Lammert Voos schrijft boek over verkeerde keuzes in de oorlog

Na zijn lovend ontvangen Malterfoske uit 2018 laat Voos opnieuw zien dat hij met weinig woorden een groot verhaal kan vertellen. Canisius wordt donderdag in Hornhuizen gepresenteerd.

‘Als je hem zag dan was het echt een vergrote tuinkabouter met maar één arm,’ herinnert Lammert Voos zich zijn oom. ‘Iedereen lachte hem uit, maar dat had ook te maken met het feit dat niemand precies wist wat hij in de Tweede Wereldoorlog had gedaan.’

De oom zelf beweerde dat hij in Vlaanderen leeuwentemmer was geweest en dat hij daarbij zijn arm had verloren. Maar dat hij in de oorlog verkeerde keuzes heeft gemaakt lijkt duidelijk.

‘Na de oorlog heeft hij hier aan de Waddendijk in een kamp voor NSB'ers gezeten. Daar moest hij in de braggel krabben. Later is hij wel volledig gerehabiliteerd omdat er geen bewijs is gevonden van collaboratie.'

’In het boek Canisius beschrijft Voos het keiharde bestaan van Groninger landarbeiders. Als bastaard groeit Petrus Canisius in die harde wereld op. Door een gewelddadige actie belandt hij in de cel van waaruit hij uiteindelijk aan de verkeerde kant van de geschiedenis belandt. Op indrukwekkende wijze beschrijft Lammert Voos hoe zijn hoofdpersoon via Duitsland aan het Oostfront belandt.

‘Ik heb zelf met vluchtelingen in voormalig Joegoslavië gewerkt en heb ook veel gelezen over wat er aan het Oostfront is gebeurd. Hoe de mensen letterlijk werden voortgejaagd door het Rode Leger’, vertelt de schrijver. ‘Maar ergens zijn het mijn eigen nachtmerries. Door mijn werk in Joegoslavië heb ik een drukker gekregen. Ik droom daar nog over en dat heb ik gebruikt in het boek. De machteloosheid, geen controle kunnen krijgen, dat soort dingen.'

Canisius begint met een hoofdstuk over de alcoholische schrijver van het verhaal. De schrijver en zijn hoofdpersoon blijken veel overeenkomsten te hebben.

‘Ja, die komen heel dicht bij elkaar’, zegt Voos. ‘Het zijn allebei mannen die graag verhalen vertellen en het een beetje mooier voorstellen dan dat het is. Die schrijver is een hopeloze alcoholist die de interessante schrijver probeert uit te hangen, maar ondertussen gewoon in de goot ligt.’

Canisius is het tweede deel uit een trilogie die begon met Malterfoske (2018). Inmiddels werkt Voos aan het derde deel: Gannef. De boeken van Voos verschijnen bij Afdh Uitgevers uit Enschede. Canisius wordt donderdagavond gepresenteerd in Wongema in Hornhuizen.