Noordelijk zzp-collectief: ‘Creatieve industrie moet sterker en gezonder’

In Den Haag werd onlangs een rode loper uitgelegd met daarop alle geannuleerde voorstellingen en concerten
In Den Haag werd onlangs een rode loper uitgelegd met daarop alle geannuleerde voorstellingen en concerten © ANP/Beeldbewerking RTV Noord
Zzp’ers in de creatieve sector hebben het momenteel zwaar te verduren. Het jonge, noordelijke zzp-collectief Mooiedingenmakers probeert de pijn wat te verzachten en tegelijk de creatieve sector te versterken.
’Onder de leden zijn harde klappen gevallen’, zegt oprichter Henk Rigter van Mooiedingenmakers. Evenementen en festivals zijn afgelast en opdrachtgevers hebben het mes gezet in de klussen die worden uitbesteed.
Veel fotografen, videomakers, vormgevers, tekstschrijvers en andere zelfstandigen zaten in maart van de ene op de andere dag zonder inkomsten. En dat geldt voor velen nog steeds, al lijkt de markt een beetje aan te trekken.
Toen in maart de hele zzp-markt op zijn kop werd gezet leidde dat tot een flinke aanwas van leden tot momenteel een kleine honderd. Hoewel Mooiedingenmakers van oorsprong een Fries initiatief is, zitten de meeste leden in Groningen. Drenthe zal als logische volgende stap bij het collectief worden betrokken.
Hoofd boven water
Voor een flink aantal van hen is het maar goed dat de TOZO er is. Want alleen dankzij deze steunregeling voor zelfstandigen, houden volgens tekstschrijver Rigter veel van zijn zzp-leden het hoofd boven water. Maar die regeling is tijdelijk en verlenging is onzeker. Een enorme zorg voor veel van de aangesloten zelfstandigen. ’Valt de TOZO weg, dan zullen veel van hen in de bijstand vervallen.’
‘Als de coronacrisis één ding duidelijk heeft gemaakt dan is het dat het zzp-schap niet in het voordeel werkt van de zzp’ers’, vult Rigter aan. ‘Het zzp-schap is vooral fantastisch voor de opdrachtgevers. Ze hoeven geen pensioen- en werknemerspremies te betalen en het kost ze geen cent wanneer een zzp’er thuis zit. Opdrachtgevers zijn niks verplicht aan de zzp’er.’
Vogelvrij
Die vogelvrije en onbeschermde positie van de bijna één miljoen zzp’ers is in de politiek al langer een thema. Zo presenteerde de Commissie Borstlap een paar weken voor de uitbraak van de coronapandemie een rapport over de modernisering van de arbeidsmarkt, waarin ook een betere bescherming van zelfstandigen werd voorgesteld.
Maar daar schieten de zelfstandigen die door de coronapandemie geen cent meer verdienen op dit moment niet zoveel mee op. ’Ons collectief is onder de huidige omstandigheden echt van belang’, schetst Rigter. Dat bleek gelijk al bij de invoering van de steunregelingen, met aanvankelijk allerlei losse eindjes en onduidelijkheden. Mooiedingemakers hielp de leden met adequate informatie, aldus Rigter.
Wanneer je wat goeds wilt, dan kan een zzp’er in de eigen regio dat ook gewoon maken
Henk Rigter - Mooiedingenmakers
Door zich te verenigen kunnen zzp’ers wat doen aan hun zwakke positie, stelt Rigter. ’Zelfstandigen moeten weten dat ze nu niet alleen staan. Ons netwerk zorgt ervoor dat zelfstandigen met vragen ergens terecht kunnen. Als zelfstandige mis je misschien de kennis en het lef om bijvoorbeeld iets te doen tegen een opdrachtgever die niet betaalt voor een klus.’
Elkaar helpen staat momenteel misschien even boven het bredere doel van Mooiedingenmakers: een gezonde en sterke creatieve industrie in het Noorden.
‘Wij willen vechten voor lokaal opdrachtgeverschap’, licht Rigter de gedachte achter organisatie toe.
Hoge kwaliteit
‘We zagen een gat tussen vraag naar en aanbod van creatieven in het Noorden. Aanbod is er volop en wat de zzp’ers leveren is ook van hoge kwaliteit. Toch weten opdrachtgevers hen vaak niet te vinden.’
Organisaties wijken volgens Rigter vaak uit naar de Randstad met het idee dat daar de kwaliteit wel zit. ‘Daardoor verdwijnt er een zak geld die kant op, terwijl het hier zou moeten blijven. Bovendien vertrekken zzp’ers naar de Randstad omdat ze denken dat daar het geld zit. Wij denken dat dat eenvoudiger en lokaler kan.’
Bijspijkeren
De juiste maker aan de juiste klus verbinden - matchmaking - ziet Mooiedingenmakers daarom als een van haar belangrijkste opdrachten. Rigter: ’Zo proberen we opdrachtgevers wat bij te spijkeren: wanneer je wat goeds wilt dan kan een zzp’er in de eigen regio dat ook gewoon maken.’
Mooiedingenmakers kan op steun rekenen van de drie noordelijke provincies en de drie noordelijke hoofdsteden. Extra support is er van de gemeente Groningen, die zich onlangs als partner aansloot. De creatieve industrie is een banenmotor van belang voor de stad Groningen, zegt de afdeling Economische Zaken van de gemeente. ‘Creatieven zijn goed voor de aantrekkingskracht en vitaliteit van de stad.'