Waarom de aardbevingen door blijven gaan als de gaskraan dicht is

Hoe kunnen toch aardbevingen ontstaan als de gaskraan eenmaal is dichtgedraaid?
Hoe kunnen toch aardbevingen ontstaan als de gaskraan eenmaal is dichtgedraaid? © Staatstoezicht op de Mijnen
Nu de gaskraan dicht gaat, vraag je je misschien af: wanneer stoppen de aardbevingen nou eens? Het antwoord is nog niet zo hoopvol. Want ook nadat de gaswinning helemaal is gestopt, kunnen aardbevingen voorkomen, ook zwaardere.
Om dit te begrijpen, is het eerst goed om te weten hoe aardbevingen ontstaan.

Aardlaag krimpt neemt af

'Op drie kilometer diepte heb je een zandstenen aardlaag', legt Cynthia Heijne van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) uit. 'Dit is niet een massief stuk steen. Want in die zandsteenlaag bevinden zich allemaal breuken en minuscule gaatjes en kiertjes. In die ruimtes bevindt zich aardgas.'
Door jarenlange gaswinning wordt het gas uit die gaten en kieren gezogen. De druk in die zandstenenlaag neemt daardoor af, waardoor die laag krimpt. Door die krimp bouwt zich spanning op tussen de breuken in deze zandsteenlaag. En als die spanning te groot is, dan ontstaan er plotselinge verschuivingen: de aardbevingen.'
Bekijk hieronder een uitlegvideo van SodM over hoe toch aardbevingen kunnen ontstaan nadat de gaswinning is gestopt:
Hoe gaat het met aardbevingen in Groningen sinds de gaswinning werd afgebouwd naar nul?
In de jaren 60 van de vorige eeuw werd het eerste gas gewonnen. Toch waren er jarenlang geen aardbevingen. 'Dat komt omdat die druk in die zandsteenlaag heel langzaam afneemt, en daardoor de spanning tussen de breuken heel langzaam toeneemt. Het gaat immers om een gigantisch gasveld.'

Bevingen nu door drukverschillen

Inmiddels weten we alles van de aardbevingen af, met alle gevolgen van dien. Schade aan huizen, angst, onzekerheid, en ook de gaswinning die wordt gestopt. Maar de aardbevingen zullen nog een tijdje blijven, alhoewel het er wel minder zullen worden. De oorzaak van de bevingen verandert wel, legt Heijne uit.
Pas als de druk overal gelijk is, zullen er geen aardbevingen meer zijn
'Op de plekken waar het gas gewonnen wordt, wordt de druk in de grond verlaagd. Op andere plekken in de ondergrond is de druk nog hoger. Wat je nu krijgt is dat het gas in de bodem met een hogere druk zich verplaatst naar plekken in de bodem met een lagere druk. De bodem wil namelijk in feite overal dezelfde druk hebben. Dit proces noem je drukvereffening, en ook dat proces zorgt voor bevingen.'

Ook nog zwaardere bevingen mogelijk

Als de gaswinning eenmaal is gestopt, zijn de drukverschillen in de bodem als gevolg van die winning dus niet direct weg. Daar gaan nog jaren overheen, met bevingen tot gevolg, ook zwaardere. Volgens Heijne zullen de bevingen overigens wel afnemen in aantal.
Pas als die druk overal echt gelijk is, zullen er geen gasgerelateerde aardbevingen meer zijn. Hoe lang dat gaat duren, weet het SodM niet.