'Plan voor meer ic-bedden in najaar heeft heel veel onzekerheden'

Artsen op een ic in een ziekenhuis
Artsen op een ic in een ziekenhuis © ANP
Groningse ziekenhuizen plaatsen vraagtekens bij het plan om op korte termijn 200 extra intensivecarebedden in Nederlandse ziekenhuizen te realiseren.
Dat is de doelstelling van het landelijke 'Opschalingsplan covid-19' dat dinsdag in Rotterdam werd gepresenteerd door Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. Het totaal aantal ic-bedden komt daarmee nog dit najaar op 1350.

'Alleen met verbouwing'

Het Martini Ziekenhuis in Groningen heeft berekend dat het daar om acht tot tien extra bedden op de intensive care gaat. Bestuurder Hans Feenstra: 'Dat wil alleen met een verbouwing. Die zal zeker niet voor december klaar zijn. Dit plan heeft heel veel onzekerheden.'

In nood naar 1700

Het Rijk wilde eigenlijk opschalen naar structureel zeventienhonderd ic-bedden. Die komen er volgens de commissie van Kuipers alleen als de nood aan de man is. Bij een eventuele tweede coronagolf moeten ziekenhuizen naar dit aantal kunnen opschalen. Het UMCG in Groningen heeft de plannen daarvoor klaarliggen, vertelt ic-hoofd Peter van der Voort.
'We hebben normaal 35 bedden, dan zouden we binnen een week of twee 53 open kunnen hebben. We gebruiken daarvoor de medium care van neurologie en verplaatsen die patiënten naar elders in het ziekenhuis. Bij 53 bedden gaat het niet ten koste van de reguliere zorg.'

Te weinig personeel

Toch is het allerminst zeker dat de opschalingsplannen lukken. De intensive care-afdelingen in ziekenhuizen hebben al jaren te kampen met personeelskrapte. In het UMCG leidde dat al vaker tot lege bedden; er was simpelweg te weinig verplegend personeel beschikbaar.
De noordelijke ziekenhuizen proberen meer personeel op te leiden, maar dat kost tijd. Hans Feenstra van het Martini Ziekenhuis: 'Ik heb geen concreet antwoord op hoe we dit moeten oplossen. We kunnen kijken of we mensen in onze eigen organisatie kunnen opleiden. Misschien moeten we toe naar een harmonicamodel, waarbij mensen andere dingen doen als er geen corona is.'
Het elastiek van ic-verpleegkundigen is overrekt. Dat maakt me huiverig voor de komende tijd
Peter van de Voort - Hoofd intensive care UMCG

Andere rol

In de noordelijke ziekenhuizen gebeurde dat de afgelopen maanden al. Personeel van andere afdelingen sprong bij op de intensive care. Dat was noodzakelijk, maar niet makkelijk, zegt Van der Voort van het UMCG.
'Het vergt van de ic-verpleegkundigen dat ze een meer coördinerende rol aannemen. Dat zijn ze niet gewend, ze willen het liefst zelf alle aspecten van hun vak doen. Plus dat ze nu moe en uitgeput zijn van de afgelopen tijd. Het elastiek was behoorlijk strak gespannen. Door covid is dat overrekt en het is moeilijk om de spanning er weer op te krijgen. Het maakt me huiverig voor de komende tijd.'

Meer lucht

Van der Voort is wel voorstander van structureel meer bedden op de ic. 'Iedere dag is het passen en meten; welke operaties kunnen we doen. We zijn in Nederland superefficiënt maar dat heeft wel een keerzijde, nog los van corona.'
Feenstra: 'Het is goed dat we nadenken en voorsorteren op een tweede golf. Maar als je kijkt naar de kosten en personeelstekorten dan is de vraag of dit echt moet.' Hij ziet meer in het vrijspelen van bijvoorbeeld een recoveryafdeling als het nodig is. 'Dat kunnen we nu veel beter en gecontroleerder doen dan de afgelopen periode; toen werden we overvallen.'

Wie betaalt?

Hoe dan ook doet het Martini Ziekenhuis niks zolang niet duidelijk is wie betaalt. Feenstra: 'De verzekeraars of het ministerie van VWS, dat maakt me niet uit. Maar ik kan niet nog een keer boodschappen doen zonder een portemonnee mee te nemen.' Van der Voort: 'Het zou fijn zijn als die duidelijkheid er kwam.'