Tussen 1500 en 5000 euro smartengeld voor gedupeerden gaswinning

Smartengeld is bedoeld om het leed achter de materiële schade te verzachten
Smartengeld is bedoeld om het leed achter de materiële schade te verzachten © Karlis Dambrans / Flickr Creative Commons / Jos Schuurman (FPS)
Mensen die door de gaswinning immateriële schade hebben geleden, kunnen per persoon tussen de 1500 en 5000 euro aan smartengeld krijgen. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen kan de vergoeding hoger worden.
Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) heeft dinsdag op hoofdlijnen bekendgemaakt hoe de vergoeding eruit gaat zien. Het IMG gaat ervan uit dat er enkele tienduizenden mensen in aanmerking komen voor de smartengeldregeling.

Leed

Het smartengeld is bedoeld om immateriële schade te vergoeden die veroorzaakt wordt door de gaswinning. Het gaat om onder meer gederfde levensvreugde, maar ook ander leed zoals angst of verdriet.
Het Instituut Mijnbouwschade Groningen geeft bewust geen voorbeelden van een situatie waarin iemand kan zitten, omdat dat voor iedereen weer anders is. ‘We krijgen te maken met zoveel situaties als dat we aanvragers krijgen’, vertelt een woordvoerder. ‘Het is allemaal heel erg persoonlijk en we willen geen plaatje creëren waar iemand wel of niet in past.’

Niet voor overheidsfalen

Het IMG benadrukt dat met de smartengeldregeling het overheidsfalen in Groningen niet wordt vergoed. ‘Of er een vorm van genoegdoening zou moeten komen naar aanleiding van het handelen van de overheid, is aan de politiek. Het IMG handelt de schade af waarvoor de NAM verantwoordelijk kan worden gehouden.’

Persoonlijke omstandigheden

De regeling is volgens het IMG laagdrempelig, eenvoudig en snel en houdt daarnaast zoveel mogelijk rekening met persoonlijke omstandigheden. Die omstandigheden zijn belangrijk, omdat ze van persoon tot persoon verschillen.
De omvang van de fysieke schade, de woonlocatie, de duur van de schadeprocedures en de veiligheidsomstandigheden zijn bij het IMG bekend. ‘Dit geeft een eerste indicatie van de omvang van de immateriële schade. Daarnaast zal een vragenlijst voorgelegd worden die een indicatie geeft van het persoonlijk ervaren leed.’ Iemand die dat wil, kan dat ook in een persoonlijk gesprek toelichten.
Met al die informatie wordt vervolgens gekeken in hoeverre er sprake is van een persoonsaantasting. Dat is volgens de het civiel aansprakelijkheidsrecht nodig om immateriële schade te kunnen vergoeden.

1500, 3000 of 5000 euro

De bedragen die gedupeerden kunnen krijgen, zijn gekoppeld aan drie categorieën. Als er sprake is van een persoonsaantasting, is de vergoeding 1500 euro. Is er sprake van een ernstige persoonsaantasting, dan is de vergoeding 3000 euro. Bij een zeer ernstige persoonsaantasting bedraagt het smartengeld 5000 euro. Een vergoeding voor immateriële schade hoeft overigens niet per se eenmalig te zijn. Als zich in de toekomst iets voordoet waardoor zich nieuwe immateriële schade voordoet, kan ook die geclaimd worden.
De hoogte van de vergoedingen is onder meer gebaseerd op jurisprudentie in Nederland en een speciale commissie die zich daar mee bezig heeft gehouden. Maar het is een feit dat immateriële schadevergoedingen in Nederland aanzienlijk lager zijn dan in een land als de Verenigde Staten.

Start uitgesteld

De start van de smartengeldregeling is uitgesteld tot het eerste kwartaal van 2021. Aanvankelijk zou het IMG op 1 november van dit jaar beginnen, maar zover is het IMG nog niet.