Jelle van der Knoop.
Klik hier als je de complete brief wilt lezen.
Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen
Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen © RTV Noord/Elwin Baas

Ombudsman kritisch op overheid

Half mei presenteert Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen zijn jaarverslag en daarin uit hij kritiek op het handelen van de overheid op het gebied van de gaswinning en alle gevolgen daarvan. Volgens Van Zutphen moet er om te beginnen oprechte erkenning komen voor de situatie waar veel Groningers in zitten.
En, zegt hij: de versterking moet 'nu echt' opgepakt en uitgevoerd worden. De bewoner moet daarin centraal staan, net zoals in de communicatie. Dat is naar de mening van de ombudsman nu nog te vaak niet het geval.
Smartengeld is bedoeld om het leed achter de materiële schade te verzachten
Smartengeld is bedoeld om het leed achter de materiële schade te verzachten © Karlis Dambrans / Flickr Creative Commons / Jos Schuurman (FPS)

Smartengeld

Iedere Groninger die immateriële schade lijdt door de gaswinning of de gevolgen daarvan, kan een schadevergoeding eisen: smartengeld. Het nieuwe Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG), dat op 1 juli formeel van start gaat, wordt verantwoordelijk voor het uitkeren van deze schadevergoeding.
Het doel van deze 'smartengeldregeling' is helder: Ze moet Groningers erkenning en genoegdoening geven en hun leed verzachten. Maar daarna wordt het waziger.
Smartengeld is een financiële vergoeding voor immateriële schade, maar die schade is moeilijk in geld uit te drukken. En hoe bepaal je wie recht heeft op een vergoeding? Mensen die in dezelfde situatie lijken te zitten, kunnen heel verschillend leed hebben. Op die manier wordt het ingewikkeld om de hoogte van de vergoeding te bepalen. Smartengeld moet het leed van een individu verzachten en dat maakt het lastig om met standaard bedragen te werken. Maar elk individu beoordelen op alle persoonlijke omstandigheden zou de situatie onwerkbaar maken en zo veel tijd kosten, dat het leed juist wordt vergroot.
Kortom: er zijn nog veel onduidelijkheden. Voor de zomer moet bekend zijn vanaf wanneer gedupeerde Groningers hun immateriële schade ook daadwerkelijk bij het IMG kunnen claimen.
Rekenkamer zet vraagtekens bij een voorschot van 90 miljoen euro aan de NAM
Rekenkamer zet vraagtekens bij een voorschot van 90 miljoen euro aan de NAM © Jos Schuurman/Google Streetview/Beeldbewerking RTV Noord

Voorschot van 90 miljoen aan de NAM

Voor het eerst sinds 2008 keurt de Algemene Rekenkamer, die jaarlijks controleert of belastinggeld doelmatig wordt besteed, een uitgave van het Rijk af. De Rekenkamer zet vraagtekens bij een voorschot van 90 miljoen euro, dat het ministerie van Economische Zaken aan de NAM heeft betaald als compensatie voor de lagere gaswinning.
Het voorschot is in september 2019 overeengekomen met de aandeelhouders van de NAM, Shell en ExxonMobil. In het voorjaar van 2020 zou een definitieve vergoeding worden vastgesteld. Maar de Rekenkamer heeft niet vast kunnen stellen of de hoogte van het bedrag redelijk is bepaald en ook niet waarvoor de Staat precies heeft betaald.
Het Groningse PvdA-Kamerlid Henk Nijboer liet eerder al weten dat hij tegen deze deal is. Hij vindt dat minister Wiebes na de kritiek van de Rekenkamer het voorschot moet terugvorderen van de NAM.
Ruim 120.000 Groningers komen in aanmerking voor een vergoeding voor de waardedaling van hun huis
Ruim 120.000 Groningers komen in aanmerking voor een vergoeding voor de waardedaling van hun huis © RTV Noord

Waardedalingsregeling

Ruim 120.000 Groningers komen in aanmerking voor een vergoeding voor de waardedaling van hun huis. Het in oprichting zijnde Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) heeft daarvoor nu de rekenmethode vastgesteld.
De waardedalingsregeling wordt vanaf 1 september stapsgewijs ingevoerd: huiseigenaren in Loppersum en Appingedam zijn als eerste aan de beurt, omdat zij wonen in de gemeenten met de meeste gemelde schades.
Het IMG noemt de uitvoering van de regeling een 'monsterklus'. Een eerste analyse van het IMG laat zien dat ruim 90.000 huizen te maken hebben met de verminderde waardeontwikkeling. Sinds de aardbeving bij Huizinge zijn zo'n 120.000 mensen eigenaar geweest van die huizen.
Voor mensen die hun huis in de tussentijd hebben verkocht, wordt aan de hand van de verkoopprijs en het verkoopmoment berekend welk bedrag zij zijn misgelopen. Het is volgens het IMG tot op de dag nauwkeurig te berekenen hoe groot de schadevergoeding moet zijn.

Koning op bezoek

Op 27 mei bezoekt koning Willem-Alexander Overschild en Siddeburen. Hij laat zich informeren over de versterkingsoperatie in de door aardbevingen geplaagde dorpen en over de impact van de coronacrisis.
Koning Willem-Alexander bezoekt Overschild
De Koning had een gesprek met vijf inwoners van Overschild over de versterkingsoperatie daar. Vanwege de aardbevingen wordt een groot deel van het dorp gesloopt en opnieuw gebouwd.
Voor Bart Leving was het bezoek wel heel bijzonder, want de Koning stond opeens in zijn woonkamer. Leving sprak zo'n veertig minuten met de koning en vertelde over zijn eigen huis. 'Ik heb hem mogen vertellen wat er moet gebeuren in het versterkingsproces van onze woning, hoe wij omgaan met de schade en hoe we het zelf ervaren.'

Ander aardbevingsnieuws:

Aardbevingen in mei 2020:

- 31 mei, 11:33:57: Garsthuizen 0.6
- 11 mei 2020, 19:07:28: Garrelsweer 0.3
- 10 mei, 04:15:56: Noordbroek 0.1
- 4 mei, 11:11:11: Siddeburen 1.8
- 3 mei, 22:28:52: Oosterwijtwerd 0.9
- 2 mei, 21:04:22: Scharmer 1.2
- 2 mei, 03:13:15: Zijldijk 2.5
- 1 mei, 16:13:57: Haren 0.6