'De opkomst van lokale partijen laat de sterke kanten van de regio zien'

Kiezers brengen hun stem uit
Kiezers brengen hun stem uit © Fotoburo FPS/Jos Schuurman/Fotobewerking RTV Noord
Vier van de tien partijen die meedoen aan de herindelingsverkiezingen in de gemeente Eemsdelta zijn lokale partijen, terwijl de SP, PVV en FvD ontbreken. Een prima ontwikkeling, Beter Weters? Of mogen landelijke partijen zich dit aanrekenen?

Lastig kandidaten vinden

'Het is helaas al jaren lastig om kandidaten te vinden voor politieke functies. Het kost veel tijd, het vraagt veel van je omgeving en daarnaast krijg je steeds vaker kritiek en soms zelfs bedreigingen. Af en toe hoor je politici nog stoer zeggen dat het de ‘mooiste hondenbaan’ is, maar een hondenbaan is uiteindelijk niet iets waar mensen voor in de rij staan.'

Direct en pragmatisch

'Staan voor politieke idealen, deze willen uitdragen en vanuit een gedeelde visie op de samenleving politiek bedrijven is daarmee steeds moeilijker. Makkelijker is het om vanuit de directe omgeving pragmatisch te kijken naar ‘wat levert ons dit op?’. Daar zit ook de basis voor veel lokale partijen. Direct, pragmatisch en vanuit de lokale omgeving politiek bedrijven.'
Marc Jager werkt als zelfstandig adviseur en was van 2009 tot 2011 gedeputeerde van verkeer, vervoer en energie in Groningen

Eigen programma

'Wie heeft toch ooit verzonnen dat er een verschil zou zijn in lokale hechting/kennis tussen in heel veel gemeenten functionerende (landelijke) partijen en slechts in één de lokale? De lokale afdelingen van een ook landelijk werkende partij maken voor hun eigen gemeente een eigen programma: zonder bemoeienis van buiten, met volksvertegenwoordigers uit de eigen gemeente, ook zonder landelijke sturing. Althans: voor de PvdA weet ik dat zeker!'

Ongegronde veronderstelling

'Alle verkiesbare gemeenteraadsleden moeten immers in de eigen gemeente wonen en maken dus ook gebruik van dezelfde voorzieningen of ervaren het gebrek eraan. Dat er 'voelsprieten zouden missen' komt mij als merkwaardige en ongegronde veronderstelling voor.'

Snel lijntje naar Den Haag

'Dat lokale partijen beter zouden weten wat er speelt heb ik nog nooit bewezen gezien, wel zie ik een ander verschil: het kan heel handig zijn om, wanneer je lokaal last hebt van de uitwerking van landelijk beleid, een snel lijntje te hebben naar partijgenoten in Den Haag. Succes niet verzekerd, maar gehoord word je wel. En voldoende kwaliteit op de lijst lijkt me toch een open deur, voor elke partij.'
Marjo van Dijken vertegenwoordigde de PvdA in de Tweede Kamer tussen 2003 en 2010. Eerder was ze gemeenteraadslid in Groningen

'Niet serieus genomen'

'Eemsdelta laat zien wat de landelijke partijen zich mogen aantrekken. Zij hebben de regio te veel, te vaak en te lang niet serieus genomen. Als Holland maar tevreden gesteld werd, was de rest niet van belang, want om hoeveel stemmers gaat het nu helemaal immers? En slechts een enkele regionale kandidaat bij Kamerverkiezingen was al heel wat.'

Boemerang

Dat slaat nu als een krachtige boemerang terug. De opkomst van lokale partijen laat de veerkracht en vooral de sterke kanten van de regio zien. Groningen voelt zich in de steek gelaten, maar kan de boontjes heel goed zelf doppen. Geen Calimero, maar stevige eigen benen.'

Geen partijbemoeizucht

'En zo zal Eemsdelta straks niet te lijden hebben van landelijke partijbemoeizucht. Geen 'wij weten wel wat goed voor jullie is', geen landelijke directieven voor regionale politiek. Het wordt tijd!'
Fokke Fennema was predikant op 't Hoogeland. Hij is lid van D66 en is namens die partij raadslid in Oldambt

'Niet verkeerd'

'Dat de SP en de PVV in de gemeente Eemsdelta geen goede gemeenteraadskandidaten kunnen vinden, is jammer. Het zegt echter weinig over een landelijke trend. Wel is het zo dat uit voorgaande provinciale- en gemeentelijke verkiezingen blijkt dat men bij die verkiezingen nogal veel lokaal stemt. Ik vind dit niet verkeerd. Belangrijk is dat de mensen zich goed vertegenwoordigd weten.'

Recht op pluriforme raad

'Forum voor Democratie scoorde hier bij de vorige verkiezingen heel goed. Er wonen in dit gebied dus veel mensen met hun gedachtengoed. Dat moet dan ook geuit kunnen worden in de gemeenteraad. Ik hoop dat de SP, de PVV en FvD alsnog voor 24 augustus (de laatste aanmeldingsdag) goede kandidaten vinden. De nieuwe gemeente Eemsdelta heeft namelijk het recht op een zeer goede pluriforme gemeenteraad.'
Jan Evenhuis was namens de VVD gemeenteraadslid in de gemeente Groningen. Hij maakte maar liefst 32 jaar deel uit van de raad

Vliegen afvangen

'Het mooie van een democratie is dat iedereen eraan mee mag doen, zowel actief (stemmen) als passief (gestemd worden). Wij gaan er dus niet over wie wel en niet mag meedoen. Een partij die voldoet aan de voorwaarden, en die zijn beperkt, mag meedoen. Toch betreur ik het wel dat er steeds meer lokale partijen bijkomen die elkaar vliegen afvangen of die opkomen voor een beperkte groep (dat begon in Groningen in 1994 met de fractie van Student en Stad), maar lijkt in de DAL-gemeente (Eemsdelta) nu ook te gebeuren met een partij voor jongeren en voor ouderen.'

Benieuwd naar de uitkomst

'De lokale partijen die hun zaakjes op orde hebben en weten te voorkomen dat er steeds heibel in de tent is met afsplitsingen als gevolg zijn gelukkig vaak geen lang leven beschoren, maar zorgen wel voor lastig te besturen gemeenten. Ik hoop niet dat dat de nieuwe gemeente gaat overkomen. Ook de landelijke partijen hebben daarin een stevige verantwoordelijkheid te nemen. Ben benieuwd naar de uitkomt op 18 november: dan weten we wat de gemeente Eemsdelta verdient.'
David de Jong is directeur van het Princenhof in Leeuwarden. Hij was 15 jaar gemeenteraadslid in Groningen voor de ChristenUnie